ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Գլխավոր էջ Ակադեմիայի մասին Բաժանմունքներ Կազմակերպություններ Անդամներ Կապ մեզ հետ
Երվանդ Զորյան
դոկտոր, պրոֆեսոր
COVID-19
Կառուցվածք
Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր
Ինովացիոն առաջարկներ
Հրատարակություններ
Հիմնադրամներ
Գիտաժողովներ
Մրցույթներ
Լուսանկարներ
Տեսադարան
Վեբ ռեսուրսներ
Այլ ակադեմիաներ
«Գիտություն» թերթ
«Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր
Հոբելյաններ
Համալսարաններ
Նորություններ
Գիտական արդյունքներ
Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները
Հայտարարություններ
Լինդաու քաղաքում Նոբելյան մրցանակի դափնեկրի հետ հանդիպում
Կայքի քարտեզ
Նորություններ
19/10/2021
Պատմության 100-ամյա դասերը. ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում քննարկվեցին 1921 թ. Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերը

    Հոկտեմբերի 19-ին ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում մեկնարկեց «Հայաստանը և տարածաշրջանը. դասեր, արժևորումներ, հեռանկարներ» խորագրով միջազգային գիտաժողովը՝ նվիրված 1921 թ. Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերի 100-ամյակին:

    Գիտաժողովի կազմակերպիչներն են ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտը, ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտը, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության Հայ Դատի կենտրոնական խորհուրդը, «Արևմտահայոց հարցերի ուսումնասիրության կենտրոն» գիտահետազոտական հիմնադրամը: Գիտաժողովին ներկա էին անվանի պատմաբաններ, հայաստանյան և միջազգային փորձագետներ, հետազոտողներ, ՀՀ ԳԱԱ գիտաշխատողներ, ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամներ:

    Գիտաժողովի բացմանը Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ողջույնի ուղերձը փոխանցեց Նաթան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյանը. «21-րդ դարի առաջին քառորդին Հայաստանը վերստին հայտնվել է տարածաշրջանային ռազմաքաղաքական գործընթացների կիզակետում: Այսօր էլ աշխարհաքաղաքական բուռն ընթացքները մտահոգիչ են մեր ժողովրդի համար, ինչպես 100 տարի առաջ, երբ ստորագրվեցին Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերը, որոնցով Թուրքիային տրվեցին զգալի հայկական տարածքներ: 2020թ. սեպտեմբերի 27-ից նոյեմբերի 9-ը Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմը անասելի ծանր հարված հասցրեց հայկական երկու պետություններին՝ կանգնեցնելով նոր մարտահրավերների առջև: Միջազգային այս գիտաժողովը իր նպաստը պետք է բերի արդարության և իրավունքի պաշտպանության տեսանկյունից տարածաշրջանում առկա հարցերի կարգավորմանը և խաղաղության հաստատմանը: Աղոթում եմ աշխարհի խաղաղության համար և հավատում եմ, որ արդարության հիմքերի վրա մեր տարածաշրջանում պետք է հասունանան խաղաղության արգասիքները»:

    Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի ողջույնի ուղերձը փոխանցեց Շահան արքեպիսկիպոս Սարգսյանը. «Պատմագիրները և իրավագետները արդարացիորեն կասկածի տակ են առնում այս պայմանագրերի օրինականությունը և իրավականությունը, որովհետև այն չի համապատասխանում միջազգային օրենքի և միջպետական համաձայնագրերի սկզբունքներին ու գործընթացներին: Այս հարցը և հարակից հարցերը լայնորեն պետք է քննարկվեն գիտաժողովի ընթացքում: Կարսի և Մոսկվայի պայմանագրերը փաստորեն պարտադրվել են Հայաստանին: Այսօր Հայաստանին նոր պայմանագրեր պարտադրելու բացահայտ մթնոլորտ է տիրում տարածաշրջանում: Շրջանի աշխարհագրությունը չի կարելի փոխել, սակայն կարելի է և հրամայական է որդեգրել այնպիսի մոտեցումներ, որոնք չեն վտանգի Հայաստանի Հանրապետության գերագույն շահերը: Դիվանագիտության մեջ ճկուն, բայց ոչ պարտվողական, իրատես, բայց ոչ զիջող: Հայաստանի Հանրապետության անկախության, գերիշխանության, հողային ամբողջականության ու անվտանգության պահպանումը մեր ժողովրդի համար ազգային սրբություն է: Հայաստանը շրջապատած վտանգները ճիշտ չէ կառավարական ընթացիկ որոշումներով դիմագրավել: Հրամայական է ճակատագրական հիմնահարցերը համազգային մաշտաբով քննարկել:  Սփյուռքը իր հարուստ փորձառությամբ ու կապերով իր ասելիքը և անելիքը պետք է ունենա համազգային խնդիրների քննարկման հարցում»:

    ՀՀ ԳԱԱ նախագահ, ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանը, ողջունելով գիտաժողովի մասնակիցներին, ասաց. «1921թ. մեզ համար ճակատագրական տարի էր վատ իմաստով. հանձնեցինք Ղարաբաղը, Նախիջևանը, որոշ հայկական տարածքներ բռնակցվեցին Թուրքիային և Ադրբեջանին, և 100 տարի անց մենք գտնվում ենք կրկին ճնշված վիճակում: Նման պայմաններում այսպիսի գիտաժողովները յուրահատուկ հարթակներ են քննարկումներ անցկացնելու համար, և դրանք կնպաստեն, որպեսզի մեր պետությունը կարողանա դուրս գալ ստեղծված բարդ իրավիճակից ավելի բարենպաստ, հայանպաստ պայմաններով»:

     ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար Յուրի Սուվարյանը նշեց, որ գիտաժողովի գլխավոր խնդիրն է քննարկել պատմության դասերը և հեռանկարները: «Մեր գերխնդիրն է հասկանալ պատճառները, որոնք հանգեցնում են Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերի նման երևույթներին և 100 տարի հետո կրկնվում ավելի վատ սցենարներով: Մեր բնակչությունը և նաև քաղաքական էլիտան միշտ չէ, որ կարողանում են տիրապետել քաղաքական մաթեմատիկային: Այս առումով անհրաժեշտ է ձեռնարկել վճռական քայլեր, որպեսզի բարձրացվի բնակչության քաղաքագիտական մակարդակը ճիշտ կողմնորոշվելու, ճիշտ ընտրություն կատարելու համար, որպեսզի բնակչությունը կարողանա վերլուծել ստեղծված իրավիճակը և տեսնել հեռուն: Մինչև չհասենք այդ մակարդակին, ցավոք, նման ծանր իրավիճակներ մեր ժողովրդի համար կարող են կրկին լինել: Նաև միշտ չէ գիտակցվում, որ ժողովրդի՝ իր պապենական տարածքում ապրելու իրավունքը, ֆիզիկական գոյության իրավունքը, ազգային իրավունքների պաշտպանությունը սերտորեն կապված են պետականության հետ: Եթե երկիրը չունի ամուր, հզոր պետականություն, նման ռիսկերը գնալով ավելանալու են: Մեր ժողովրդի գիտակցության մեջ պետք է մտցնել ամուր պետականություն ունենալու չափազանց կարևոր գաղափարը: Եվ վերջապես, որպեսզի երկիրն ունենա ամուր պետականություն, իսկ բանակը՝ մարտունակություն, պետք է երկրի տնտեսությունն ունենա արդյունաբերական նվաճումներ, հատկապես ռազմաարդյունաբերական: Այս ամենին հասնելու համար պահանջվում է անպայման գիտության և տնտեսության ամուր կապ», - ասաց Յուրի Սուվարյանը:

    ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հակոբ Տեր Խաչատուրյանը նշեց, որ 1921 թ. Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերը հայ ժողովրդի իրավունքների կոպիտ ոտնահարում են: «Կարսի պայմանագրի վավերականության հարցն արդիական է նաև մեր օրերում, քանի որ դրանով պայմանավորված է ներկայիս հայ-թուրքական սահմանը: Հիմնախնդիրը ոչ այնքան այդ անարդարության մասին վերահաստատումն է, որքան նոր անարդարություններից խուսափելու ելքեր փնտրելը: Միջազգային իրավունքի տեսանկյունից Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերն անօրինական գործարքներ են և չեն կարող իրավական ուժ ունենալ: Պայմանագրերը կնքող կողմերից և ոչ մեկն այդ օրերին չէր հանդիսանում միջազգային իրավունքի ենթակա: Հնարավոր սխալներից խուսափելու, նախկին սխալները չկրկնելու համար կարևոր են այդ պայմանագրերի գիտական քննարկումները, անհրաժեշտ է դրանցից բխող առաջարկներ ներկայացնել թե քաղաքական դաշտին, թե հասարակությանը: Այս գիտաժողովը պատմաճանաչողական նշանակությունից ավելի գիտական, գործնական և քաղաքական նշանակություն պետք է ունենա: Տարածաշրջանում այսօրվա աշխահաքաղաքական զարգացումները բազմաթիվ  նմանություններ ունեն 100 տարի առաջ եղած իրավիճակի հետ, և այս հանգամանքը ստիպում է վերաքննել այդ օրերին տեղի ունեցածը», - ասաց Հակոբ Տեր Խաչատուրյանը:

    ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն Ռոբերտ Ղազարյանը նշեց, որ 1921 թ. Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերը խորը հետք են թողել Հայաստանի ներկայիս պատմության վրա. «Հայաստանի առջև այսօր ծառացած խնդիրների զգալի մասի աղբյուրները գալիս են 1921թ. պայմանագրերի կնքման ժամանակաշրջանից: Մենք պարտավոր ենք նորից ու նորից վերանայել և ուսումնասիրել այդ ժամանակաշրջանի պատմությունը, որպեսզի հետագայում նմանատիպ խնդիրների առջև չկանգնենք և նմանատիպ սխալներ չգործենք»:

    ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն, ակադեմիկոս Աշոտ Մելքոնյանը ներկայացրեց «Կարսի պայմանագիրը, պատմություն և արդիական խնդիրներ» զեկույցը: Պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Ռուբեն Սաֆրաստյանը ներկայացրեց «Տարածաշրջանային ռազմաքաղաքական զարգացումները ներկա փուլում» զեկույցը: Իսկ պատմական գիտությունների դոկտոր Լևոն Մկրտչյանը ներկայացրեց «100-ամյա դասեր, մարտավարական և ռազմավարական հիմնախնդիրներ» զեկույցը: Գիտաժողովի ընթացքում կհնչեցվեն մի շարք զեկույցներ հայաստանյան և միջազգային փորձագետների, հետազոտողների, պատմաբանների կողմից:

    Գիտաժողովի աշխատանքները կշարունակվեն հոկտեմբերի 20-ին և 21-ին՝ ՀՀ ԳԱԱ-ի նախագահության շենքում:

19.10.2021 թ.
ՀՀ ԳԱԱ Տեղեկատվական-վերլուծական ծառայություն


Ազդեր








Ս.թ. մարտի 21-ին ժամը 11:00-ին ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանը կազմակերպում է «Ֆրանսերեն տպագիր ժառանգության ոսկե ֆոնդը» խորագրով միջոցառում՝ նվիրված Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային օրվան: Միջոցառումը տեղի կունենա ՀՀ ԳԱԱ նախագահության շենքի կլոր դահլիճում

Սույն թվականի մարտի 6-ին ժամը 15.00-ին ՀՀ ԳԱԱ նիստերի դահլիճում (Բաղրամյան պող., 24) տեղի կունենա Նովա Գորիցայի համալսարանի (Սլովենիա, ԵՄ) դոցենտ Արտեմ Բադասյանի «Ջրում սպիտակուցների կոնֆորմացիաների տեսական և փորձառական հարցեր» թեմայով գիտական զեկուցումը

ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնը սկսում է «Գիտական աշխատություններ» պարբերականի 2024թ.1 (27) հատորի հոդվածների ընդունումը: Առաջնահերթությունը տրվում է անգլերեն և ռուսերեն լեզուներով հոդվածներին: Հոդվածների ընդունման վերջնաժամկետն է՝ 2024թ. մարտի 1-ը

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) при поддержке Межгосударственного фонда гуманитарного сотрудничества государств - участников СНГ (МФГС) и Объединенного института ядерных исследований объявляет о проведении конкурса на соискание грантов на разработку проектов в рамках деятельности МИЦНТ СНГ в 2024 году и очередной Стажировки молодых ученых и специалистов стран СНГ в Дубне в апреле - мае 2024года

2024թ․ մարտի 28-30-ը ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիան և Երևանի պետական համալսարանը անցկացնելու են «Հայաստանը որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ․ պատմամշակութային առնչություններ» թեմայով միջազգային գիտաժողով

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Հրապարակումներ մամուլում
16/03/2024

Գիտական նոր խումբ, լաբորատոր նոր միջավայր՝ պետական դրամաշնորհով
1lurer.am
15/03/2024

Ակադեմիական քաղաքի կառուցվածքը հայտնի կդառնա հավանաբար 2025-ին․ մամուլում շրջանառվող ցանկում աշխատանքային խմբերի կազմն է
infocom.am
14/03/2024

«Գիտական հոդվածների տեսքով ներկայացվում է Արցախի մշակութային ժառանգությունը, Ադրբեջանի բռնայուրացման քաղաքականությունը»
aravot.am
13/03/2024

Բաց մրցույթներ և դրամաշնորհներ․ Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի ծրագրերը
1lurer.am
Կայքը հաճախել են
6 873 531

անգամ սկսած 01.01.2005թ.
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀՀ ԳԱԱ պատկերանիշ (սև, կապույտ)
Ճիշտ տառատեսակի արտապատկերման համար ներբեռնեք և տեղադրեք Arian AMU.ttf
Դեպի վեր Կայքը վերջին անգամ թարմացվել է՝  17:29, 18/03/2024 Դեպի վեր
Գլխավոր էջ - Ակադեմիայի մասին - Բաժանմունքներ - Կազմակերպություններ - Անդամներ - Կապ մեզ հետ - Կառուցվածք - COVID-19
Նախագահության անդամներ - Փաստաթղթեր - Ինովացիոն առաջարկներ - Հրատարակություններ - Հիմնադրամներ - Գիտաժողովներ - Մրցույթներ
Լուսանկարներ - Տեսադարան - Վեբ ռեսուրսներ - Այլ ակադեմիաներ - «Գիտություն» թերթ - «Գիտության աշխարհում» հանդես - Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր - Հոբելյաններ - Համալսարաններ - Նորություններ - Գիտական արդյունքներ - Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է - Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները - Հայտարարություններ - Լինդաու քաղաքում Նոբելյան մրցանակի դափնեկրի հետ հանդիպում - Կայքի քարտեզ
© Copyright 1998-2024 Բոլոր հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են:
Կայքը պատրաստված է և սպասարկվում է Հայաստանի ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցի կողմից (ASNET-AM):
Հարցերի կամ առաջարկությունների համար կարող եք ուղարկել նամակ webmaster {[ at ]} sci.am էլեկտրոնային փոստին: