National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
International cooperation
Youth programs
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Scientists of the Diaspora
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Sitemap
Scientists of the Diaspora
Arshak S. Poghossian

ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ, Աախենի համալսարանի նանո և բիոտեխնոլոգիաների ինստիտուտի ԴՆԹ սենսորների և նանոկառուցվածքների լաբորատորիայի վարիչ, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արշակ Պողոսյանը ծնվել է 1949թ. սեպտեմբերի 10-ին Երևանում:

1966թ., գերազանցությամբ ավարտելով դպրոցը, Արշակ Պողոսյանը ընդունվել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի (ԵրՊԻ) կիբեռնետիկայի ֆակուլտետ` ռադիոէլեկտրոնային սարքերի կոնստրուկտավորում և արտադրություն մասնագիտությամբ, որն ավարտեց 1972թ.: ԵրՊԻ-ն ավարտելուց հետո նա աշխատանքի անցավ ՀՀ ԳԱԱ Աշտարակի ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտում՝ որպես ճարտարագետ:

1974թ. Արշակ Պողոսյանը որոշեց շարունակել կրթությունը և ընդունվեց Լենինգրադի էլեկտրատեխնիկական ինստիտուտի ասպիրանտուրա, որտեղ կատարեց իր թեկնածուական աշխատանքը պրոֆեսոր Իրինա Վենդիկի ղեկավարությամբ` «Էլեկտրոնային գազի «տաքացման» երևույթների հետազոտությունները բիսմուտի նուրբ թաղանթում» թեմայով: 1979թ. Լենինգրադում նա պաշտպանեց թեկնածուական ատենախոսությունը, վերադարձավ հայրենիք ու աշխատանքի անցավ ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտում: 1980թ. նա հրավիրվեց աշխատելու Երևանի սրտաբանական կենտրոն, որտեղ սկսեց զբաղվել իր համար լրիվ նոր, բայց և շատ հեռանկարային գիտական ուղղությամբ` իոնների և կենսաբանական մոլեկուլների նկատմամբ զգայուն տվիչների (սենսորների) մշակմամբ: Այդ տվիչները ժամանակակից կիսահաղորդչային տեխնոլոգիաներով պատրաստելու նպատակով, 1982թ. տեղափոխվեց աշխատելու Աբովյանի «Սիրիուս» գործարանի ԿՏԲ (մինչև 1986թ.): 1983-1984թթ. նրա ղեկավարությամբ առաջին անգամ Հայաստանում պատրաստվեցին իոնների նկատմամբ զգայուն կիսահաղորդչային դաշտային տրանզիստորներ, որոնք հետագայում օգտագործվեցին ջրածնի, նատրիումի և կալիումի իոնների կոնցենտրացիան արյան մեջ չափելու համար: Այսպիսի միկրոսենսորները կարող են ինտեգրվել այսպես կոչված, «Lab-onchip» սարքերում`բժշկական ախտորոշման համար: Նրա մշակած սենսորները հետաքրքրություն էր առաջացրել նաև Մոսկվայի տիեզերական հետազոտությունների ինստիտուտում, տիեզերքում տիեզերագնացների մոտ «in vivo» չափումների նպատակով: Ավելի ուշ, Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտի աշխատակից Ալեքսանդր Սիմոնյանի (ներկայումս նույնպես ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ) աջակցությամբ Արշակ Պողոսյանը մշակեց նաև կիսահաղորդչային միկրոսենսոր` գլյուկոզայի կոնցենտրացիան մեզի մեջ չափելու համար:

1989թ. նա սկսեց աշխատել պոլիտեխնիկական ինստիտուտում (ԵրՊԻ) որպես ավագ դասախոս, հետո դոցենտ (1991թ.): Միաժամանակ ստեղծեց «Սենսոր» կոոպերատիվ ձեռնարկությունը (1989թ.) գիտատեխնիկական աշխատանքների իրականացման և դրանց արդյունքների ներդրման նպատակով (օրինակ, մինիատյուր սարք հեղուկներում pH չափելու համար):

1991թ. Արշակ Պողոսյանը գործընկերների հետ ստեղծեց «Միկրոսենսոր» փոքր ձեռնարկությունը: Նա իր գործընկերների հետ ապրանքային տեսքի հասցրեցին շարժական, չոր էլեկտրոլիտային մարտկոցներով լամպերը, որոնց անվանեցին «Սպիտակ»: Այդ լամպերը իրենց պարամետրերով, լիցքավորման կարճ և աշխատանքային ավելի երկար ժամանակով և մյուս շահագործողական բնութագրերով գերազանցում էին շուկայում եղած արտասահմանյան նմանօրինակ սարքերին և ավելի էժան էին ու մատչելի: Բացի այդ, դա հնարավորություն տվեց տնտեսական այդ դժվար անցումային տարիներին ստեղծել մոտ քսան աշխատատեղ, որը նույնպես կարևոր խնդիր էր:

Արշակ Պողոսյանը 1994թ. DAAD-ի ծրագրով երկու ամսով աշխատանքի գործուղվեց Գերմանիայի Կարլսրուհեի և Տյուբինգենի համալսարաններ: 1995թ. Արշակ Պողոսյանը պաշտպանեց (ԵրՊԻ-ում) դոկտորական ատենախոսությունը՝ « Միկրոէլեկտրոնային սենսորների մշակում և հետազոտում» թեմայով: 1996թ. Արշակ Պողոսյանն ընտանիքով տեղափոխվեց Գերմանիա՝ մշտական բնակության:

1998թ. սկսեց աշխատել Դյուսսելդորֆի համալսարանում, իսկ հետո, 1999թ. մինչև 2004թ. Յուլիխ քաղաքի գիտահետազոտական կենտրոնում, որը Գերմանիայի ամենամեծ գիտական կենտրոններից է: Այստեղ նա նույնպես շարունակեց զբաղվել կենսաբանական միկրոսենսորների մշակմամբ: 2004թ. Արշակ Պողոսյանն աշխատանքային հրավեր ստացավ Աախենի կիրառական գիտությունների համալսարանից, սկզբում որպես խմբի ղեկավար, իսկ հետո՝ 2006թ., որպես «ԴՆԹ սենսորների և նանոկառուցվածքների» լաբորատորիայի ղեկավար նոր բացված նանո և բիոտեխնոլոգիաների ինստիտուտում, որտեղ աշխատում է մինչև այժմ:

Արշակ Պողոսյանը հեղինակ է ավելի քան 250 տպագրված գիտական հոդվածների, որոնց մեջ 5 ընդհանրացված-վերլուծական, 10 գլուխ տարբեր գրքերում, 1 գիրք, 7 արտոնագիր, որոնցից 4-ը գերմանական և եվրոպական, ավելի քան 180 զեկուցումներ տարբեր միջազգային գիտաժողովներում: Իր գործընկեր պրոֆ. Շոնինգի հետ, որպես խմբագիր, պատրաստել են արժեքավոր մի գիրք «Label-free biosensing» վերնագրով, որը հրատարակվել է Springer-ում 2017թ.: Արշակ Պողոսյանը մի քանի գիտական ամսագրերի («Journal of Biosensors and Bioelectronics», «Analytical Chemistry Journal», etc.) խմբագրական կոլեգիաների անդամ է, 10-ից ավելի գիտական ամսագրերի գրախոս, ինչպես նաև մի շարք գիտական համաժողովների կազմակերպչական կոմիտեի անդամ:

Գերմանիա տեղափոխվելուց հետո էլ Արշակ Պողոսյանը չի խզել գիտական կապերը ՀԱՊՀ-ի, Երևանի պետական համալսարանի հետ և աշխատել է իր հնարավորությունների սահմանում օգտակար լինել: Նա մի քանի անգամ այցելել է ՀԱՊՀ և ուսումնամեթոդական և գիտական գրականություն նվիրել ՄԿԲՍ ամբիոնին, զեկուցումներ է կարդացել «Կենսաբժշկական ճարտարագիտություն»   մասնագիտության բակալավրական և մագիստրոսական խմբերի համար: 2013-2015թթ. հանդես է եկել ՀՀ ԿԳՆ ԳՊԿ-ի կողմից շնորհված դրամաշնորհային 13-2G-032 ծրագրի արտասահմանյան խորհրդատու, նպաստել նրան, որ ՆԲՏԻ-ի տեխնոլոգիական սարքերով պատրաստվեն և հետազոտվեն ֆերոէլեկտրական նանոթաղանթային տարբեր սենսորներ ՄԿԲՍ ամբիոնի համար:

ՆԲՏԻ հագեցված է ճշգրիտ չափիչ սարքերով, ատոմական մակարդակով նյութերի հետազոտման ժամանակակից միկրոզննման համակարգերով, որոնք բավարար են բիո և նանո սենսորների մշակման, նյութերի հատկությունների, սարքերի կառուցվածքների ուսումնասիրության ուղղությամբ բարձրորակ հետազոտություններ կատարելու համար:

Արշակ Պողոսյանի երաշխավորությամբ պրոֆ. Վ. Բունիաթյանը 2008-2016թթ. երեք անգամ և պրոֆ. Ֆ. Գասպարյանը մեկ անգամ  DAAD-ի ծրագրով երեք ամսով այցելել են ՆԲՏԻ և Յուլիխի գիտահետազոտական կենտրոն: Այս գիտահետազոտական բեղմնավոր համագործակցության ընթացքում հայաստանյան գործընկերների հետ կատարած ուսումնասիրությունների արդյունքները ներկայացվել են բազմաթիվ միջազգային և հայաստանյան գիտաժողովներում, տպագրվել են 15-ից ավելի համատեղ հոդվածեր գիտական ամսագրերում և գիտաժողովների ժողովածուներում, ինչպես նաև նպաստել են մի քանի մագիստրոսական և թեկնածուական աշխատանքների կատարմանը՝ «կենսաբժշկական ճարտարագիտություն» և «միկրո և նանոտեխնոլոգիաներ» մասնագիտություններով:

Արշակ Պողոսյանն աջակցել է գիտական կապերի հաստատմանը ԵՊՀ-ի կիսահաղորդիչների ֆիզիկա և միկրոէլեկտրոնիկա ամբիոնի (ակադեմիկոս Վլ. Հարությունյան) և Դյուսսելդորֆի համալսարանի գազային սենսորների խմբի (պրոֆ. Շիերբաում) միջև:

2005թ.-ից նա ակտիվորեն մասնակցում է ԵՊՀ-ի և գիտությունների ազգային ակադեմիայի կողմից կազմակերպված «Կիսահաղորդչային միկրո և նանոէլեկտրոնիկան»  գիտաժողովներին:

Արշակ Պողոսյանը նաև համագործակցում է Գերմանիայի հայ համայնքի հետ:

Հաշվի առնելով Արշակ Պողոսյանի գիտական, մանկավարժական, ինչպես նաև մայր հայրենիքի հետ սերտ կապերը՝ ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիան 2011 թվականին նրան ընտրել է ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ:

Բարձր գնահատելով ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ լինելու մեծ պատիվը՝ Արշակ Պողոսյանը ձգտում է էլ ավելի խորացնել համագործակցությունը ՀՀ գիտակրթական կազմակերպությունների հետ:

Գոհար Իսկանդարյան, պ.գ.թ. դոցենտ
ՀՀ ԳԱԱ սփյուռքի բաժնի գիտքարտուղար


Notices








On October 22-25, 2025, The Institute of Literature after M. Abeghyan of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia, The Division of Armenology and Social Sciences of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia, The Institute of World Literature after A.M. Gorky of the Russian Academy of Sciences, Mekhitarist Congregation, Yerevan State University, House-Museum of Avetik Isahakian, The Fundamental Scientific Library of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia, invite to participate in the jubilee international conference dedicated to the 150th anniversary of Avetik Isahakyan's birth

From October 23 to 25, 2025, the the Institute of Archaeology and Ethnography of the National Academy of Sciences of Armenia will hеld the International conference "Fortresses and Defensive Systems in the Ancient Near East". The opening will take place on October 23 at 11:00 a.m. in the Round Hall of the Presidium of NAS RA (24, Marshal Baghramyan Avenue)

On October 24, 2025, the book presentation with the title "Tigranakert of Artsakh: The Historical and Cultural Image in the Light of Archaeological Research" (Yerevan, Institute of Archaeology and Ethnography Press, 2025) will take place at the Round Hall of the Presidium of the NAS RA (24, Marshal Baghramyan Avenue) at 11:00 a.m.

In October 28, 2025, an informational meeting with the Committee of the "Young Scientists Support Program" will be held at the Round Hall of the Presidium of the NAS RA at 16:00

Publications in Press
17/10/2025

Գիտության շաբաթը՝ բուսաբանական այգում
1lurer.am
15/10/2025

Նոր որակի կերամիկայի ստացման գիտափորձ
1lurer.am
10/10/2025

Ստորագրվել է «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» նոր օրենքը և հարակից օրենքներում փոփոխություններ կատարելու մասին նախագծերի փաթեթը
hesc.am
09/10/2025

Մեկնարկել է «Մարի Սկլոդովսկա-Կյուրիի գործողություններ» ծրագրի նոր պիլոտային ծրագիրը՝ «Choose Europe for Science»
hesc.am
This site has been visited
7 508 536

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  17:13, 24/10/2025 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - Presidium Members
Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions - International cooperation
Youth programs - Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal
Publications in Press - Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Scientists of the Diaspora
Young Scientist Tribune - Our Honored Figures - Announcements - Sitemap
© Copyright 1998-2025 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am