ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Գլխավոր էջ Ակադեմիայի մասին Բաժանմունքներ Կազմակերպություններ Անդամներ Կապ մեզ հետ
Արմեն Սեդրակյան
Ֆ.-մ.գ.դ., պրոֆեսոր
Կառուցվածք
Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր
Ինովացիոն առաջարկներ
Հրատարակություններ
Հիմնադրամներ
Գիտաժողովներ
Մրցույթներ
Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր
Լուսանկարներ
Տեսադարան
Վեբ ռեսուրսներ
Այլ ակադեմիաներ
«Գիտություն» թերթ
«Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր
Հոբելյաններ
Համալսարաններ
Նորություններ
Գիտական արդյունքներ
Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները
Հայտարարություններ
Կայքի քարտեզ
COVID-19
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մարգարիտա Հովհաննիսյան

«Գիտությունը պետք է դուրս գա ֆինանսավորման մնացորդային վիճակից»

Մարգարիտա Հովհաննիսյանը Գյումրի քաղաքից է, 35 տարեկան, մասնագիտությամբ՝ կենսաբան, կենսաքիմիկոս: Սովորել է Գյումրու Նալբանդյանի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտի բնագիտաաշխարհագրական ֆակուլտետում: Մասնագիտական կրթությունը շարունակել է ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի ինստիտուտի ախտաբանական կենսաքիմիայի բաժնում, որտեղ ներկայում աշխատում է որպես ավագ գիտաշխատող, նաև դասախոսում է Հայկական բժշկական ինստիտուտի կենսաքիմիայի և ֆարմակալոգիայի ամբիոնում: Նա Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի ինստիտուտի Երիտասարդ գիտնականների խորհրդի նախագահն է։

Մարգարիտան կենսաբանական գիտությունների թեկնածու է, 19 գիտական հոդվածի և 12 թեզիսի համահեղինակ: Համագործակցում է Երևանի Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի Կենսաքիմիայի և Էնդոկրինոլոգիայի ամբիոնների, «Մուրացան» հիվանդանոցային համալիրի էնդոկրինոլոգիական բաժանմունքի, Մարալիկի բժշկական կենտրոնների հետ:

Ինչպե՞ս ընտրեցիք այս մասնագիտությունը, ձեր սպասելիքներն արդարացվա՞ծ են:

- Դեռ փոքր տարիքից ցանկություն եմ ունեցել բուժել մարդկանց։ Այս ոլորտում գիտելիքներ ձեռք բերելուց հետո հասկացա, որ ցանկությունս իրագործելու համար անհրաժեշտ է իրականացնել երկարատև, համակարգային, տարաբնույթ հետազոտություններ։ Իմ մագիստրոսական թեզի պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահը՝ Գևորգ Գևորգյանը, ով այդ ժամանակ ԳԱԱ Կենսաքիմիայի ինստիտուտի տնօրենն էր, նկատեց գիտության հանդեպ իմ սերը և առաջարկեց շարունակել հետազոտություններն ավելի բարձր մակարդակով։ Շատ ուրախ եմ, որ այսօր իմ սիրելի ինստիտուտում եմ, որտեղ ունեմ բանիմաց ավագ գործընկերներ, ովքեր պատրաստակամ են իրենց փորձը փոխանցելու և աջակցելու։ 

Ձեր ստացած ո՞ր գիտական արդյունքն է ամենակարևորը և ինչո՞ւ:

- Յուրաքանչյուր ստացված արդյունք կարևոր է և կարող է նոր հետազոտությունների հիմք դառնալ: Օրինակ, գլխուղեղ-աղեստամոքսային համակարգ-միկրոբիոտա-արյուն/իմունային բջիջներ առանցքում  ցուցադրվել են արգինազի, ազոտի օքսիդի սինթեզի և կրեատինկինազի տեղաշարժերը, որոնք ներգրավվում են խոցային կոլիտի, երկբևեռ խանգարման ախտաբանական մեխանիզմներում: LBC1 ընտրված պրոբիոտիկների կոմպլեքսն օգտագործվել է այդ հիվանդությունների հակադարձ բուժման համար, ցուցադրվել է դրանց բարենպաստ ազդեցությունը, ինչպես նաև վերը նշված ֆերմենտների ակտիվության կարգավորումը հյուսվածքներում և իմունային բջիջներում: Նույն ֆերմենտների տեղաշարժերը դիտվել են շրջանառվող լեյկոցիտներում տիպ 1 շաքարային դիաբետով հիվանդների շրջանում և  բացահայտվել է տարիք կախյալ (դեռահաս և սեռահաս խմբերում), սեռական դիմորֆիզմ՝ կապված գլիկեմիկ ստատուսից և հիվանդության տևողությունից ինսուլինաթերապիայի ֆոնին: Այժմ այդ մեխանիզմները հետազոտվում են տիպ 2 շաքարախտի և այլ հիվանդությունների դեպքում, ինչպես նաև Covid-19-ով հիվանդների շրջանում և պատվաստված առողջ մարդկանց մոտ առաջին և երկրորդ պատվաստումից հետո: Ակնկալվում է նշված կոմպլեքսը կիրառել աուտոիմուն հիվանդությունների ադյուվանտային թերապիայում, մասնավորապես՝ տիպ 1 շաքարային դիաբետի դեպքում, հետագայում կլինիկայում ներդնելու համար: 

Բացի այդ, «AGBU-Research Program» ծրագրին պատրաստվել և ներկայացվել է նախագիծ՝ «Narimax forte» պրոբիոտիկ համալիրով և «Rally Sunroot Pro» զեոլիտով իմոբիլիզացված պրոբիոտիկների և պրեբիոտիկների խառնուրդով օժանդակ թերապիայի ազդեցությունն աղիքային միկրոբիոտայի և շրջանառվող լեյկոցիտների նյութափոխանակության վրա տիպ 1 շաքարային դիաբետի դեպքում:   

Ըստ ձեզ, որո՞նք են Հայաստանում գիտության զարգացման համար առաջնահերթ քայլերը:  

- Պատշաճ ֆինանսավորումը, նյութատեխնիկական բազայի վերազինումը, ազգային և միջազգային համագործակցությունը, երիտասարդ կադրերի վերապատրաստումը: 

Ի՞նչ կցանկանայիք փոխվեր գիտության ոլորտում:

- Գիտությունը պետք է դուրս գա ֆինանսավորման մնացորդային վիճակից: Առաջնային և հրատապ հարց է գիտական հետազոտությունների արդյունքները դարձնել կիրառելի և մրցակցային: 

Գիտնականի վարկանիշը, ցավոք, ընկել է, գիտությունը դադարել է հրապուրիչ լինել տաղանդավոր երիտասարդների համար: Պետք է լավ վարձատրել գիտնականին, հնարավորություն ընձեռել նրա մասնագիտական աճի համար, խրախուսել տաղանդավոր երիտասարդներին: 

Մասնակցո՞ւմ եք գիտական ծրագրերի, դրամաշնորհների մրցույթներին, միջազգային գիտաժողովներին:  

- Այո, իհարկե: Օրինակ, «Երիտասարդ գիտնականների աջակցության ծրագրի» մասնագիտական խորհրդի կողմից՝ «Գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման շրջանակներում, գիտական սարքերի և նյութերի ձեռքբերման մրցույթի» շրջանակներում 2021թ-ին ստացել եմ 3 000 000 դրամաշնորհ, ինստիտուտի համար ձեռք ենք բերել նոր սերնդի ցենտրիֆուգ: Նաև ստացել եմ դրամաշնորհ ազդեցության գործակից ունեցող պարբերականներում տպագրվելու համար։
2022 թվականին FEBS/AAB կենսաքիմիկոսների հայկական ասոցացիայի կողմից ստացել եմ հրավեր և դրամաշնորհ Երիտասարդ գիտնականների ֆորումին՝ 20th FEBS Young Scientists' Forum (YSF 2020), և Համաշխարհային կենսաքիմիայի գագաթնաժողովին  մասնակցելու համար: Գիտաժողովը կանցկացվի հուլիսի 9-ից 14-ը՝ Պորտուգալիայի մայրաքաղաք Լիսաբոնում:  

Ինչպե՞ս եք վերաբերվում Հայաստանում հետթեկնածուական կարգավիճակի  (PostDoc) համակարգի ներդրմանը:

- Գերազանց: Ինքս կցանկանայի շարունակել գիտությամբ զբաղվել իմ երկրում, թեպետ գիտակցում եմ, որ անհրաժեշտ կլինի հաղթահարել բազմաթիվ խոչընդոտներ:

Ինչպե՞ս եք գնահատում «Գիտուժ»-ի գործունեությունը, մասնակցո՞ւմ եք «Գիտուժ»-ի նախաձեռնություններին կամ աջակցո՞ւմ եք նրանց:

- «Գիտուժ»-ի գործունեությունը գնահատում եմ դրական: Դեռ չեմ մասնակցել, հնարավորության դեպքում և՛ կմասնակցեմ, և՛ կաջակցեմ։

Կնշեք այն գիտնականներին, ովքեր Ձեզ համար օրինակելի են:

- Մարի Կյուրին, առաջին և միակ կին գիտնականը, ով երկու անգամ Նոբելյան մրցանակ է ստացել երկու տարբեր գիտական բնագավառներում: Հասնելով այդքան մեծ հաջողությունների՝ նա կանգ չի առել և շարունակել է զբաղվել գիտությամբ: 

Ի՞նչ կարգախոսով եք առաջնորդվում:

- Նպատակիդ հասիր քրտնաջան, ազնիվ, համառ աշխատանքի շնորհիվ։

Ի՞նչ երազանքներ ունեք, ո՞րն է ամենամեծը:

- Երազանքներ, նպատակներ շատ ունեմ: Ամենամեծ երազանքս, որ մարդիկ լինեն բարի, ներողամիտ, առողջ, ապրեն խաղաղ երկնքի տակ։

Իսկ ո՞րն է ձեր «գիտական» երազանքը:

- Ցանկանում եմ ունենալ իմ սեփական վերահսկիչ, ճշգրիտ կենսաքիմիական ախտորոշիչ լաբորատորիան: Սա ավելի շուտ նպատակ է, քան երազանք։ Իսկ գիտական երազանքը մեկն է` արժանանալ Նոբելյան մրցանակի։

Մոնիկա Երիցյան


Ազդեր








Ս.թ. հոկտեմբերի 7-11-ը ՀՀ ԳԱԱ ԻԿՐԱՆԵՏ կենտրոնի միջազգային կազմակերպությունը կազմակերպում է "High Energy Astrophysics and Cosmology in the era of all-sky surveys (HEACOSS 2024)" միջազգային գիտաժողովը

2024թ․ հոկտեմբերի 11-13-ը ՀՀ ԳԱԱ-ում տեղի կունենա «Բնագիտությունը, մաթեմատիկան, տեխնիկան, ինֆորմատիկան XXI դարում. hանրամատչելիացման և ուսուցման հիմնախնդիրներ ու լուծումներ» խորագրով համահայկական կրթական գիտաժողով

Ս.թ. հոկտեմբերի 15-19-ը հրավիրում ենք մասնակցելու Երևանում (Հայաստան) կայանալիք «Օպտիկան և նրա կիրառությունները» 12-րդ միջազգային սիմպոզիումին (12th Symposium on "Optics & its Applications (OPTICS12)): Գրանցման վերջնաժամկետն է ս․թ․ օգոստոսի 15-ը

2024թ.-ի նոյեմբերի 4-6-ը ՀՀ ԳԱԱ Լ․Ա․ Օրբելու անվ․ Ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտը կազմակերպում է միջազգային կոնֆերանս՝ «Բնության գաղտնիքների բացահայտումը առաջադեմ կենսապատկերավորման մոտեցումների օգնությամբ» (Երևան, Հայաստան)

2024թ. նոյեմբերի 6-7-ը ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը կազմակերպում է միջազգային առցանց գիտաժողով՝ «Բարբառային լեզվի ուսումնասիրությունը ԱՊՀ երկրներում» խորագրով

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Հրապարակումներ մամուլում
30/09/2024

Գիտության շաբաթ
gituzh.am
29/09/2024

«Բարձրագույն կրթության և գիտության» մասին օրենքի նախագիծը՝ ԿԳՄՍ նախարարին կից հասարակական խորհրդի նիստի օրակարգում
escs.am
29/09/2024

Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին նոր օրենք. Գիտուժի ու գիտական համայնքի արձագանքը
media-center.am
28/09/2024

ԳԱԱ կազմում չեն լինի գիտական կազմակերպություններ, այն կդառնա խորհրդատվական մարմին
1lurer.am
Կայքը հաճախել են
7 117 662

անգամ սկսած 01.01.2005թ.
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀՀ ԳԱԱ պատկերանիշ (սև, կապույտ)
Ճիշտ տառատեսակի արտապատկերման համար ներբեռնեք և տեղադրեք Arian AMU.ttf
Դեպի վեր Կայքը վերջին անգամ թարմացվել է՝  15:25, 08/10/2024 Դեպի վեր
Գլխավոր էջ - Ակադեմիայի մասին - Բաժանմունքներ - Կազմակերպություններ - Անդամներ - Կապ մեզ հետ - Կառուցվածք - Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր - Ինովացիոն առաջարկներ - Հրատարակություններ - Հիմնադրամներ - Գիտաժողովներ - Մրցույթներ - Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր - Լուսանկարներ - Տեսադարան - Վեբ ռեսուրսներ - Այլ ակադեմիաներ - «Գիտություն» թերթ - «Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում - Ազդեր - Հոբելյաններ - Համալսարաններ - Նորություններ - Գիտական արդյունքներ - Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն - Մեր երախտավորները - Հայտարարություններ - Կայքի քարտեզ - COVID-19
© Copyright 1998-2024 Բոլոր հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են:
Կայքը պատրաստված է և սպասարկվում է Հայաստանի ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցի կողմից (ASNET-AM):
Հարցերի կամ առաջարկությունների համար կարող եք ուղարկել նամակ webmaster {[ at ]} sci.am էլեկտրոնային փոստին: