ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Գլխավոր էջ Ակադեմիայի մասին Բաժանմունքներ Կազմակերպություններ Անդամներ Կապ մեզ հետ
Մկրտիչ Թումանյան
Մ.գ.դ., պրոֆեսոր
Կառուցվածք
Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր
Ինովացիոն առաջարկներ
Հրատարակություններ
Հիմնադրամներ
Գիտաժողովներ
Մրցույթներ
Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր
Լուսանկարներ
Տեսադարան
Վեբ ռեսուրսներ
Այլ ակադեմիաներ
«Գիտություն» թերթ
«Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր
Հոբելյաններ
Համալսարաններ
Նորություններ
Գիտական արդյունքներ
Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները
Հայտարարություններ
Կայքի քարտեզ
COVID-19
Գիտական արդյունքներ
05/05/2023
ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը լույս է ընծայել «Նոր բառեր» Զ պրակը և «Նոր բառեր արևմտահայերէնի մէջ. Ա գիրք» բառարանը

ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը լույս է ընծայել «Նոր բառեր» Զ պրակը և «Նոր բառեր արևմտահայերէնի մէջ. Ա գիրք» բառարանը:

Ինչպես նախորդ տարիներին լույս տեսած պրակներում, այնպես էլ Զ. պրակում ներկայացված են մամուլում, գեղարվեստական և գիտական գրականության մեջ շրջանառվող բառեր, որոնք գրանցված չեն բացատրական և նորաբանությունների բառարաններում: Գլխաբառից հետո նշվում են խոսքիմասային պատկանելությունը, բառի բացատրությունը, բնագրային օրինակը, աղբյուրը: Տրվում են բառագիտական և ոճական նշումներ: Բառի բացատրությունն ըստ տվյալ տեքստում ունեցած նշանակության է: 

«Նոր բառեր» Զ պրակը պարունակում է շուրջ 2000 բառ, գրքի հավելվածում ներկայացվում են նաև մամուլից և համացանցից քաղված վեց տասնյակից ավելի նորակերտ տառային հապավումներ։ Կատարվող աշխատանքով հնարավոր է դառնում դիտարկել հայոց լեզվում տեղի ունեցող բառակազմական գործընթացները, միտումները, որոշ չափով նաև իրականության մեջ առկա զարգացումները: 

«Ոչ միայն լեզվաբանական, այլ նաև բազմաթիվ առումներով անհրաժեշտ է շարունակաբար գրանցել լեզվի բառապաշարում տեղի ունեցող տեղաշարժերը, գրառել ու մեկնաբանել նորակազմ բառերը: Այդ նպատակով Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի բառարանագրության բաժինն արձանագրում է մերօրյա խոսքում դրսևորվող նորաբանությունները, դրանք մեկնաբանություններով, օրինակներով և համապատասխան հղումներով ներկայացնում է տարին մեկ անգամ հրատարակվող «Նոր բառեր» վերնագրով պրակներում», - նշեց ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի բառարանագրության բաժնի վարիչ Անահիտ Գալստյանը:

«Նոր բառեր» շարքը հասցեագրված է հայոց լեզվի բառագիտությամբ հետաքրքրվող մասնագետներին, ուսուցիչներին, ուսանողներին, լրագրողներին, հրատարակիչներին, թարգմանիչներին: «Այն մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել գիտական հանրության շրջանում և մեծ պահանջարկ ունի», - ասաց Անահիտ Գալստյանը:

«Նոր բառեր» շարքի նմանությամբ ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը սկսել է ծրագիր իրականացնել նաև արևմտահայերենի բառապաշարի զարգացումները դիտարկելու ուղղությամբ: Ինստիտուտի հրատարակած «Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա գիրք» բառարանն ընդգրկում է շուրջ 1000 նորակազմ բառ, որոնք արևմտահայերենի որևէ բառարանում վկայված չեն եղել։ 

«Բառերը քաղված են արևմտահայերեն արձակ ու չափածո ստեղծագործողների գրքերից, տարբեր ամսագրերից, թերթերից։ Բառարանում գլխաբառից հետո նշվում են բառի խոսքիմասային պատկանելությունը, մասնագիտական ոլորտը, տրվում են բառի բացատրությունը՝ արևմտահայերեն և արևելահայերեն, օրինակը և աղբյուրը: Բառարանը գալիս է վկայելու, որ գրական արևմտահայերենը, չնայած դժվարություններին, շարունակում է ոչ միայն գործածվել, այլ նաև ժամանակին համընթաց զարգանալ ու հարստանալ», - ասաց ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի արևմտահայերենի բաժնի վարիչ Սուսաննա Տիոյանը: 

Արևմտահայերենի նորակազմությունները ներկայացնող բառարանաշարն օգտակար կլինի ոչ միայն արևմտահայերենի բառագիտությամբ ու բառակազմությամբ հետաքրքրվող մասնագետներին, այլև ուսանողներին և ուսուցիչներին։ «Գիրքը մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել հատկապես արևմտահայ մտավորականության և մանկավարժների շրջանում», - նշեց Սուսաննա Տիոյանը:

Աշխատությունները ստեղծվել են ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի բազային ֆինանսավորմամբ՝ «Արդի արևելահայերենի և արևմտահայերենի ուսումնասիրման և կանոնարկման խնդիրներ» թեմայի շրջանակում: 

ՀՀ ԳԱԱ գիտության հանրայնացման և հասարակայնության հետ կապերի բաժին
05․05․2023թ.


Ազդեր








Ս.թ. ապրիլի 23-ին ժ. 13:00-ից ԳԱԱ տարեկան ընդհանուր ժողովի շրջանակներում ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի փոքր դահլիճում կկայանան գիտական զեկուցումներ,որի ընթացքում ելույթ կունենան ԳԱԱ արտասահմանյան անդամներ՝ Գերմանիայից, Մեծ Բրիտանիայից, Շվեդիայից, Ֆրանսիայից և Ռուսաստանի Դաշնությունից

Ս/թ. ապրիլի 26-ին, ժամը 12.00-ին, ՀՀ ԳԱԱ մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտը և Հայկական տիեզերական ֆորումը անց են կացնում «Science in Space Analog Missions: AMADEE-24 Mars Simulation Results and the Future Prospects» աշխատաժողով (ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի կլոր դահլիճ, Բաղրամյան պ., 24)

2025թ. ապրիլի 28-30-ը ՀՀ ԳԱԱ Մաթեմատիկայի ինստիտուտը և ՌԴ Հարավային տարածաշրջանային գիտակրթական մաթեմատիկական կենտրոնը անց են կացնում «Օպերատորների տեսություն և հարմոնիկ անալիզ» միջազգային գիտաժողովը (Երևան, Հայաստան)

Ս․թ․ ապրիլի 29-ին ՀՀ ԳԱԱ-ն, ՀՀ ԿԳՄՍՆ-ը, ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ-ը, ՀՐ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը և Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտը ՀՀ ԳԱԱ-ում կազմակերպում են «Հայոց լեզու և հայ գրականություն․ զարգացման միտումները, հանրամատչելիացման հնարավորությունները և դրանց արտացոլումը ուսումնական գործընթացում» համահայկական գիտաժողով

Ս.թ. մայիսի 5-8-ը ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնը և Երևանի պետական համալսարանը համատեղ կազմակերպում են «Կենսաբազմազանություն, պահպանություն և կլիմայի փոփոխություն» խորագրով միջազգային գիտաժողով (ք.Երևան, ՀՀ ԳԱԱ նախագահության շենք)

2025թ. մայիսի 5-9 ՀՀ ԳԱԱ Վ.Համբարձումյանի անվ. Բյուրականի աստղադիտարանը Բյուրականում անց է կացնում 17-րդ հայ-վրացական աստղագիտական կոլոքվիումը

Ս.թ մայիսի 6-ին՝ ժամը 15․00-ին ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գրադարանում տեղի կունենա ՀԱԻ սոցիալական գործընթացների և ինստիտուտների մարդաբանության բաժնի «Պատերազմ և հիշողություն. Արցախյան երկրորդ պատերազմի հուշարձանացման հիմնախնդիրը» գրքի շնորհանդեսը

2025թ. hունիսի 16-21-ը ՀՀ ԳԱԱ ֆիզիկայի կիրառական պրոբլեմների ինստիտուտը կազմակերպում է Ակադեմիկոս Ալպիկ Մկրտչյանի անվան «Ճառագայթային ֆիզիկա և հարակից կիրառություններ» 4-րդ միջազգային գիտական դպրոցը Երևան քաղաքում

2025թ․ սեպտեմբերի 8-11 ՀՀ ԳԱԱ ֆիզիկական հետազոտությունների ինստիտուտը Երևանում անց է կացնում «Մագնիսական և գերհաղորդիչ նյութեր» XIII միջազգային գիտաժողովը (MSM25)

Ս.թ սեպտեմբերի 26-27-ը ՀՀ ԳԱԱ ՇՀՀ կենտրոնը հրավիրում է Ձեզ Գյումրի՝ առկա և հեռավար կարգով մասնակցելու «Շիրակի պատմամշակութային ժառանգությունը. հայագիտության արդի հիմնահարցեր» խորագրով 12-րդ միջազգային գիտաժողովի աշխատանքներին

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) объявляет о проведении в 2025 году очередного Конкурса на соискание грантов и 18-й научной Стажировки для молодых ученых и специалистов из стран СНГ

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Հրապարակումներ մամուլում
05/05/2025

Կյանքից հեռացել է ԳԱԱ նախկին նախագահ, ակադեմիկոս Ռադիկ Մարտիրոսյանը
armenpress.am
05/05/2025

Մահացել է ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Ռադիկ Մարտիրոսյանը
factor.am
05/05/2025

Կյանքից հեռացել է ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Ռադիկ Մարտիրոսյանը
hesc.am
05/05/2025

Կյանքից հեռացել է ԳԱԱ նախկին նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանը
livenews.am
Կայքը հաճախել են
7 325 278

անգամ սկսած 01.01.2005թ.
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀՀ ԳԱԱ պատկերանիշ (սև, կապույտ)
Ճիշտ տառատեսակի արտապատկերման համար ներբեռնեք և տեղադրեք Arian AMU.ttf
Դեպի վեր Կայքը վերջին անգամ թարմացվել է՝  00:02, 09/05/2025 Դեպի վեր
Գլխավոր էջ - Ակադեմիայի մասին - Բաժանմունքներ - Կազմակերպություններ - Անդամներ - Կապ մեզ հետ - Կառուցվածք - Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր - Ինովացիոն առաջարկներ - Հրատարակություններ - Հիմնադրամներ - Գիտաժողովներ - Մրցույթներ - Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր - Լուսանկարներ - Տեսադարան - Վեբ ռեսուրսներ - Այլ ակադեմիաներ - «Գիտություն» թերթ - «Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում - Ազդեր - Հոբելյաններ - Համալսարաններ - Նորություններ - Գիտական արդյունքներ - Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն - Մեր երախտավորները - Հայտարարություններ - Կայքի քարտեզ - COVID-19
© Copyright 1998-2025 Բոլոր հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են:
Կայքը պատրաստված է և սպասարկվում է Հայաստանի ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցի կողմից (ASNET-AM):
Հարցերի կամ առաջարկությունների համար կարող եք ուղարկել նամակ webmaster {[ at ]} sci.am էլեկտրոնային փոստին: