ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Գլխավոր էջ Ակադեմիայի մասին Բաժանմունքներ Կազմակերպություններ Անդամներ Կապ մեզ հետ
Արմեն Սեդրակյան
Ֆ.-մ.գ.դ., պրոֆեսոր
Կառուցվածք
Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր
Ինովացիոն առաջարկներ
Հրատարակություններ
Հիմնադրամներ
Գիտաժողովներ
Մրցույթներ
Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր
Լուսանկարներ
Տեսադարան
Վեբ ռեսուրսներ
Այլ ակադեմիաներ
«Գիտություն» թերթ
«Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում
Ազդեր
Հոբելյաններ
Համալսարաններ
Նորություններ
Գիտական արդյունքներ
Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Մեր երախտավորները
Հայտարարություններ
Կայքի քարտեզ
COVID-19
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն
Լիանա Հայրիյան

«Գիտությունը պետք է դառնա արտադրողական ուժ»

   ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոնի գիտաշխատող Լիանա Հայրիյան. «Գիտությունը ստեղծագործելու կարևոր հարթակ է: Գիտության մեջ ամենակարևորը սերն է դեպի գիտություն, ցանկությունն արարելու, նորը ստեղծելու»:

   Լիանա Հայրիյանը Սյունիքի մարզի Գորիս քաղաքից է, 30 տարեկան, մասնագիտությամբ՝ դեղագետ: Սովորել է Երևանի պետական համալսարանի դեղագիտության ֆակուլտետում, այնուհետև թեկնածուական ատենախոսությունը պաշտպանել ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոնում: 2015 թ-ից կենտրոնի Ասիմետրիկ կատալիզի լաբորատորիայի գիտաշխատող է: «Էնանտիոմերապես հարստացված, չհագեցած, նոր α-ամինաթթուների սինթեզ և հետազոտում» ատենախոսական աշխատանքն իրականացրել է ԵՊՀ ֆարմացիայի ինստիտուտի փոխտնօրեն, դոցենտ Աննա Մկրտչյանի ղեկավարմամբ, ՀՀ ԳԱԱ նախագահ, ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանի խորհրդակցությամբ: Լիանան 9 գիտական հոդվածի և 14 թեզիսի հեղինակ է: 

   Գիտական արդյունք

   -Ես զբաղվում եմ կենսաբանորեն ակտիվ միացությունների սինթեզով: Որպես ձեռքբերում կարող եմ նշել գրականության մեջ չնկարագրված թվով 30 նոր էնանտիոմերապես հարստացված, չհագեցած ամինաթթուների ստացումը, ինչն իրականացվել է իմ ատենախոսական աշխատանքի շրջանակներում: Ամինաթթուներից 4-ը հանդիսացել են կոլագենազ ֆերմենտի, 4-ը՝ ալդեհիդ և ալդոզ ռեդուկտազ ֆերմենտների արգելակիչներ, 2-ը ցուցաբերել են հակաքաղցկեղային ակտիվություն: Աշխատանքներն իրականացնում ենք նիկելային՝ Բելոկոնի կոմպլեքսներով: Ատենախոսական աշխատանքի հետազոտության փուլերից մեկում հաջողվել է նոր շունչ տալ այդ կոմպլեքսներին, վերջիններիս վերածել ենոլային կոմպլեքսների, ինչի արդյունքում հնարավոր է այդ կոմպլեքսներից անջատել ոչ թե  ամինաթթուներ, այլ ամինակետոններ, որոնք նույնպես կենսաբանորեն ակտիվ միացություններ են: Այդ արդյունքների հիման վրա «Mendeleev Communications» միջազգային գիտական ամսագրում հոդված է տպագրվել: Ասպիրանտական աշխատանքի շրջանակներում 6 ամիս աշխատել եմ Մոսկվայի Նեսմեյանովի անվան էլեմենտօրգանական միացությունների ինստիտուտում՝ Յուրի Բելոկոնի ղեկավարմամբ: Իր հետ համագործակցելը, իրենից սովորելը մեծ փորձ, առավելություն ու հաջողություն էր: Ասպիրանտական աշխատանքի շրջանակներում նաև մասնակցել եմ «Քիմիայի սահմանները» միջազգային գիտաժողովին, որին ներկա էր Նոբելյան մրցանակակիր Բերնարդ Ֆերինգը: Պոստերային զեկույցով հանդես եմ եկել և ստացել հնարավորություն 3 ամիս ժամկետով վերապատրաստվել ինձ համար նախընտրելի եվրոպական լաբորատորիայում: Ես ընտրեցի Ցյուրիխի տեխնիկական պետական համալսարանը, որտեղ կատարած աշխատանքների հիման վրա շուտով նախատեսվում է հոդվածի տպագրություն:

             Լիանա Հայրիյանը՝ ռուս նշանավոր քիմիկոս Յուրի Բելոկոնի հետ

   Գիտությանը «խանգարող» հանգամանքները

   -Մեր ոլորտում բացեր, ցավոք, կան: Ամենախոցելին, իմ կարծիքով, գնումների ոլորտն է:   Հստակ օրինակով բացատրեմ. եթե Շվեյցարիայում ինչ-որ միտք ծագի ինձ մոտ և որոշեմ, որ պետք է շտապ այդ աշխատանքն իրականացնեմ, իջնում եմ լաբորատորիա, քարտով գնում եմ այն բոլոր նյութերը, որոնք ինձ պետք են, և նույն օրը կարող եմ սկսել իմ հետազոտությունները: Մեզ մոտ այդ գործընթացը 6 ամիս է տևում,  իսկ 6 ամիս հետո մտքերն ու ցանկություններն արդեն ուրիշ են լինում, և դա մեզ շատ խանգարում է: Բացի այդ, բազային ֆինանսավորումը լաբորատորիաների համար բավական ցածր է: Այդ ֆինանսավորմամբ չես կարող գնել քիմիական ռեակտիվներ, մենք դրանք ձեռք ենք բերում դրամաշնորհների, թեմաների, միջազգային համագործակցությունների շնորհիվ: Ֆինանսավորման հարցը շատ կարևոր է: Կարծում եմ, բարեփոխումներն արդեն սկսվել են, հուսամ լավ կլինի: Հենց ֆինանսավորման պատճառով է, որ այսօր շատ «ուղեղներ» լքում են երկիրը: Հույս ունեմ, որ այն հնարավորությունները, որ երիտասարդ գիտնականները տեսնում են արտասահմանում, կտեսնեն նաև այստեղ: 
   Գիտնականի համար շատ կարևոր է միջազգային հայտնի հոդվածների հասանելիությունը: Կան կայքեր, որտեղ այդ հոդվածները ներբեռնված են, բայց դրանք գումարով են: Արտասահմանում դրանք հասանելի են, ինստիտուտն է ֆինանսավորում: Քիմիայի ոլորտում աշխատող գիտնականների համար նյութ սինթեզելուց առաջ ցանկալի է հասկանալ՝ կա՞ այդ նյութը սինթեզված, թե՝ ոչ: Եթե անգամ այդ նյութը սինթեզված է, կարող ես նայել նյութի սինթեզը և առաջարկել նոր ուղղություն, գուցե ավելի մատչելի և հասանելի, և դա ևս կլինի նորություն:

                                    

   Գիտությունը՝ արտադրողական ուժ

   -Պետք է մեր գիտափորձերը վերածել արտադրության, գիտությունն ու արտադրությունը պետք է միասին զարգանան, գիտությունը պետք է դառնա արտադրողական ուժ, աշխատի տնտեսության համար, պետությունն էլ մի կողմից աջակցի գիտության զարգացմանը, մյուս կողմից պահանջներ առաջադրի։

   «Գիտուժ»-ի մասին

   -«Գիտուժ»-ործունեության շնորհիվ այժմ կա գիտության ֆինանսավորման զգալի բարձրացում, ինչի արդյունքու կարծում եմ, կավելանա գիտության ոլորտում աշխատողների թիվը: Մյուս կարևոր ձեռքբերումը ՀՀ ԳԱԱ-ի կազմից ինստիտուտների դուրս բերման գործընթացի և վերջիններիս համալսարաններին կցելու կասեցումն է: Համալսարանների հետ համագործակցությունը շատ կարևորում եմ, բայց, կարծում եմ, յուրաքանչյուրը պետք է զբաղվի իր գործով. համալսարանները՝ կրթությամբ, իսկ ակադեմիան՝ գիտությամբ:

   Մոնիկա Երիցյան


Ազդեր








Ս.թ. հոկտեմբերի 7-11-ը ՀՀ ԳԱԱ ԻԿՐԱՆԵՏ կենտրոնի միջազգային կազմակերպությունը կազմակերպում է "High Energy Astrophysics and Cosmology in the era of all-sky surveys (HEACOSS 2024)" միջազգային գիտաժողովը

2024թ․ հոկտեմբերի 11-13-ը ՀՀ ԳԱԱ-ում տեղի կունենա «Բնագիտությունը, մաթեմատիկան, տեխնիկան, ինֆորմատիկան XXI դարում. hանրամատչելիացման և ուսուցման հիմնախնդիրներ ու լուծումներ» խորագրով համահայկական կրթական գիտաժողով

Ս.թ. հոկտեմբերի 15-19-ը հրավիրում ենք մասնակցելու Երևանում (Հայաստան) կայանալիք «Օպտիկան և նրա կիրառությունները» 12-րդ միջազգային սիմպոզիումին (12th Symposium on "Optics & its Applications (OPTICS12)): Գրանցման վերջնաժամկետն է ս․թ․ օգոստոսի 15-ը

2024թ.-ի նոյեմբերի 4-6-ը ՀՀ ԳԱԱ Լ․Ա․ Օրբելու անվ․ Ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտը կազմակերպում է միջազգային կոնֆերանս՝ «Բնության գաղտնիքների բացահայտումը առաջադեմ կենսապատկերավորման մոտեցումների օգնությամբ» (Երևան, Հայաստան)

2024թ. նոյեմբերի 6-7-ը ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը կազմակերպում է միջազգային առցանց գիտաժողով՝ «Բարբառային լեզվի ուսումնասիրությունը ԱՊՀ երկրներում» խորագրով

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Հրապարակումներ մամուլում
30/09/2024

Գիտության շաբաթ
gituzh.am
29/09/2024

«Բարձրագույն կրթության և գիտության» մասին օրենքի նախագիծը՝ ԿԳՄՍ նախարարին կից հասարակական խորհրդի նիստի օրակարգում
escs.am
29/09/2024

Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին նոր օրենք. Գիտուժի ու գիտական համայնքի արձագանքը
media-center.am
28/09/2024

ԳԱԱ կազմում չեն լինի գիտական կազմակերպություններ, այն կդառնա խորհրդատվական մարմին
1lurer.am
Կայքը հաճախել են
7 119 612

անգամ սկսած 01.01.2005թ.
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀՀ ԳԱԱ պատկերանիշ (սև, կապույտ)
Ճիշտ տառատեսակի արտապատկերման համար ներբեռնեք և տեղադրեք Arian AMU.ttf
Դեպի վեր Կայքը վերջին անգամ թարմացվել է՝  15:00, 09/10/2024 Դեպի վեր
Գլխավոր էջ - Ակադեմիայի մասին - Բաժանմունքներ - Կազմակերպություններ - Անդամներ - Կապ մեզ հետ - Կառուցվածք - Նախագահության անդամներ
Փաստաթղթեր - Ինովացիոն առաջարկներ - Հրատարակություններ - Հիմնադրամներ - Գիտաժողովներ - Մրցույթներ - Միջազգային համագործակցություն
Երիտասարդական ծրագրեր - Լուսանկարներ - Տեսադարան - Վեբ ռեսուրսներ - Այլ ակադեմիաներ - «Գիտություն» թերթ - «Գիտության աշխարհում» հանդես
Հրապարակումներ մամուլում - Ազդեր - Հոբելյաններ - Համալսարաններ - Նորություններ - Գիտական արդյունքներ - Սփյուռքի բաժինը ներկայացնում է
Երիտասարդ գիտնականի ամբիոն - Մեր երախտավորները - Հայտարարություններ - Կայքի քարտեզ - COVID-19
© Copyright 1998-2024 Բոլոր հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են:
Կայքը պատրաստված է և սպասարկվում է Հայաստանի ակադեմիական գիտահետազոտական կոմպյուտերային ցանցի կողմից (ASNET-AM):
Հարցերի կամ առաջարկությունների համար կարող եք ուղարկել նամակ webmaster {[ at ]} sci.am էլեկտրոնային փոստին: