National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Aleksandr Chubaryan
Dr., Professor
COVID-19
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Lindau Nobel Laureate Meeting
Sitemap
News
29/04/2022
Ամփոփվեցին ՀՀ ԳԱԱ 2021թ-ի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության հիմնական արդյունքները

Սույն թվականի ապրիլի 29-ին տեղի ունեցավ ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի տարեկան ընդհանուր ժողովը, որի ժամանակ ամփոփվեցին ՀՀ ԳԱԱ 2021թ-ի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության հիմնական արդյունքները: 

Միջոցառմանը ներկա էին ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը, ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահի տեղակալ Հակոբ Արշակյանը, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Վահրամ Դումանյանը, ՀՀ գիտության կոմիտեի նախագահ Սարգիս Հայոցյանը, ՀՀ ԳԱԱ ղեկավարությունը, ԳԱԱ ինստիտուտների տնօրենները, գիտաշխատողները: Տարեկան ընդհանուր ժողովի պատվավոր հյուրն էր համաշխարհային ճանաչում ունեցող գիտնական, ֆիզիկոս, Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, Մենդելեևի անվան ՅՈԻՆԵՍԿՕ-Ռուսաստան միջազգային մրցանակի դափնեկիր, ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ Յուրի Հովհաննիսյանը:

2021թ-ին անցկացվել են ՀՀ ԳԱԱ կառավարման մարմինների ընտրություններ: ՀՀ ԳԱԱ նախագահ է ընտրվել ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանը, փոխնախագահ՝ թղթակից անդամ Հրանտ Մաթևոսյանը, ակադեմիկոս-քարտուղար՝ թղթակից անդամ Արթուր Իշխանյանը, ԳԱԱ գիտական բաժանմունքների ակադեմիկոս-քարտուղարներ են հաստատվել և ԳԱԱ նախագահության անդամ ընտրվել ակադեմիկոսներ Լենսեր Աղալովյանը (Մաթեմատիկական և տեխնիկական գիտությունների բաժանմունք), Ռադիկ Կոստանյանը (Ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի բաժանմունք), Լևոն Թավադյանը (Քիմիայի և Երկրի մասին գիտությունների բաժանմունք), Յուրի Սուվարյանը (Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունք), թղթակից անդամ Ռուբեն Հարությունյանը (Բնական գիտությունների բաժանմունք): ՀՀ ԳԱԱ նախագահության անդամներ են ընտրվել նաև ակադեմիկոսներ Գեղամ Գևորգյանը, Գագիկ Ղազինյանը, Ռադիկ Մարտիրոսյանը, Աշոտ Մելքոնյանը, Գևորգ Պողոսյանը, թղթակից անդամներ Արսեն Հախումյանը, Վազգեն Մելիքյանը: Ռուսաստանի Դաշնության Գիտությունների ակադեմիայի նախագահ ակադեմիկոս Ալեքսեյ Սերգեևը ընտրվել է ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր անդամ:

Ներկայացնելով ՀՀ ԳԱԱ 2021թ-ի գիտական գործունեության հիմնական արդյունքները, ՀՀ ԳԱԱ նախագահ, ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանը նշեց, որ ԳԱԱ համակարգի գիտական կազմակերպություններում կատարվել են հիմնարար ու կիրառական բնույթի հետազոտություններ գիտության տարբեր ոլորտներում:

Ակադեմիկոս Սաղյանը նշեց, որ ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիան ակտիվորեն մասնակցել է «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի լրամշակման և ակադեմիային վերաբերող որոշ կետերի փոփոխման աշխատանքներին: Օրենքով Գիտությունների ազգային ակադեմիան Հայաստանի Հանրապետության հիմնադրած, հատուկ կարգավիճակ ունեցող, ինքնակառավարվող բարձրագույն գիտական կազմակերպություն է, որը կազմակերպում, իրականացնում և համակարգում է գիտելիքի վրա հիմնված տնտեսական, սոցիալական  և մշակութային զարգացման համար անհրաժեշտ հիմնարար և կիրառական հետազոտությունները:

ԳԱԱ կազմում ներկայում գործում են 32 գիտական ինստիտուտներ և կենտրոններ, որոնք բաշխված են 5 բաժանմունքներում՝ Մաթեմատիկական և տեխնիկական գիտությունների, Ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի,  Բնական գիտությունների,  Քիմիայի և Երկրի մասին գիտությունների, Հայագիտության և հասարակական գիտությունների:

2021թ-ին ԳԱԱ ինստիտուտները կազմակերպել և անցկացրել  են 37 միջազգային և 42 հանրապետական գիտաժողովներ: ԳԱԱ համակարգի գիտահետազոտական կազմակերպություններն իրականացրել են գիտական և գիտահետազոտական աշխատանքներ 5 նպատակային, 44 բազային, 186 տնտեսական պայմանագրային ծրագրերով, Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության գիտության կոմիտեի ֆինանսավորմամբ՝ 313 աշխատանք: Ստացված արդյունքներով հրապարակվել են 160 մենագրություն և ժողովածու, որից 20-ը՝ արտասահմանում, 21 ուսումնական ձեռնարկ և դասագիրք, 1550 հոդված գրախոսվող ամսագրերում, որից 615-ը՝ արտասահմանում, 481 հոդված գիտաժողովների նյութերի ժողովածուներում, որից 210-ը՝ արտասահմանում, 349 թեզիս, որից 187-ը՝ արտասահմանում: ԳԱԱ կազմակերպությունները ստացել են 18 արտոնագիր: 

2021թ-ին ԳԱԱ-ն շարունակել է ակտիվ համագործակցությունը միջազգային գիտական կառույցների և գիտությունների ակադեմիաների հետ. Ռուսաստանի Դաշնության Գիտությունների ակադեմիայի  հետ ստորագրվել է գիտատեխնիկական համագործակցության մասին համաձայնագրի դրույթների իրականացման ճանապարհային քարտեզ: ԳԱԱ պատվիրակությունները մասնակցել են «Անկախ պետությունների համագործակցության 30 տարին. արդյունքներ, հեռանկարներ» միջազգային գիտագործնական համաժողովին, Գիտությունների ակադեմիաների միջազգային ասոցիացիայի նիստին, ԱՊՀ անդամ պետությունների գիտնականների 3-րդ համաժողովի աշխատանքներին:

ԳԱԱ համակարգի գիտական կազմակերպություններում իրականացվել է  գիտական կադրերի որակավորում, ըստ որի արդյունքների, համաձայն ՀՀ կառավարության 2021թ-ի մայիսի 13-ի N 747-Լ որոշման, բարձրացվել են գիտաշխատողների աշխատավարձերը: ԳԱԱ համակարգի գիտնականներն անմիջական մասնակցություն են ունեցել հանրապետության ռազմարդյունաբերական համակարգի տարբեր օղակների աշխատանքներին:  

2021թ-ին սկսվել և այժմ մշակման ավարտական փուլում է ՀՀ ԳԱԱ 2022-26թթ. զարգացման ռազմավարությունը, որը նպատակ ունի բարձրացնել ակադեմիայի կազմակերպություններում իրականացվող հետազոտությունների արդյունավետությունը, ամրապնդել գիտություն-կրթություն-արտադրություն կապը, խթանել գերազանցությունը, նպաստել ակադեմիայի կազմակերպությունների ինտեգրմանը միջազգային հետազոտական տարածք՝ արդյունքում ապահովել ակադեմիայի համակարգի կայուն զարգացումը:

ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Աշոտ Սաղյանը ուշադրություն դարձրեց գիտության արդյունավետության հարցին. «Հայաստանի գիտության գիտաչափական գնահատման համար անհրաժեշտ է առաջնորդվել միջազգային գիտական հանրության կողմից ընդունված չափանիշներով: «Scopus»-ում, որը հայտնի գիտատեղեկատվական շտեմարան է, 1996-2020թթ-ի ընթացքում Հայաստանի կողմից հրապարակվել է 19089 հղվող փաստաթուղթ: Ըստ H-Index-ի, որը գիտնականի ազդեցության չափիչ գործիք է, Հայաստանը տարածաշրջանում 3-րդն է՝ Թուրքիայից և Ուկրաինայից հետո: Հրապարակումների քանակով՝ 1 միլիոն բնակչության հաշվարկով, ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի զեկույցի, 2019թ-ին 416 հրապարակումներով Սևծովյան ավազանի տարածաշրջանի երկրներում Հայաստանը զբաղեցրել է երկրորդ հորիզոնականը: Կարելի է եզրակացնել, որ եթե գիտությունը դիտարկենք որպես բնագավառ, որի գործառույթը նոր գիտելիքի ստեղծումն է, իսկ վերջնարդյունքը՝ գիտական արտադրանք տալը, ծախսերի արդյունավետության տեսակետից այն մեր Հանրապետության ամենաարդյունավետ բնագավառներից մեկն է»:

Նա շեշտեց գիտական կադրերի երիտասարդացման անհրաժեշտությունը. «2022թ-ի հունվարի դրությամբ ԳԱԱ համակարգում աշխատում է 3492 մարդ, որից 2020 մարդ զբաղվում է գիտահետազոտական աշխատանքով: Մենք ունենք երիտասարդների ներհոսքի դրական դինամիկա, սակայն ունենք 40-50 տարեկան գիտական կադրերի խիստ պակաս»: 

Աշոտ Սաղյանն անդրադարձավ ԳԱԱ կառուցվածքային բարեփոխումների հարցին՝ նշելով, որ մշակվում է բարեփոխումների ծրագիրը, որով նախատեսվում է կենտրոնացնել ԳԱԱ ռեսուրսները գիտության արդի չափանիշներին համապատասխան հիմնարար և հանրապետության տնտեսության պահանջներից բխող կամ ազգային անվտանգության ամրապնդմանն ուղղված  հետազոտությունների վրա, ձևավորել ժամանակակից հետազոտական ծրագրեր իրականացնող գիտահետազոտական խոշոր կենտրոններ:

«Խնդիրները շատ են, և դրանք պետք է հրատապ լուծում ստանան: ԳԱԱ համակարգը լրջագույն բարեփոխումների կարիք ունի, դա այսօր խիստ պահանջված է և անհրաժեշտ է ակադեմիայի երբեմնի բարձր հեղինակության վերականգնման համար, ակադեմիայի և գիտնականների հանդեպ վերադաս մարմինների երբեմնի վստահության վերականգնման համար, ակադեմիայի միջազգային հեղինակության բարձրացման համար: Մենք ձեզ հետ միասին դրան կհասնենք, քանի որ կա վճռականություն, կա պատասխանատվության զգացում և բարեփոխումների իրականացման փորձ: Կարևոր է, որ դա իրականացվում է լիազոր մարմինների հետ համաձայնեցված: Դրա համար առկա է կառավարության ֆինանսական հովանավորությունը: Անշուշտ, կկարողանանք իրականացնել բարեփոխումներ, դրա համար մեկ բան է պետք. մեր լիազորություններից մեզ չզրկեն, թողնեն ակադեմիայի նախագահությունը զբաղվի բարեփոխումներով: Վերջը լավ է լինելու, մենք համոզված ենք», - ասաց Աշոտ Սաղյանը: 

Ներկայացնելով ՀՀ ԳԱԱ 2021թ-ի գիտակազմակերպական գործունեությունը, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս-քարտուղար, թղթակից անդամ Արթուր Իշխանյանը խոսեց գիտական արդյունքի միջազգայնացման խնդրի մասին: «Մենք պետք է բազմաթիվ քայլեր անենք մեր ամսագրերում օտարալեզու բովանդակություն աճեցնելու համար: Բարձրագույն որակավորման կոմիտեի նոր պահանջներում նշված է նվազագույնը 10 տոկոս, բայց ես կարծում եմ, որ մեր ազգային անվտանգության, պաշտպանության տեսակետից անհրաժեշտ է հասնել շատ ավելի մեծ քանակության, որովհետև բոլոր որոնողական համակարգերը հղում են անում առցանց հանրագիտարաններին, որոնք էլ իրենց հերթին հղում են անում միջազգային հեղինակավոր ամսագրերում հրապարակված հոդվածներին», - ասաց Արթուր Իշխանյանը:

Նա նշեց, որ ԳԱԱ-ն անդրադարձել է ՀՀ կառավարությունից և վերադաս մարմիններից ստացված բոլոր փաստաթղթերին, ներկայացրել է իր առաջարկություններն ու դիտողությունները: Հատուկ ուշադրությամբ և մանրամասն քննարկվել են բարձրագույն կրթությանը, գիտությանը, երկրի պաշտպանությանը, առաջավոր տեխնոլոգիաներին, գիտության ֆինանսավորմանն առնչվող օրենսդրական և իրավական ակտերի նախագծերը և ներկայացվել են համապատասխան դիտողություններ և առաջարկություններ:

Ըստ ՀՀ ԳԱԱ 2021թ-ի գիտակազմակերպական գործունեության հաշվետվության՝ ԳԱԱ ակադեմիայի 5 գիտական բաժանմունքներում անցկացվել է 14 ընդհանուր ժողով, բաժանմունքների բյուրոների 67 նիստ, այդ թվում՝ արտագնա և ընդլայնված նիստեր: Բաժանմունքների ընդհանուր ժողովներում լսվել և քննարկվել են բաժանմունքների 2020թ-ի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության հիմնական արդյունքները: Բաժանմունքների բյուրոների նիստերում քննարկվել և հաստատվել են 2021թ-ի աշխատանքային պլանները, քննարկվել են ինստիտուտների 2021թ-ի բազային, թեմատիկ, նպատակային ծրագրերով, միջազգային դրամաշնորհներով և պայմանագրերով ֆինանսավորման հարցերը: Քննարկվել են 2021թ-ի սեպտեմբերին բաժանմունքների ինստիտուտներում անցկացված գիտաշխատողների ատեստավորման արդյունքները: Քննարկվել են գիտական աշխատանքների արդյունավետության բարձրացման, կիրառական նշանակություն ունեցող ուսումնասիրությունների ընդլայնման, գիտական կազմակերպությունների աշխատանքի գնահատման, բաժանմունքների բարեփոխումների հնարավոր ուղղությունների հարցերը: Ընդունվել են որոշումներ ինստիտուտների ներքին կառուցվածքի օպտիմալացման հարցերի վերաբերյալ:

Ակադեմիկոս-քարտուղար Արթուր Իշխանյանն ասաց, որ ՀՀ ԳԱԱ նախագահությունը դիմել է ՀՀ կառավարությանը՝ ԳԱԱ ֆիզիկական հետազոտությունների ինստիտուտն ակադեմիկոս Միքայել Տեր-Միքայելյանի անվամբ անվանակոչելու առաջարկով:

ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ողջունեց ՀՀ ԳԱԱ տարեկան ընդհանուր ժողովի մասնակիցներին և նշեց, որ իր համար պատիվ է ներկա գտնվել հոգեհարազատ միջավայրում:

«Մենք կարիք ունենք պետական քաղաքականության մեջ մեր խոսքն ասելու ժամանակ հաշվի առնել գիտական հիմնավորումները: Մենք կարիք ունենք անաչառ գնահատականներ տալու և՛ ստեղծված իրավիճակին, և՛ ապագային, որը կդառնա նաև պետական քաղաքականություն: Եթե փորձեք հիմա գնահատել, թե ինչով են պայմանավորված եղել մեր անհաջողությունները, ապա կհասկանաք, որ դրա պատճառը գիտությունից հեռվանալն է: Մենք կարիք ունենք նորից վերադառնալ այդ սկզբնաղբյուրին, որը կոչվում է միտք, անաչառություն, ազնվություն, իրատեսություն: Մենք այլ ռեսուրս չունենք, քան մարդն է՝ իր գիտելիքով, իր ունակություններով, իր նախաձեռնություններով: Հայաստանի իշխանության բոլոր օղակները՝ կառավարությունը, Ազգային ժողովը, նախագահական ինստիտուտը ձեր կողքին են, ձեր բոլոր նախաձեռնություններին աջակցողն են, պատրաստ են քննարկել ցանկացած բարդ հարց, որը կարող է ծագել: Մենք վաղվա օրվա մեր պետությունը կառուցելու մեջ միայն և միայն միասին կարող ենք լինել», - ասաց ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը:

Ժողովի ժամանակ ելույթներ ունեցան ՀՀ ԳԱԱ ինստիտուտների տնօրենները: Նրանք բարձրացրեցին «Գնումների մասին» օրենքում փոփոխությունների, երիտասարդ կադրերի պատրաստման, սարքավորումների արդիականցման, Ադրբեջանի կողմից գրավված տարածքների պատմամշակութային արժեք ներկայացնող հուշարձանների պաշտպանության ապահովման անհրաժեշտության հարցերը: Բարձրացվեց նաև ՀՀ ԳԱԱ Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոնի տարածքում բազմաբնակարան համալիրի կառուցումը կասեցնելու հարցը: ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ Յուրի Հովհաննիսյանը հանդես եկավ «Պարբերական աղյուսակի նոր տարրեր» զեկույցով:
 
ՀՀ ԳԱԱ գիտության հանրայնացման և հասարակայնության հետ կապերի բաժին
29.04.2022թ.


Notices








On March 21st at 11:00 the Fundamental Scientific Library of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia will organize an event entitled "Golden Fund of the French Printed Heritage" dedicated to the International Day of Francophonie. The event will take place in the round hall of the presidential building of the National Academy of Sciences

On March 6, 2024 at 15.00 in the Meeting Hall of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia (Baghramyan ave., 24), Artem Badasyan, associate professor of the University of Nova Gorica (Slovenia, EU), will give an invited lecture on the topic "Modeling protein conformations in water: theory and experiment"

The Shirak Center for Armenological Studies of NAS RA is starting to publish the 1 (27) volume of the "Scientific Works" journal for 2024. Priority is given to articles in English and Russian. The deadline for receiving articles is March 1, 2024

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) при поддержке Межгосударственного фонда гуманитарного сотрудничества государств - участников СНГ (МФГС) и Объединенного института ядерных исследований объявляет о проведении конкурса на соискание грантов на разработку проектов в рамках деятельности МИЦНТ СНГ в 2024 году и очередной Стажировки молодых ученых и специалистов стран СНГ в Дубне в апреле - мае 2024года

The international conference "Armenia as a Civilizational Crossroad: Historical and Cultural Ties" is scheduled to take place from March 28 to 30, 2024, organized by the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia and Yerevan State University

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Publications in Press
27/03/2024

«Օպերային թատրոնի ստեղծագործական անձնակազմի արածը սխրանք է»
aravot.am
27/03/2024

Կլիմայի փոփոխության ազդեցությունը Հայաստանի ջրային ռեսուրսների վրա
1lurer.am
25/03/2024

Ակադեմիական քաղաքի պարագայում գիտական համակարգի 2/3-ը կկրճատվի
hraparak.am
25/03/2024

Այդ կարգի ցնցումների կարիք ո՛չ երկիրն ունի, ո՛չ էլ մեր գիտությունը
hraparak.am
This site has been visited
6 932 196

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  16:02, 28/03/2024 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - COVID-19
Presidium Members - Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions
Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal - Publications in Press
Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents - Young Scientist Tribune
Our Honored Figures - Announcements - Lindau Nobel Laureate Meeting - Sitemap
© Copyright 1998-2024 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am