National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Megerdich Toomanian
Dr. of Math. Sciences, Prof.
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
International cooperation
Youth programs
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Sitemap
COVID-19
Diaspora Department presents
Yuri Ogannessian

    Ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Ռուսաստանի ԳԱ իսկական անդամ, ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ  Յուրի Հովհաննիսյանը ծնվել է 1933 թ. ապրիլի 14-ին Դոնի Ռոստովում: Սովորել է Երևանի Ձերժինսկու անվան դպրոցում, 1951թ. ընդունվել է Մոսկվայի ինժեներաֆիզիկական ինստիտուտ: Ուսանելու տարիներին մեծ ակտիվություն է ցուցաբերել ուսանողական գիտական խորհրդում, զբաղվել նոր սինխրոտրոնի մշակմամբ, ինչ էլ կանխորոշել է նրա գիտական հետագա ուղին:
    1956թ. Յուրի Հովհաննիսյանը գերազանց առաջադիմությամբ ավարտելով ԲՈՒՀ-ը՝ աշխատանքի է անցել ԽՍՀՄ միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտում (ք.Դուբնա), Գ. Ն. Ֆլյորովի բաժանմունքում, ով դարձել է նրա գիտական ղեկավարը: Ֆլյորովը գնահատել է իր աշակերտի մեջ հատկապես ստեղծագործ էներգիան, նպատա կասլացությունը, բարձր պրոֆեսիոնալիզմը և հենց սկզբից էլ նրան վստահել է ամենադժվար խնդիրները: 
    1969թ., 36 տարեկանում, նա պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն ֆիզիկայի տրոհումների թեմայով: Մասնագետների գնահատմամբ նրա դոկտորական ատենախոսությունն ընդգրկուն, համակողմանի և համապարփակ հետազոտություւների արդյունք է և ստացված արդյունքները նոր խոսք էին ֆիզիկայի տրոհման վերաբերյալ: 
    1971թ. Յուրի Հովհաննիսյանը ղեկավարել է ծանր միջուկների հետազոտման ֆիզիկական բաժինը, 1976թ. դարձել Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտի գիտական գծով փոխտնօրեն, 1989թ-ից՝ Միջուկային ռեակցիաների լաբորատորիայի տնօրեն: 
    1975թ. Յու.Հովհաննիսյանը արժանացել է ԽՍՀՄ պետական մրցանակի, ԽՍՀՄ ԳԱ Կուրչատովի, միջազգային բազմաթիվ մրցանակների դափնեկիր է:
    Յուրի Հովհաննիսյանն այսօր միջուկային ֆիզիկայի բնագավառում ճանաչված հեղինակություն է, ծանր իոնների ֆիզիկայի հիմնադիրներից: Նրա ղեկավարությամբ Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտում (ք.Դուբնա) հայտնաբերվել են Մենդելեևի աղյուսակի նոր տարրեր՝ 112—118 հաջորդական համարներով: Գիտնականի մասնակցությամբ Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտում ստեղծվել է ծանր իոնների արագացուցիչների մի ամբողջ սերունդ:
    Ներկայացնելով ֆիզիկոսների աշխատանքը` ՌԴ նախագահին առընթեր գիտության, տեխնոլոգիաների և կրթության խորհրդի գիտական քարտուղար, «Կուրչատովի անվան ինստիտուտ» ազգային հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Միխայիլ Կովալչուկը այն համարել է Նոբելյան մրցանակի արժանի հետազոտություն, որի շնորհիվ, ըստ էության, վերաստեղծվել են այն տարրերը, որոնք, լինելով տիեզերքի ծագման ուղեկիցներ, արդեն քայքայվել են: Ֆիզիկոսները սինթեզել են տարրերի մի ամբողջ շարք` 112-րդից մինչեւ 118-րդը, որոնք շարունակվում ու լրացնում են Մենդելեևի աղյուսակը: Հատկանշականն այն է, որ դրանք ֆիզիկայի առումով բավականին երկար են ապրում` տասնյակ ժամեր, ինչը թույլ է տալիս ոչ միայն գիտելիքներ ստանալ տիեզերքի կառուցվածքի մասին, այլև անցնել նոր «երկարակյաց» տարրերի սինթեզին:

    Մ. Կովալչուկի խոսքով Յուրի Հովհաննիսյանը կարժանանա Նոբելյան մրցանակի: Նոր տարրերի սինթեզման խնդրին նա նվիրաբերել է իր բեղմնավոր կյանքի 55 տարին, և ստացված գիտական արդյունքները հիրավի համաշխարհային մասշտաբի են:
    1990թ., երբ ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայում ընտրությունների տարի էր, ֆիզիկայի ոլորտում թեկնածուների պակաս չէր զգացվում: Ուշագրավ է նրա գիտական ղեկավարի` Գ.Ն.Ֆլյորովի խոսքերը. «Ծանր իոնների ֆիզիկան այսօր ինտենսիվորեն զարգանում է ԱՄՆ-ում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում և մենք պետք է ոչ միայն պահպանենք, այլև ամրապնդենք մեր դիրքերը: Երբ մտածում եմ՝ ում կարող եմ ես հանձնել ծանր իոնների ֆիզիկայի ողջ աշխատանքը, առանց դյուզն-ինչ կասկածիւ կտամ իմ աշակերտի` Յուրի Հովհաննիսյանի անունը»: 1990թ. Յ. Հովհաննիսյանն ընտրվեց ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ:

    Նրա կազմակեպչական ջիղը հիացրել և օրինակելի է եղել շատ ինստիտուտների ղեկավարների համար: 1990-ականներին, երբ գիտության ոլորտը լքում էին հազարավոր գիտնականներ, Յուրի Հովհաննիսյանը հետևյալ միտքն է արտահայտել. «Այո՛, կարելի է լալ և սգալ, փնտրել հարգելի և օբյեկտիվ պատճառներ` արդարացնելու սեփական ապիկարությունը: Պետք է փնտրել դժվար իրավիճակից ելքեր, հայթայթել ֆինանսավորման նոր աղբյուրներ, առաջացած խնդիրների լուծման ուղղությամբ գտնել նոր որոշումներ»:
    2003թ. Յուրի Հովհաննիսյանն ընտրվում է Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս ֆիզիկայի բաժանմունքից:


    Հատկանշական է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի խոսքը հայազգի մեծանուն գիտնականի ծննդյան 75 ամյակին նվիրված ուղերձում «Ուրախալի է, որ տարիներ շարունակ Դուք մեծ ուշադրություն եք դարձնում մասնագետների պատրաստման գործին: Ձեր աշակերտների մեջ արդեն բավական շատ հայտնի գիտնականներ կան, որոնք հպարտությամբ Ձեզ կոչում են իրենց ուսուցիչ»:
    Յուրի Հովհաննիսյանի աշակերտներից 6-ն արդեն գիտությունների դոկտորներ են, 20-ից ավելին՝ գիտությունների թեկնածուներ:
    Յ.Հովհաննիսյանը «Физика элементарных частиц и атомного ядра», «Europhysics news» и «Ядерная физика», «J. Phys. G», «Nuclear Physics News International» հանդեսների  խմբագրան խորհրդի անդամ, նա Փարիզի և Ճապոնիայի Կոնան համալսարանի պրոֆեսոր: 1995թ. ընտրվել է Սերբիայի գիտության և արվեստի ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ, 2002թ.՝ Ֆրանկֆուրտի համալսարանի, նույն թվականին՝ Իտալիայի Մեսինա համալսարանի պատվավոր դոկտոր: Յուրի Հովհաննիսյանը նաև Երևանի պետական համալսարանի պատվավոր դոկտոր է: Նա ավելի քան 250 գիտական աշխատությունների, 3 մենագրության հեղինակ է:  
    Հայազգի մեծանուն գիտնականն այս տարիներին չկորցրեց կապը մայր հայրենիք հետ և մինչև օրս ակտիվ համագործակցում է գիտական կազմակերպությունների հետ: 

    2010 թ. Յուրի Հովհաննիսյանը կրկին Հայաստանում էր. այցի նպատակն էր` Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտի վերակառուցման միջոցառումների քննարկումը, այդ թվում` կազմակերպությունում տարվող գիտական հետազոտությունների ուղղությունների ճշգրտումը, Ազգային լաբորատորիայի կառուցվածքի և կառավարման մոդելի քննարկումը, ինչպես նաև Դուբնայի միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտի հնարավոր աջակցությունն այդ գործընթացներին: 
    Հաշվի առնելով Յուրի Հովհաննիսյանի գիտական, մանկավարժական մեծ վաստակը, ինչպես նաև մայր հայրենիքի հետ սերտ կապերը, ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիան 2006 թ. նրան ընտրել է ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ, իսկ 2008 թ. շնորհվեց Գիտությունների ազգային ակադեմիայի ոսկե մեդալ:

Գոհար Իսկանդարյան, պ.գ.թ. դոցենտ
ՀՀ ԳԱԱ սփյուռքի բաժնի գիտքարտուղար


Notices








Ս.թ. ապրիլի 23-ին ժ. 13:00-ից ԳԱԱ տարեկան ընդհանուր ժողովի շրջանակներում ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի փոքր դահլիճում կկայանան գիտական զեկուցումներ,որի ընթացքում ելույթ կունենան ԳԱԱ արտասահմանյան անդամներ՝ Գերմանիայից, Մեծ Բրիտանիայից, Շվեդիայից, Ֆրանսիայից և Ռուսաստանի Դաշնությունից

Ս/թ. ապրիլի 26-ին, ժամը 12.00-ին, ՀՀ ԳԱԱ մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտը և Հայկական տիեզերական ֆորումը անց են կացնում «Science in Space Analog Missions: AMADEE-24 Mars Simulation Results and the Future Prospects» աշխատաժողով (ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի կլոր դահլիճ, Բաղրամյան պ., 24)

On 28–30 April, 2025 Institute of Mathematics of NAS RA and Regional Mathematical Center of Southern Federal University of Russia, RF organize Workshop OTHA Spring -2025 "On operator theory, harmonic analysis and their applications" (Yerevan, Armenia)

On April 29, 2025, the NAS RA, the Ministry of Education, Science, Culture and Sports of RA, the International Scientific and Educational Center of NAS RA, the Institute of Language after H. Acharian of NAS RA and the Institute of Literature after M. Abeghyan of NAS RA will organize a Pan-Armenian scientific conference on the topic "Armenian language and Armenian Literature: development trends, opportunities for popularization and their reflection in the educational process"

On May 5-8, 2025, the Scientific Center of Zoology and Hydroecology of the National Academy of Sciences of RA and the Yerevan State University are jointly organizing an International conference "Biodiversity, Conservation and Climate Change" (Yerevan, NAS RA main building)

On 5-9 May, 2025, Byurakan Astrophysical Observatory after V.Ambartsumian of NAS RA organizes 17th Armenian-Georgian Astronomical Colloquium in Byurakan

On May 6, 2025, at 15:00 PM, at the library of the Institute of Archaeology and Ethnography NAS RA will take place the presentation of the book by the department of Anthropology of Social Processes and Institutions titled "War and Memory: The Problem of Memorialization of the 44-Day War"

On 16-21 June, 2025, the Institute of Applied Problems of Physics of NAS RA organizes "IV International Scientific School for Radiation Physics and Related Applications named after Academician Alpic Mkrtchyan", in Yerevan

On 8-11 September, 2025, the Institute for Physical Research of NAS RA is holding the XIII International Conference on Magnetic and Superconducting Materials (MSM25) in Yerevan, Armenia

On September 26-27, 2025 the Shirak Center for Armenological Studies of NAS RA invites you to Gyumri to participate in the 12th International Conference entitled "Historical and Cultural Heritage of Shirak: Contemporary Issues of Armenian Studies"

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) объявляет о проведении в 2025 году очередного Конкурса на соискание грантов и 18-й научной Стажировки для молодых ученых и специалистов из стран СНГ

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Publications in Press
24/04/2025

Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը մասնակցել է ԳԱԱ տարեկան ընդհանուր ժողովին
president.am
23/04/2025

ՀՀ ԳԱԱ-ն ամփոփեց 2024 թվականի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության արդյունքները
armenpress.am
23/04/2025

Ընթանում է ՀՀ ԳԱԱ տարեկան ընդհանուր ժողովը
oragir.news
22/04/2025

«Առկա են լուրջ խնդիրներ՝ կապված ԳԱԱ կազմակերպությունների և ՀՀ բուհերի ինտեգրման գաղափարի հեռանկարի հետ»
aravot.am
This site has been visited
7 313 974

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  13:14, 30/04/2025 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - Presidium Members
Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions - International cooperation
Youth programs - Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal
Publications in Press - Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune - Our Honored Figures - Announcements - Sitemap - COVID-19
© Copyright 1998-2025 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am