ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Գլխավոր էջ Ակադեմիայի մասին Բաժանմունքներ Կազմակերպություններ Անդամներ Կապ մեզ հետ
Արմեն Սեդրակյան
Ֆ.-մ.գ.դ., պրոֆեսոր
Կառուցվածք
Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր
Ինովացիոն առաջարկներ
Հրատարակություններ
Հիմնադրամներ
Գիտաժողովներ
Մրցույթներ
Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր
Լուսանկարներ
Տեսադարան
Վեբ ռեսուրսներ
Այլ ակադեմիաներ
«Գիտություն» թերթ
«Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր
Հոբելյաններ
Համալսարաններ
Նորություններ
Գիտական արդյունքներ
Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները
Հայտարարություններ
Կայքի քարտեզ
COVID-19
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Արեգ Հունանյան

ԵԳԱԾ-ի «Գիտական հոդվածների տպագրության համար երիտասարդ գիտնականներին խրախուսման» և «Գիտական լիցենզավորված ծրագրային փաթեթների գնման» մրցույթների շահառու

Երևանի պետական համալսարանի Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտի Հաշվարկային նյութագիտության լաբորատորիայի գիտաշխատող, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու Արեգ Հունանյանը ճանաչվել է «Երիտասարդ գիտնականների աջակցության ծրագրի» շրջանակներում իրականացվող երկու մրցույթի շահառու։

Առաջին՝ «Գիտական հոդվածների տպագրության համար երիտասարդ գիտնականներին խրախուսման մրցույթում», Արեգ Հունանյանը շահառու է ճանաչվել «Scimago Journal & Country Ranking (SJR)»-ում ամսագրերի դասակարգման ավելի բարձր քառորդում առաջին անգամ տպագրության համար: Նա ներկայացրել է «Computational Search and Stability Analysis of Two-Dimensional Tin Oxides» («Երկչափ անագի օքսիդների հաշվարկային որոնումը և կայունության ուսումնասիրությունը») հոդվածը, որը տպագրվել է «The Journal of Physical Chemistry C» ամսագրում։ Հոդվածի համահեղինակներն են ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու Հայկ Զաքարյանը և ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր Վլադիմիր Հարությունյանը։

Ո՞րն է Ձեր աշխատանքի նորույթը և կարևորությունը:

- Կանխատեսվել է նոր կայուն նյութ՝ երկչափ Sn2O3-ը (անագի օքսիդ)։ Էվոլյուցիոն ալգորիթմի միջոցով կատարվել է հաշվարկային որոնում երկչափ անագի օքսիդների համակարգում, որից հետո կանխատեսված նյութերի համար կատարվել է արտաքին տարբեր պայմանների դեպքում կայունության ուսումնասիրություն։ Արդյունքում նշված համակարգում ստացվել են կայուն՝ SnO, Sn3O4, Sn2O3 և SnO2 նյութերը և մետակայուն Sn3O5-ը։ Այս նյութերից Sn2O3-ը և մետակայուն Sn3O5-ը նախկինում նշված չեն եղել գրականության մեջ։ 

Ուսումնասիրվել է նյութի կիրառական նշանակությունը և ստացվել, որ Sn2O3-ը կարող է կիրառվել որպես ջրածնի պերօքսիդի գազային սենսոր։ Այդպիսի սենսորները մեծ նշանակություն ունեն, քանի որ բարձր կոնցենտրացիաների դեպքում ջրածնի պերօքսիդը վտանգ է ներկայացնում կենդանի օրգանիզմների համար, և միջավայրում այդ գազի քանակի ճշգրիտ գրանցումը կարևոր խնդիր է։ Տեսականորեն ուսումնասիրվել է նաև տարբեր տակդիրների (այն նյութերի, որոնց վրա հնարավոր է աճեցնել նյութը) հետ փոխազդեցությունը, ինչի արդյունքում ստացվել է, որ Sn2O3 աճեցման համար կարող է օգտագործվել հեքսագոնալ բորի նիտրիդը։ 

Այս և նմանատիպ աշխատանքները հնարավորություն են տալիս տեսականորեն կանխագուշակել նոր նյութեր և կատարել ֆիզիկական տարաբնույթ գործընթացների տեսական ուսումնասիրություններ, ինչը փորձարարական հետազոտությունների համար մեծ դժվարություն է ներկայացնում։

Արեգ Հունանյանը ճանաչվել է նաև «Գիտական լիցենզավորված ծրագրային փաթեթների (software package) գնման մրցույթի» շահառու։ Գիտական խումբը մրցույթին դիմել է VASP (Vienna Ab-initio Simulation Package) ծրագրային փաթեթի թարմացման համար։ VASP-ն առաջնային սկզբունքներով (ab-initio) քվանտային մեխանիկայի հաշվարկներ իրականացնելու համար նախատեսված փաթեթ է:

Ի՞նչ աշխատանք եք նախատեսում իրականացնել և ովքե՞ր են մասնակցելու այդ աշխատանքներին։

- VASP-ը նյութերի հատկությունները հաշվարկելու համար օգտագործվող ծրագրային գործիքներից ամենաարագն ու ամենաճշգրիտն է։ Այն հնարավորություն է տալիս առաջնային սկզբունքներով ուսումնասիրել այնպիսի առանցքային հատկություններ, ինչպիսիք են գոտիական կառուցվածքը, իոնային հաղորդականությունը և այլն։ VASP ծրագրային փաթեթից օգտվելու հնարավորություն կունենա 6 մասնագետ, բոլորը՝ նյութագիտության ոլորտից։ Աշխատանքներն իրականացվում են Երևանի պետական համալսարանի Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտի Հաշվարկային նյութագիտության լաբորատորիայում։ 

Ի՞նչ արդյունք եք ակնկալում ստանալ և ո՞րն է լինելու դրա կարևորությունը։

- Այժմ լաբորատորիայում իրականացվում են պինդ մարմնային էլեկտրոլիտների հաշվարկային որոնման և հատկությունների ուսումնասիրման հետազոտություններ։ Պինդ մարմնային էլեկտրոլիտների հետ կապված մեր հետազոտություններում VASP-ի նոր տարբերակների կիրառման արդյունքում կկարողանանք իրականացնել նոր նյութերի արագացված որոնում։ Նաև հնարավոր կլինի ավելի ճշգրիտ և արագ հաշվարկել իոնային հաղորդականությունը և այլ հատկություններ։

Ի՞նչ նշանակություն ունեն նմանատիպ մրցույթները երիտասարդ գիտնականների համար: 

- Դրանք ոգեշնչող են։ Դրամաշնորհներ և մրցանակներ շահելը բարձրացնում է վստահությունը, երիտասարդ գիտնականներին հնարավորություն տալիս իրականացնել իրենց հետազոտական ծրագրերը: 

Ինչպե՞ս ընտրեցիք Ձեր մասնագիտությունը, որքանո՞վ է այն արդիական 21-րդ դարում։

- Հաշվարկային նյութագիտությունն ընտրեցի ոլորտի ուշագրավության պատճառով։ Համակարգչային սիմուլյացիաների միջոցով նյութերի հատկությունները հաշվարկելը և նոր նյութերի հայտնաբերումը հնարավորություն է տալիս նորովի հասկանալ և զարգացնել նյութագիտության ոլորտը: Այս ոլորտը հիանալի կերպով համընկնում է գիտության և տեխնիկայի հանդեպ իմ հետաքրքրվածության հետ: Ներկայում ունեմ «Scopus» միջազգային գիտատեղեկատվական շտեմարանի ամսագրերում ընդգրկված 4 հոդված, որոնցից 3-ը՝ «Journal of Contemporary Physics (Armenian Academy of Sciences)»-ում, 1-ը՝ ամերիկյան «The Journal of Physical Chemistry C»-ում։

Ձեր ստացած ո՞ր գիտական արդյունքն եք համարում ամենակարևորը և ինչո՞ւ:

- Ձեռք բերած կարևոր գիտական արդյունքներից մեկը ջրածնի պերօքսիդի (H2O2) գրանցման համար նոր երկչափ նյութի հայտնաբերումն է: Նյութը H2O2-ի հայտնաբերման համար ունի բարձր զգայունություն ու ընտրողունակություն: Այս բացահայտումը կարող է զգալի նշանակություն ունենալ տարբեր ոլորտներում՝ դրա հնարավոր կիրառության շնորհիվ:

Ի՞նչ դժվարությունների հետ է բախվում երիտասարդ գիտնականը Հայաստանում:

- Երիտասարդ գիտնականները բախվում են մի շարք մարտահրավերների հետ, այդ թվում՝ սահմանափակ ֆինանսավորման, ռեսուրսների և առաջադեմ տեխնոլոգիաների սակավության, միջազգային համագործակցությունների ձևավորման դժվարության, հնացած հետազոտական ենթակառուցվածքի, բյուրոկրատական բարդությունների հետ։ Այս խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ է իրականացնել մի շարք ծրագրեր և միջոցառումներ․ պետական ֆինանսավորման ավելացում, միջազգային համագործակցություն, մրցունակ աշխատավարձ։ Բյուրոկրատական խոչընդոտների վերացումը ևս կարևոր խնդիր եմ համարում։ Այս խնդիրների լուծումը կարող է ստեղծել առողջ գիտական միջավայր, որտեղ երիտասարդ գիտնականները կարող են զարգանալ և էականորեն նպաստել Հայաստանի զարգացմանը:

Ինչպե՞ս եք գնահատում պետության աջակցությունը երիտասարդ գիտնականներին:

- Պետության աջակցությունը երիտասարդ գիտնականներին Հայաստանում առաջընթաց է արձանագրել, սակայն շարունակում է առերեսվել մարտահրավերների: Թեև ջանքեր են գործադրվել հետազոտական ծրագրերի ֆինանսավորման մեխանիզմների ստեղծման ուղղությամբ, դեռ կա բարելավման անհրաժեշտություն: Պետության կողմից խնդիրների լուծումը կարող է ստեղծել այնպիսի միջավայր, որը խրախուսում է նորարարությունը և տաղանդների պահպանումը: 

Բացի մասնագիտականից, ի՞նչ հմտություններ կարող են մրցակցային առավելություն տալ Ձեր ոլորտում

- Ոլորտը բազմաշերտ է։ Այստեղ հաջողության հասնելու համար անհրաժեշտ են գիտելիքներ ծրագրավորումից, ֆիզիկայից և քիմիայից։ Ամեն օր նոր գիտելիքներ ձեռք բերելու պատրաստակամությունը շատ կարևոր է, քանի որ ոլորտն արագ զարգանում է և անհրաժեշտ է նոր տեխնոլոգիաներին և գիտական նորություններին զուգահեռ քայլել: Անհրաժեշտ են ստեղծագործական ունակություններ, թիմային աշխատանքի կարողություններ և նախագծերի կառավարման հմտություններ՝ հետազոտության առաջընթացն ապահովելու համար:

Ո՞րն է Ձեր գիտական գործունեության ընթացքում ամենատպավորիչ իրադարձությունը։

- Տպավորիչ էր անցյալ տարի Լոզանում տեղի ունեցած «Psi-K» գիտաժողովը, որին մասնակցեցի պաստառով։ Ինչ վերաբերում է բուն հետազոտական գործընթացին, ամենատպավորիչ իրադարձությունն այն էր, երբ հաջողությամբ բացահայտվեց երկչափ անագի օքսիդի նոր կառուցվածքը։ 

 

Ըստ Ձեզ՝ ինչպիսի՞ն պետք է լինի ժամանակակից գիտնականը։

- Ժամանակակից գիտնականը պետք է մարմնավորի հետաքրքրասիրությունը, ունենա իր կարծիքը, լինի անկախ և սեփական համոզմունքներին հավատարիմ։

Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ նշանակություն ունի Հայաստանում հետթեկնածուական կարգավիճակի (PostDoc) համակարգի ներդրումը։ 

- Հայաստանում PostDoc համակարգի ներդրումը պահանջում է մանրակրկիտ ուսումնասիրություն դրա հաջողությունն ապահովելու համար: PostDoc-ի համար հստակ ուղեցույցներ են անհրաժեշտ՝ ներառյալ տևողությունը և պարտականությունները: Խնդրին պետք է մոտենալ լրջորեն և հաշվի առնել բոլոր բաղադրիչները, որպեսզի PostDoc համակարգը նպաստի գիտական առաջընթացին և նորարարությանը։

Հայաստանում գիտության զարգացման համար ի՞նչ դերակատարում ունեն «Գիտուժը» և այլ գիտական նախաձեռնությունները: 

- «Գիտուժը» և նմանատիպ գիտական նախաձեռնություններն առանցքային դեր են խաղում Հայաստանում գիտության զարգացման և հանրայնացման գործում, նպաստում գիտության վարկանիշի բարձրացմանը։

Ինչո՞վ եք զբաղվում աշխատանքից դուրս, ի՞նչ նախասիրություններ ունեք։ 

- Ունեմ նաև երաժշտական կրթություն, սիրում եմ ֆլեյտա նվագել, զբաղվում եմ սպորտով։ Նախընտրում եմ փիլիսոփայական թեմաներով և հակաուտոպիա ժանրի գրականությունը, ինչպիսիք են Օրուելի, Մարկեսի, Բրեդբերի, Հաքսլիի, Բուլգակովի, Կաֆկայի գործերը։

Կբնութագրե՞ք Ձեզ մեկ նախադասությամբ:

- Ինձ համարում եմ հետաքրքրասեր մարդ, ով ցանկացած հարց փորձում է ամբողջությամբ և տարբեր տեսանկյուններից դիտարկել և գտնել օպտիմալ լուծումները։

Ի՞նչ կարգախոսով եք առաջնորդվում:

- Հավատարիմ փոքր քայլերով՝ դեպի նպատակի իրականացում։

Մոնիկա Երիցյան


Ազդեր








Ս.թ. հոկտեմբերի 7-11-ը ՀՀ ԳԱԱ ԻԿՐԱՆԵՏ կենտրոնի միջազգային կազմակերպությունը կազմակերպում է "High Energy Astrophysics and Cosmology in the era of all-sky surveys (HEACOSS 2024)" միջազգային գիտաժողովը

2024թ․ հոկտեմբերի 11-13-ը ՀՀ ԳԱԱ-ում տեղի կունենա «Բնագիտությունը, մաթեմատիկան, տեխնիկան, ինֆորմատիկան XXI դարում. hանրամատչելիացման և ուսուցման հիմնախնդիրներ ու լուծումներ» խորագրով համահայկական կրթական գիտաժողով

Ս.թ. հոկտեմբերի 14-ին ժամը 15.00-ին նախագահության նիստերի դահլիճում «Արտասահմանյան երկրների մասնագետների կողմից գիտական զեկույցներ» շրջանակներում զեկուցմամբ հանդես կգա ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ, Մաքս-Պլանկի Ֆիզիկայի ինստիտուտի MAGIC խմբի ղեկավար Ռազմիկ Միրզոյանը «Գամմա Ճառագայթները որպես տիեզերքի ամենաբարձր էներգիաների սուրհանդակներ» զեկուցմամբ

Ս.թ. հոկտեմբերի 15-19-ը հրավիրում ենք մասնակցելու Երևանում (Հայաստան) կայանալիք «Օպտիկան և նրա կիրառությունները» 12-րդ միջազգային սիմպոզիումին (12th Symposium on "Optics & its Applications (OPTICS12)): Գրանցման վերջնաժամկետն է ս․թ․ օգոստոսի 15-ը

2024թ.-ի նոյեմբերի 4-6-ը ՀՀ ԳԱԱ Լ․Ա․ Օրբելու անվ․ Ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտը կազմակերպում է միջազգային կոնֆերանս՝ «Բնության գաղտնիքների բացահայտումը առաջադեմ կենսապատկերավորման մոտեցումների օգնությամբ» (Երևան, Հայաստան)

2024թ. նոյեմբերի 6-7-ը ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը կազմակերպում է միջազգային առցանց գիտաժողով՝ «Բարբառային լեզվի ուսումնասիրությունը ԱՊՀ երկրներում» խորագրով

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Հրապարակումներ մամուլում
30/09/2024

Գիտության շաբաթ
gituzh.am
29/09/2024

«Բարձրագույն կրթության և գիտության» մասին օրենքի նախագիծը՝ ԿԳՄՍ նախարարին կից հասարակական խորհրդի նիստի օրակարգում
escs.am
29/09/2024

Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին նոր օրենք. Գիտուժի ու գիտական համայնքի արձագանքը
media-center.am
28/09/2024

ԳԱԱ կազմում չեն լինի գիտական կազմակերպություններ, այն կդառնա խորհրդատվական մարմին
1lurer.am
Կայքը հաճախել են
7 125 339

անգամ սկսած 01.01.2005թ.
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀՀ ԳԱԱ պատկերանիշ (սև, կապույտ)
Ճիշտ տառատեսակի արտապատկերման համար ներբեռնեք և տեղադրեք Arian AMU.ttf
Դեպի վեր Կայքը վերջին անգամ թարմացվել է՝  17:19, 14/10/2024 Դեպի վեր
Գլխավոր էջ - Ակադեմիայի մասին - Բաժանմունքներ - Կազմակերպություններ - Անդամներ - Կապ մեզ հետ - Կառուցվածք - Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր - Ինովացիոն առաջարկներ - Հրատարակություններ - Հիմնադրամներ - Գիտաժողովներ - Մրցույթներ - Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր - Լուսանկարներ - Տեսադարան - Վեբ ռեսուրսներ - Այլ ակադեմիաներ - «Գիտություն» թերթ - «Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում - Ազդեր - Հոբելյաններ - Համալսարաններ - Նորություններ - Գիտական արդյունքներ - Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն - Մեր երախտավորները - Հայտարարություններ - Կայքի քարտեզ - COVID-19
© Copyright 1998-2024 Բոլոր հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են:
Կայքը պատրաստված է և սպասարկվում է Հայաստանի ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցի կողմից (ASNET-AM):
Հարցերի կամ առաջարկությունների համար կարող եք ուղարկել նամակ webmaster {[ at ]} sci.am էլեկտրոնային փոստին: