ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Գլխավոր էջ Ակադեմիայի մասին Բաժանմունքներ Կազմակերպություններ Անդամներ Կապ մեզ հետ
Երվանդ Զորյան
դոկտոր, պրոֆեսոր
COVID-19
Կառուցվածք
Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր
Ինովացիոն առաջարկներ
Հրատարակություններ
Հիմնադրամներ
Գիտաժողովներ
Մրցույթներ
Լուսանկարներ
Տեսադարան
Վեբ ռեսուրսներ
Այլ ակադեմիաներ
«Գիտություն» թերթ
«Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր
Հոբելյաններ
Համալսարաններ
Նորություններ
Գիտական արդյունքներ
Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները
Հայտարարություններ
Լինդաու քաղաքում Նոբելյան մրցանակի դափնեկրի հետ հանդիպում
Կայքի քարտեզ
Նորություններ
27/03/2018
ՀՀ ԳԱԱ-ի Բնական գիտությունների բաժանմունքն ամփոփեց 2017թ-ի գործունեության արդյունքները բաժանմունքի տարեկան ընդհանուր ժողովում

   Սույն թվականի մարտի 27-ին տեղի ունեցավ ՀՀ ԳԱԱ-ի Բնական գիտությունների բաժանմունքի տարեկան ընդհանուր ժողովը:
   Բաժանմունքի կազմում ընդգրկված են Էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների, «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական, Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնները, Ա. Թախտաջյանի անվան բուսաբանության, Հ. Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի, Գ.Դավթյանի անվան հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների,   Մոլեկուլային կենսաբանության, Լ.Օրբելու անվան ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտները:
   Բաժանմունքի կազմում ընդգրկված են` 8 ակադեմիկոս, 11 թղթակից և 27 արտասահմանյան անդամ, 12 պատվավոր դոկտոր:
   Բաժանմունքի գիտահետազոտական կազմակերպությունները տպագրել են 379 հոդված, այդ թվում` 196-ը արտասահմանյան ամսագրերում, 151 թեզիս, այդ թվում 81-ը` արտասահմանյան գիտաժողովների նյութերում, 4 մենագրություն, 4 ուսումնական ձեռնարկ, ստացել են 3 արտոնագիր:
   Անցկացվել է հանրապետական և միջազգային 15 միջոցառում:
   Ժողովի ընթացքում 2017թ-ի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության հիմնական արդյունքները ներկայացրեց բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Ռուբեն Հարությունյանը:

20180327_n1.jpg

   Ժողովի ընթացքում  ներկայացվեցին հետևյալ գիտական զեկուցումները՝

  • «Խխունջային ներպատվաստման ժամանակակից հեռանկարները», զեկուցող՝ ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր դոկտոր Գեորգի Տավարտկիլաձե (Վրաստան)
  • «Տեղեկատվական-հեռահաղորդական տեխնոլոգիաների դերը բժշկա-հասարակական օգնության որակի բարելավման գործում», զեկուցող՝ ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ Հովհաննես Սարուխանյան (ՌԴ)
  • «Բնական թույների կենսաբանական էֆեկտները և կիրառությունը», զեկուցող՝ կենսաբանական գիտությունների դոկտոր Ն. Այվազյան 
  • «Բնական միացությունները որպես դեղամիջոց խոզերի աֆրիկյան ժանտախտի վիրուսի դեմ պայքարում», զեկուցող՝ կենսաբանական գիտությունների թեկնածու Հ. Զաքարյան
  • «Հեռազննման տեխնոլոգիաների դերը լեռնային էկոհամակարգերի տարածաժամանակային հետազոտություններում՝ կլիմայի փոփոխության համատեքստում», զեկուցող` աշխարհագրական գիտությունների թեկնածու Վ. Մուրադյան:

    Կարևորագույն գիտական արդյունքներ
    Բուսաբանության ինստիտուտ

  • Ավարտված են «Հայաստանի անոթավոր բույսերի որոշիչ»-ի անգլերեն և ռուսերեն տարբերակների մշակումները: «Հայաստանի ֆլորա» բազմահատորյակում ներկայացված 3200 տեսակի փոխարեն որոշիչում  բերվում  է  շուրջ  3800 տեսակ:
  • Ամփոփվել են ինստիտուտի Հերբարիումում (ERE) ներկայացված Հայաստանի Կարմիր գրքում ընդգրկված 54 էնդեմիկ տեսակների վերաբերյալ Տվյալների Բազայի ստեղծման աշխատանքները:
  • Պեղվել են Սևանի ավազանի Ծովինար գյուղի շրջակայքի հոլոցենյան տորֆային նստվածքները և հայտնաբերվել մի շարք տեսակներ՝ հիմնված բրածո ծաղկափոշու և բույսերի մակրոմնացորդների վրա:

    ՀՀ ԳԱԱ էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոն

  • Գնահատվել է Երևան քաղաքում հացահատիկի սպառման արդյունքում աֆլատոքսին B1-ի առողջական ռիսկը: Բացահայտվել է, որ  աֆլատոքսին Բ1-ի քաղցկեղածին ռիսկը 1,5 անգամ գերազանցում է թունաբանական շեմը:
  • SPOT և AVHRR արբանյակային նկարների տարածաժամանակային շարքի վերծանմամբ  ուսումնասիրվել է Հայաստանի, մասնավորապես Սյունիքի մարզի էկոհամակարգերի դինամիկան՝ 1982-2014թթ.` կլիմայի փոփոխության պայմաններում:
  • «Լեռնային տարածքների գյուղատնտեսական մշակաբույսերի ծանր մետաղներով աղտոտման գնահատման հեռազննման մեթոդի մշակում» թեմայի շրջանակում կատարվել է Քաջարան քաղաքի տարածքի գյուղատնտեսական մշակաբույսերի և նույն տարածքի հողերի համակցված նմուշարկում: Ստեղծվել է բույսերում և հողերում ծանր մետաղների պարունակությունների տվյալների բազա և իրականացվել վիճակագրական վերլուծություն:
  • Գնահատվել է հանքալեռնային արդյունաբերության ազդեցությունը Կապան, Քաջարան, Մեղրի և Ագարակ քաղաքների խմելու ջրի որակի վրա: Սպառողներին մատակարարվող ջրում ծանր մետաղների կոնցենտրացիաները համապատասխանում են խմելու ջրի ազգային և միջազգային սանիտարական նորմերի պահանջներին:

    «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոն

  • Lactobacillus helveticus B-9602 կաթնաթթվային բակտերիայի կիրառմամբ շարունակվել է ավանդական «Նարինե» կաթնաթթվային մթերքի արտադրությունը: Միաժամանակ կազմակերպվել են ծիրանի, դեղձի և սև թթի բնական օշարակների հավելումներով մրգային, ինչպես նաև փոշենման «Նարինե»-ի արտադրություններ:
  • Սինթեզվել են ացետիլենային կապեր պարունակող օպտիկապես մաքուր (S)-α-ամինաթթուներ: Ստացվել են ելային ամինաթթվային սինտոններ, որոնք հետագայում հետազոտվել են Գլայզերի հետերոհամակցման ռեակցիայում: Որոշվել և բնութագրվել է ստացված էնանտիոմերապես հարուստ ամինաթթուների կառուցվածքը և բացարձակ կոնֆիգուրացիան:
  • Մեկուսացվել են կաթնաթթվային բակտերիաների նոր տեսակներ, որոնք օժտված են բարձր հակամանրէային հատկությամբ՝ հիվանդածին բորբոսասնկերի և բակտերիաների նկատմամբ:
  • Մշակվել է լիզինի ռացեմատից D-լիզինի ստացման կենսաբանական եղանակ:
  • Ցույց է տրվել, որ Կավարտի լքված հանքավայրում (Սյունիքի մարզ) ընթանում են ակտիվ օքսիդացման գործընթացներ՝ թթվային դրենաժների առաջացում, որոնք մեծ վտանգ են ներկայացնում շրջակա միջավայրի համար: Բացահայտվել է կապ այդ գործընթացների ինտենսիվության և մանրէների ընդհանուր թվաքանակի ու տեսակային կազմի միջև:

   20180327_n2.jpg

    Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոզիայի գիտական կենտրոն

  • Բացահայտվել է, որ Սևանա լճի մակարդակի բարձրացման պայմաններում նրա էկոհամակարգում  շարունակվել են դրական գործընթացները:
  • Գրանցվել է  ձկնային պաշարների որոշակի աճ: Ընդհանուր ձկնային պաշարը լճում կազմել է 2280տ, որից սիգ ձկնատեսակի մասնաբաժինը կազմել է մոտ 97%, իսկ նրա արդյունագործական պաշարը եղել է ընդամենը 554 տ: Անկառավարելի որսի արդյունքում արդյունագործական պաշարի համարժեք վերականգնում տեղի չի ունեցել:
  • Ցույց է տրվել, որ նախորդ տարվա համեմատ լճում կտրուկ կրճատվել են երկարաչանչ խեցգետնի արդյունագործական պաշարները՝ 4500տ-ից նվազելով մինչև 2600տ: Մշակվել և ՀՀ բնապահպանության նախարարությանն են ներկայացվել  խեցգետնային պաշարների արդյունավետ կառավարման և որսագործիքների վերանայման առաջարկներ:
  • Մշակվել են ոչխարների և այծերի մակաբույծների դեմ պայքարի առաջարկություններ Հայաստանի պայմաններում:
  • Միջատների բազմազանության ուսումնասիրության և գնահատման արդյունքում նկարագրվել է գիտության համար 4 նոր տեսակ, 9 տեսակ առաջին անգամ է գրանցվել Հայաստանի ֆաունայի, 1 տեսակ՝ Գեղարքունիքի մարզի համար: Առաջին անգամ նկարագրվել են 5 տեսակի բզեզների կարիոտիպերը:

    Գ.Դավթյանի անվան հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտ

  • Իրականացվել է ալեհեր մարիամախոտի (Teucrium polium L.) ստանդարտավորում` ըստ ապիգենինի, որի համաձայն` հիդրոպոնիկ և վայրի չոր բուսահումքում ֆլավոնոիդների հանրագումարը գրեթե միատեսակ է:
  • Վիրգինյան գիհու (Juniperus virginiana L.) 13-15 սմ բարձրությամբ և 1-1.5 մմ բնի տրամագծով բուսակները, հրաբխային խարամ լցանյութում տնկարկելիս, ապահովել են 100% կպչողականություն: Պարզվել է, որ Դիլիջանի անտառային գոտում հնարավոր է 4-5 տարում 1 քմ հիդրոպոնիկումից ստանալ մշտադալար, թանկարժեք տոսախի (Buxus L.) 45-50 հատ բարձր որակի տնկիներ:
  • Առաջին անգամ նախագծվել և փորձարկվել է բույսերի հիդրոպոնիկ մշակման ուղղաձիգ աշտարակային մոդուլ, որտեղ աճեցվել են ելակի 3 բազմաբերք սորտեր՝ Ալբիոն, Մոնթերեյ և Սուիթ Իվ:
  • Հյուսվածքային մշակույթի լաբորատորիայում պահպանվել է բույսերի in vitro հավաքածուն. մեխակ՝ 17 սորտ, կարտոֆիլ՝ 14 սորտ, դեղատու ծնեբեկ, փետրաձև կալանխոե  և այլն:

    Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտ

  • Բացահայտվել է, որ հնագույն նմուշների մայրագծային գենետիկական կազմը առավել նման է ժամանակակից հայերին, ինչը վկայում է գենետիկական շարունակականության մասին:
  • Լայնագենոմային գենատիպավորման տվյալների վերլուծությունը ցույց է տվել, որ հայկական պոպուլյացիային բնորոշ է հակափսիխոտիկ դեղամիջոցների ազդեցության արդյունավետությունը փոփոխող գենետիկական պոլիմորֆիզմների բարձր հաճախականություն:
  • Խոզերի աֆրիկյան ժանտախտի սուր ձևի ախտածնության մեխանիզմների ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ դրան բնորոշ է հեմոֆագոցիտար լիմֆոհիստիոցիտոզի համախտանիշը, որի չափանիշները խոզերի մոտ նկարագրվել են առաջին անգամ:

    Լ.Օրբելու անվան Ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտ

  • Մեզենքիմային ցողունային բջիջներից փոխպատվաստման համար ֆունկցիոնալ մաշկային հյուսվածքի ստացում /աճեցում:
  • Գյուրզա և այլ էնդեմիկ օձերի թույնի դեմ հակաթույնի արտադրություն և հարակից պրոդուկտների մշակում: Ներկայումս Հայաստանում առկա է միայն մեկ կոմերցիոն պրոդուկտ, որը Ուզբեկստանի արտադրանքի պոլիվալենտ հակաթույնն է: Սակայն այն նախատեսված է միջինասիական գյուրզայի խայթոցի դեմ և պարունակում է նաև կոբրայի և էֆայի թույնի հակամարմիններ, ինչը հաճախ ծայրահեղ ուժեղ ալերգիկ ռեակցիայի պատճառ է հանդիսանում:
  • Մշակվել են ծրագրեր՝ էլեկտրաէնցեֆալոգրաֆիկ ազդանշանների վերլուծության և համակարգչային պոլիգրաֆի համար, ինչպես նաև 4–ւղղային   էնցեֆալոգրաֆ  և եռուղի Հոլտեր տիպի կարդիոգրաֆ։
  • Մշակվել են SFCO  գերզգայուն ակուստիկ փոխարկիչներ՝ տրեմորի գրանցման և վերծանման համար նորմայում  և տարբեր ախտահարումների դեպքում:

   Հ.Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի ինստիտուտ

  • Սինթեզվել է PRP (գալարմին) և հետազոտվել է դրա ածանցյալների ազդեցությունը նեյրոդեգեներատիվ, վտանգավոր հիվանդությունների և քաղցկեղի ընթացքի ու  հնարավոր կանխարգելման նպատակով:
  • Ստացվել են մետաղա-պորֆիրինների և ցեոլիտների նանոկոմպոզիտներ, քաղցկեղի բջիջների և միկրոօրգանիզմների ֆոտոդինամիկ ոչնչացման նպատակով:
  • Ստացվել են կիտեր դիպեպտիդիլ պեպտիդազ IV-ի և ադենոզին-դեամինազի ակտիվության որոշման համար:
  • Մշակվել է Helicobacter pylori-ի էքսպրես ախտորոշման մեթոդը 90-95% հավաստիությամբ:

   ՀՀ ԳԱԱ Տեղեկատվական-վերլուծական ծառայություն
   27.03.2018թ.


Ազդեր








Ս.թ. մարտի 21-ին ժամը 11:00-ին ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանը կազմակերպում է «Ֆրանսերեն տպագիր ժառանգության ոսկե ֆոնդը» խորագրով միջոցառում՝ նվիրված Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային օրվան: Միջոցառումը տեղի կունենա ՀՀ ԳԱԱ նախագահության շենքի կլոր դահլիճում

Սույն թվականի մարտի 6-ին ժամը 15.00-ին ՀՀ ԳԱԱ նիստերի դահլիճում (Բաղրամյան պող., 24) տեղի կունենա Նովա Գորիցայի համալսարանի (Սլովենիա, ԵՄ) դոցենտ Արտեմ Բադասյանի «Ջրում սպիտակուցների կոնֆորմացիաների տեսական և փորձառական հարցեր» թեմայով գիտական զեկուցումը

ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնը սկսում է «Գիտական աշխատություններ» պարբերականի 2024թ.1 (27) հատորի հոդվածների ընդունումը: Առաջնահերթությունը տրվում է անգլերեն և ռուսերեն լեզուներով հոդվածներին: Հոդվածների ընդունման վերջնաժամկետն է՝ 2024թ. մարտի 1-ը

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) при поддержке Межгосударственного фонда гуманитарного сотрудничества государств - участников СНГ (МФГС) и Объединенного института ядерных исследований объявляет о проведении конкурса на соискание грантов на разработку проектов в рамках деятельности МИЦНТ СНГ в 2024 году и очередной Стажировки молодых ученых и специалистов стран СНГ в Дубне в апреле - мае 2024года

2024թ․ մարտի 28-30-ը ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիան և Երևանի պետական համալսարանը անցկացնելու են «Հայաստանը որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ․ պատմամշակութային առնչություններ» թեմայով միջազգային գիտաժողով

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Հրապարակումներ մամուլում
16/03/2024

Գիտական նոր խումբ, լաբորատոր նոր միջավայր՝ պետական դրամաշնորհով
1lurer.am
15/03/2024

Ակադեմիական քաղաքի կառուցվածքը հայտնի կդառնա հավանաբար 2025-ին․ մամուլում շրջանառվող ցանկում աշխատանքային խմբերի կազմն է
infocom.am
14/03/2024

«Գիտական հոդվածների տեսքով ներկայացվում է Արցախի մշակութային ժառանգությունը, Ադրբեջանի բռնայուրացման քաղաքականությունը»
aravot.am
13/03/2024

Բաց մրցույթներ և դրամաշնորհներ․ Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի ծրագրերը
1lurer.am
Կայքը հաճախել են
6 873 958

անգամ սկսած 01.01.2005թ.
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀՀ ԳԱԱ պատկերանիշ (սև, կապույտ)
Ճիշտ տառատեսակի արտապատկերման համար ներբեռնեք և տեղադրեք Arian AMU.ttf
Դեպի վեր Կայքը վերջին անգամ թարմացվել է՝  13:16, 19/03/2024 Դեպի վեր
Գլխավոր էջ - Ակադեմիայի մասին - Բաժանմունքներ - Կազմակերպություններ - Անդամներ - Կապ մեզ հետ - Կառուցվածք - COVID-19
Նախագահության անդամներ - Փաստաթղթեր - Ինովացիոն առաջարկներ - Հրատարակություններ - Հիմնադրամներ - Գիտաժողովներ - Մրցույթներ
Լուսանկարներ - Տեսադարան - Վեբ ռեսուրսներ - Այլ ակադեմիաներ - «Գիտություն» թերթ - «Գիտության աշխարհում» հանդես - Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր - Հոբելյաններ - Համալսարաններ - Նորություններ - Գիտական արդյունքներ - Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է - Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները - Հայտարարություններ - Լինդաու քաղաքում Նոբելյան մրցանակի դափնեկրի հետ հանդիպում - Կայքի քարտեզ
© Copyright 1998-2024 Բոլոր հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են:
Կայքը պատրաստված է և սպասարկվում է Հայաստանի ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցի կողմից (ASNET-AM):
Հարցերի կամ առաջարկությունների համար կարող եք ուղարկել նամակ webmaster {[ at ]} sci.am էլեկտրոնային փոստին: