ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Գլխավոր էջ Ակադեմիայի մասին Բաժանմունքներ Կազմակերպություններ Անդամներ Կապ մեզ հետ
Ազիզյան Ռուբեն Իլյիչի
Բժշկ.գ.դ., պրոֆեսոր
Կառուցվածք
Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր
Ինովացիոն առաջարկներ
Հրատարակություններ
Հիմնադրամներ
Գիտաժողովներ
Մրցույթներ
Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր
Լուսանկարներ
Տեսադարան
Վեբ ռեսուրսներ
Այլ ակադեմիաներ
«Գիտություն» թերթ
«Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր
Հոբելյաններ
Համալսարաններ
Նորություններ
Գիտական արդյունքներ
Սփյուռքի գիտնականները
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները
Հայտարարություններ
Կայքի քարտեզ
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Լիանա Հայրիյան

«Գիտությունը պետք է դառնա արտադրողական ուժ»

   ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոնի գիտաշխատող Լիանա Հայրիյան. «Գիտությունը ստեղծագործելու կարևոր հարթակ է: Գիտության մեջ ամենակարևորը սերն է դեպի գիտություն, ցանկությունն արարելու, նորը ստեղծելու»:

   Լիանա Հայրիյանը Սյունիքի մարզի Գորիս քաղաքից է, 30 տարեկան, մասնագիտությամբ՝ դեղագետ: Սովորել է Երևանի պետական համալսարանի դեղագիտության ֆակուլտետում, այնուհետև թեկնածուական ատենախոսությունը պաշտպանել ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոնում: 2015 թ-ից կենտրոնի Ասիմետրիկ կատալիզի լաբորատորիայի գիտաշխատող է: «Էնանտիոմերապես հարստացված, չհագեցած, նոր α-ամինաթթուների սինթեզ և հետազոտում» ատենախոսական աշխատանքն իրականացրել է ԵՊՀ ֆարմացիայի ինստիտուտի փոխտնօրեն, դոցենտ Աննա Մկրտչյանի ղեկավարմամբ, ՀՀ ԳԱԱ նախագահ, ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանի խորհրդակցությամբ: Լիանան 9 գիտական հոդվածի և 14 թեզիսի հեղինակ է: 

   Գիտական արդյունք

   -Ես զբաղվում եմ կենսաբանորեն ակտիվ միացությունների սինթեզով: Որպես ձեռքբերում կարող եմ նշել գրականության մեջ չնկարագրված թվով 30 նոր էնանտիոմերապես հարստացված, չհագեցած ամինաթթուների ստացումը, ինչն իրականացվել է իմ ատենախոսական աշխատանքի շրջանակներում: Ամինաթթուներից 4-ը հանդիսացել են կոլագենազ ֆերմենտի, 4-ը՝ ալդեհիդ և ալդոզ ռեդուկտազ ֆերմենտների արգելակիչներ, 2-ը ցուցաբերել են հակաքաղցկեղային ակտիվություն: Աշխատանքներն իրականացնում ենք նիկելային՝ Բելոկոնի կոմպլեքսներով: Ատենախոսական աշխատանքի հետազոտության փուլերից մեկում հաջողվել է նոր շունչ տալ այդ կոմպլեքսներին, վերջիններիս վերածել ենոլային կոմպլեքսների, ինչի արդյունքում հնարավոր է այդ կոմպլեքսներից անջատել ոչ թե  ամինաթթուներ, այլ ամինակետոններ, որոնք նույնպես կենսաբանորեն ակտիվ միացություններ են: Այդ արդյունքների հիման վրա «Mendeleev Communications» միջազգային գիտական ամսագրում հոդված է տպագրվել: Ասպիրանտական աշխատանքի շրջանակներում 6 ամիս աշխատել եմ Մոսկվայի Նեսմեյանովի անվան էլեմենտօրգանական միացությունների ինստիտուտում՝ Յուրի Բելոկոնի ղեկավարմամբ: Իր հետ համագործակցելը, իրենից սովորելը մեծ փորձ, առավելություն ու հաջողություն էր: Ասպիրանտական աշխատանքի շրջանակներում նաև մասնակցել եմ «Քիմիայի սահմանները» միջազգային գիտաժողովին, որին ներկա էր Նոբելյան մրցանակակիր Բերնարդ Ֆերինգը: Պոստերային զեկույցով հանդես եմ եկել և ստացել հնարավորություն 3 ամիս ժամկետով վերապատրաստվել ինձ համար նախընտրելի եվրոպական լաբորատորիայում: Ես ընտրեցի Ցյուրիխի տեխնիկական պետական համալսարանը, որտեղ կատարած աշխատանքների հիման վրա շուտով նախատեսվում է հոդվածի տպագրություն:

             Լիանա Հայրիյանը՝ ռուս նշանավոր քիմիկոս Յուրի Բելոկոնի հետ

   Գիտությանը «խանգարող» հանգամանքները

   -Մեր ոլորտում բացեր, ցավոք, կան: Ամենախոցելին, իմ կարծիքով, գնումների ոլորտն է:   Հստակ օրինակով բացատրեմ. եթե Շվեյցարիայում ինչ-որ միտք ծագի ինձ մոտ և որոշեմ, որ պետք է շտապ այդ աշխատանքն իրականացնեմ, իջնում եմ լաբորատորիա, քարտով գնում եմ այն բոլոր նյութերը, որոնք ինձ պետք են, և նույն օրը կարող եմ սկսել իմ հետազոտությունները: Մեզ մոտ այդ գործընթացը 6 ամիս է տևում,  իսկ 6 ամիս հետո մտքերն ու ցանկություններն արդեն ուրիշ են լինում, և դա մեզ շատ խանգարում է: Բացի այդ, բազային ֆինանսավորումը լաբորատորիաների համար բավական ցածր է: Այդ ֆինանսավորմամբ չես կարող գնել քիմիական ռեակտիվներ, մենք դրանք ձեռք ենք բերում դրամաշնորհների, թեմաների, միջազգային համագործակցությունների շնորհիվ: Ֆինանսավորման հարցը շատ կարևոր է: Կարծում եմ, բարեփոխումներն արդեն սկսվել են, հուսամ լավ կլինի: Հենց ֆինանսավորման պատճառով է, որ այսօր շատ «ուղեղներ» լքում են երկիրը: Հույս ունեմ, որ այն հնարավորությունները, որ երիտասարդ գիտնականները տեսնում են արտասահմանում, կտեսնեն նաև այստեղ: 
   Գիտնականի համար շատ կարևոր է միջազգային հայտնի հոդվածների հասանելիությունը: Կան կայքեր, որտեղ այդ հոդվածները ներբեռնված են, բայց դրանք գումարով են: Արտասահմանում դրանք հասանելի են, ինստիտուտն է ֆինանսավորում: Քիմիայի ոլորտում աշխատող գիտնականների համար նյութ սինթեզելուց առաջ ցանկալի է հասկանալ՝ կա՞ այդ նյութը սինթեզված, թե՝ ոչ: Եթե անգամ այդ նյութը սինթեզված է, կարող ես նայել նյութի սինթեզը և առաջարկել նոր ուղղություն, գուցե ավելի մատչելի և հասանելի, և դա ևս կլինի նորություն:

                                    

   Գիտությունը՝ արտադրողական ուժ

   -Պետք է մեր գիտափորձերը վերածել արտադրության, գիտությունն ու արտադրությունը պետք է միասին զարգանան, գիտությունը պետք է դառնա արտադրողական ուժ, աշխատի տնտեսության համար, պետությունն էլ մի կողմից աջակցի գիտության զարգացմանը, մյուս կողմից պահանջներ առաջադրի։

   «Գիտուժ»-ի մասին

   -«Գիտուժ»-ործունեության շնորհիվ այժմ կա գիտության ֆինանսավորման զգալի բարձրացում, ինչի արդյունքու կարծում եմ, կավելանա գիտության ոլորտում աշխատողների թիվը: Մյուս կարևոր ձեռքբերումը ՀՀ ԳԱԱ-ի կազմից ինստիտուտների դուրս բերման գործընթացի և վերջիններիս համալսարաններին կցելու կասեցումն է: Համալսարանների հետ համագործակցությունը շատ կարևորում եմ, բայց, կարծում եմ, յուրաքանչյուրը պետք է զբաղվի իր գործով. համալսարանները՝ կրթությամբ, իսկ ակադեմիան՝ գիտությամբ:

   Մոնիկա Երիցյան


Ազդեր








Մեկնարկել է 2026-2027 ուստարվա ասպիրանտուրայի առկա և հեռակա ընդունելության տեղերի ձևավորման գործընթացը։ Հայտերի ներկայացնելու վերջնաժամկետը՝ 2025թ․ հոկտեմբերի 20, ժամը 18:00 (Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի grants.hesc.am համակարգի միջոցով)

2025թ. հունիսի 16-ին ՀՀ ԳԱԱ-ն հայտարարեց համատեղ գիտական ծրագրերի մրցույթ Բուլղարիայի Գիտությունների ակադեմիայի հետ՝ 2026–2027թթ․ ժամանակահատվածի համար

2025թ. hունիսի 16-21-ը ՀՀ ԳԱԱ ֆիզիկայի կիրառական պրոբլեմների ինստիտուտը կազմակերպում է Ակադեմիկոս Ալպիկ Մկրտչյանի անվան «Ճառագայթային ֆիզիկա և հարակից կիրառություններ» 4-րդ միջազգային գիտական դպրոցը Երևան քաղաքում

Ս․թ․ հունիսի 26-ին ՀՀ ԳԱԱ-ն, ՀՀ ԳԱԱ Ա.Նալբանդյանի անվան քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտը, Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոնը, Երկրաբանական գիտությունների ինստիտուտը, Գիտակրթական միջազգային կենտրոնը կազմակերպում է «Ժամանակակից քիմիա և Երկրի մասին գիտություններ. հանրամատչելիացման և ուսուցման հիմնախնդիրներ» խորագրով գիտագործնական համաժողով ավագ դպրոցների քիմիայի և աշխարհագրության ուսուցիչների համար

2025թ․ սեպտեմբերի 8-11 ՀՀ ԳԱԱ ֆիզիկական հետազոտությունների ինստիտուտը Երևանում անց է կացնում «Մագնիսական և գերհաղորդիչ նյութեր» XIII միջազգային գիտաժողովը (MSM25)

Ս.թ սեպտեմբերի 26-27-ը ՀՀ ԳԱԱ ՇՀՀ կենտրոնը հրավիրում է Ձեզ Գյումրի՝ առկա և հեռավար կարգով մասնակցելու «Շիրակի պատմամշակութային ժառանգությունը. հայագիտության արդի հիմնահարցեր» խորագրով 12-րդ միջազգային գիտաժողովի աշխատանքներին

Ս․թ․ հոկտեմբերի 17-18-ը ՀՀ ԳԱԱ-ն, ՀՀ ԿԳՄՍՆ-ը, ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ-ը ՀՀ ԳԱԱ-ում կազմակերպում են «Բնագիտությունը, մաթեմատիկան, տեխնիկան, ինֆորմատիկան XXI դարում. հանրամատչելիացման և ուսուցման հիմնախնդիրներ ու լուծումներ» խորագրով համահայկական 8-րդ կրթական գիտաժողով

2025 թ. հոկտեմբերի 22-25-ին ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտը, ՀՀ ԳԱԱ հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքը, ՌԳԱ Ա. Մ. Գորկու անվան համաշխարհային գրականության ինստիտուտը, Մխիթարյան միաբանությունը, Երևանի պետական համալսարանը, Ավետիք Իսահակյանի տուն-թանգարանը, ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանը հրավիրում են մասնակցելու Ավետիք Իսահակյանի ծննդյան 150-ամյակին նվիրված հոբելյանական միջազգային գիտաժողովին

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) объявляет о проведении в 2025 году очередного Конкурса на соискание грантов и 18-й научной Стажировки для молодых ученых и специалистов из стран СНГ

Հրապարակումներ մամուլում
26/06/2025

Մեկնարկել է հետդոկտորական կրթաթոշակների մրցույթ՝ ԵՄ «Հորիզոն Եվրոպա» ծրագրի Մարի Սկլոդովսկա-Կյուրի գործողություններ ենթածրագրի շրջանակներում
hesc.am
26/06/2025

Գիտության զարգացման ճշգրիտ գնահատում. երևանյան համաժողով
hesc.am
25/06/2025

Հայ-իտալական հնագիտական պեղումներ՝ Արուճի ամրոցում
1lurer.am
24/06/2025

Կարասային թաղումներ. ինչպես են հուղարկավորել մարդկանց անտիկ ժամանակաշրջանում
1lurer.am
Կայքը հաճախել են
7 372 032

անգամ սկսած 01.01.2005թ.
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀՀ ԳԱԱ պատկերանիշ (սև, կապույտ)
Ճիշտ տառատեսակի արտապատկերման համար ներբեռնեք և տեղադրեք Arian AMU.ttf
Դեպի վեր Կայքը վերջին անգամ թարմացվել է՝  17:30, 30/06/2025 Դեպի վեր
Գլխավոր էջ - Ակադեմիայի մասին - Բաժանմունքներ - Կազմակերպություններ - Անդամներ - Կապ մեզ հետ - Կառուցվածք - Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր - Ինովացիոն առաջարկներ - Հրատարակություններ - Հիմնադրամներ - Գիտաժողովներ - Մրցույթներ - Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր - Լուսանկարներ - Տեսադարան - Վեբ ռեսուրսներ - Այլ ակադեմիաներ - «Գիտություն» թերթ - «Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում - Ազդեր - Հոբելյաններ - Համալսարաններ - Նորություններ - Գիտական արդյունքներ - Սփյուռքի գիտնականները
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն - Մեր երախտավորները - Հայտարարություններ - Կայքի քարտեզ
© Copyright 1998-2025 Բոլոր հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են:
Կայքը պատրաստված է և սպասարկվում է Հայաստանի ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցի կողմից (ASNET-AM):
Հարցերի կամ առաջարկությունների համար կարող եք ուղարկել նամակ webmaster {[ at ]} sci.am էլեկտրոնային փոստին: