Երիտասարդ քիմիկոս, ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտի գիտաշխատող, քիմիական գիտությունների թեկնածու Մարիետա Զաքարյանը մասնագիտությամբ նյութագետ է: Ընդամենը 27 տարեկանում Մարիետան արդեն հասցրել է դառնալ շուրջ 30 գիտական աշխատության հեղինակ, որոնց մեծ մասը տպագրված են միջազգային գիտական ամսագրերում:

    «Պետք է փորձել աստիճանաբար «դուրս գալ միջազգային շուկա» և տպագրվել առաջատար ամսագրերում: Ուսանողները պետք է պարտադիր կերպով գիտական աշխատանք իրականացնեն գիտությունների ակադեմիայի ինստիտուտներում և արդյունքը զեկուցեն իրենց կրթական հաստատություններում և հնարավորության դեպքում տպագրեն իրենց առաջին հոդվածը՝ համագործակցելով ինստիտուտների գիտնականների հետ», - կարծիք հայտնեց երիտասարդ գիտնականը:


Ճանապարհ դեպի գիտություն

    Մարիետան ծնունդով Գյումրիից է: Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի Քիմիայի ֆակուլտետ, ուսանել նախ Քիմիա բաժնում, այնուհետև շարունակել մագիստրատուրան Դեղագիտության և քիմիայի ֆակուլտետում, որից հետո էլ ասպիրանտուրան Անօրգանական և անալիտիկ քիմիայի ամբիոնում: Քիմիկոս դառնալու ցանկությունը ձևավորվել է դեռևս դպրոցից: «Հենց 7-րդ դասարանում սկսեցինք անցնել քիմիա, շատ սիրեցի: Պատճառը իմ ուսուցչուհին էր, ով շատ հետաքրքիր կերպով մատուցեց այդ առարկան, և ես տեսա  քիմիայի կարևորությունը մեր կյանքում», - ասաց Մարիետա Զաքարյանը:

    Ուսանող տարիներին նա ՀՀ ԳԱԱ Քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտում միացավ գիտական խմբի աշխատանքներին՝ ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ, պրոֆեսոր Սուրեն Խառատյանի ղեկավարմամբ:  «Արդեն երրորդ կուրսից գիտական աշխատանքով էի զբաղվում: Մեր աշխատանքների արդյունքում ստանում ենք այնպիսի նյութեր, որոնք հետաքրքիր են այս կամ այլ ոլորտի համար կիրառական տեսակետից: Գրեթե 7 տարի այդ ոլորտում եմ և փորձում եմ տենդենցը պահել, հետ չմնալ: Գիտության մեջ եթե մտար, պետք է անընդհատ այդ ռիթմի մեջ լինես, եթե կանգնեցիր, շատ հետ կմնաս», - նշեց քիմիկոսը:


Մարիետան և միջազգային գիտական հարթակները

    Մարիետան հաճախ է  մասնակցում միջազգային գիտաժողովների, համագործակցում արտասահմանցի գործընկերների հետ, նաև ժամանակ առ ժամանակ աշխատում արտերկրում: Նա վերջերս է վերադարձել ԱՄՆ-ի Ինդիանա նահանգի Սաուդ Բենդ քաղաքում գտնվող Նոտր Դամի համալսարանից, որտեղ երեք ամիս աշխատել է Ֆիզիկայի ֆակուլտետի Միջուկային հետազոտությունների լաբորատորիայում: 

    «Առաջին անգամ այնտեղ 2019 թ-ին եմ եղել: Այս տարի առաջարկ ստացա երեք ամսով աշխատելու և մեծ հաճույքով համաձայնեցի: Շատ հետաքրքիր ամիսներ էին, այնտեղ շատ արագ է ամեն ինչ տեղի ունենում: Սարքավորումները  շատ են, և որ պահին ինչ մտքովդ անցնում է,  նույն օրը կարող ես դրա պատասխանը ստանալ: Մեր Քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտը համագործակցում է այդ համալսարանի հետ, համատեղ հոդվածներ ենք գրում, աշխատանքներ ենք անում, այնտեղ նաև աշխատող հայ գիտնականներ ունենք: Մեր ինստիտուտը նաև համագործակցում է Ֆրանսիայում, Կոեայում, Իսպանիայում, Ռուսաստանում գտնվող գիտական կենտրոնների հետ: Ներկայում բացի ԱՄՆ-ից ակտիվ համագործակցություն կա Էստոնիայում գտնվող Տալլինի Տեխնոլոգիական ինստիտուտի հետ: Արտասահմանյան գործընկերների հետ համատեղ գիտական հոդվածներ ենք տպագրում, նոր հետազոտություններ անցկացնում», - պատմեց Մարիետա Զաքարյանը: 


Ի՞նչ է անհրաժեշտ գիտությանը. գիտնականի կարծիքը

    Մարիետա Զաքարյանը նշեց, որ համապատասխան լծակներ ունենալու դեպքում Հայաստանում առաջինը կվերափոխեր կրթական համակարգը, կվերապատրաստեր դասախոսներին, կբարձրացներ ուսանողների կրթաթոշակը և կստեղծեր նոր, մոտիվացնող մրցանակներ կրթական համակարգում, և, իհարկե կբարձրացներ գիտնականների աշխատավարձը։

    «Պատերազմից հետո սկսել են մեծ ուշադրություն դարձնել գիտությանը: Պարզ դարձավ, թե ինչքան մեծ է գիտնականի դերը: Գիտության մեջ պետք է ֆինանսավորում,  որ մարդիկ կարողանան այդ ոլորտում աշխատեն: Մեծ ֆինանսավորում է պետք  սարքավորումներ գնելու, լաբորատորիաներն արդիականացնելու համար: Առանց նորագույն սարքերի ինչքան էլ մարդ խելք ու միտք ունենա, չի կարողանա գործի վերածել», - նշեց գիտնականը:

    Մարիետա Զաքարյանի կարծիքով՝ Հայաստանում գիտությունը կարող է հետաքրքիր դառնալ նաև ներդրումների համար: Ներդնողին պետք է նախնական արդյունքներ ցույց տալ, օրինակ մինի-արտադրական պրոցեսներ, փոքր կիրառական արդյունքներ, որոնց հիման վրա ներդրումները կշատանան։ 

    «Ինձ համար իդեալական կլինի, որ ես ապրեմ, աշխատեմ Հայաստանում, բայց նաև հնարավորություն ունենամ ժամանակ առ ժամանակ արտերկրում աշխատելու՝ միջազգային տենդենցներին հետևելու և իմ ստացած փորձն ու գիտելիքները իմ երկրում կիրառելու համար: Իմ ամենամեծ երազանքներներից մեկն է իմ աշխատանքով իմ երկրում ինչ-որ բան փոխել», - ասաց երիտասարդ գիտնականը:

   Մոնիկա Երիցյան