National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Aleksandr Chubaryan
Dr., Professor
COVID-19
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Lindau Nobel Laureate Meeting
Sitemap
News
28/04/2022
ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքն ամփոփեց 2021թ-ի գործունեության արդյունքները

Սույն թվականի ապրիլի 28-ին տեղի ունեցավ ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի տարեկան ընդհանուր ժողովը: Բաժանմունքի կազմում ընդգրկված են Պատմության, Քոթանյանի անվան տնտեսագիտության, Փիլիսոփայության, սոցիոլոգիայի և իրավունքի, Աճառյանի անվան լեզվի, Աբեղյանի անվան գրականության, Արևելագիտության, Հնագիտության և ազգագրության, Արվեստի ինստիտուտները, Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնը, «Հայկական հանրագիտարան» հրատարակչությունը, Հայագիտական ուսումնասիրությունները ֆինանսավորող համահայկական հիմնադրամը: Բաժանմունքի կազմում ընդգրկված են ԳԱԱ 6 ակադեմիկոս և 16 թղթակից անդամ:

ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար Յուրի Սուվարյանը ներկայացրեց 2021թ-ի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության հիմնական արդյունքները:

ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի գիտաշխատողների հեղինակությամբ հրատարակվել են 138 գիրք, որից 9-ը՝ արտասահմանում, 16 դասագիրք և ձեռնարկ, 1187 հոդված, որից 369-ը՝ արտասահմանում, 61 թեզիս, որից 37-ը՝ արտասահմանում կազմակերպված գիտաժողովների ժողովածուներում։ Բաժանմունքի կազմակերպությունների կողմից անցկացվել են 22 միջազգային և 29 հանրապետական գիտաժողովներ։

Ակադեմիկոս Սուվարյանը կարևորեց Սանկտ-Պետերբուրգի համալսարանի Արևելագիտության ֆակուլտետի, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Արևելյան ձեռագրերի ինստիտուտի, Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության, Մաշտոցի անվան Մատենադարանի և Երևանի պետական համալսարանի հետ համատեղ 2021 թ-ի ապրիլին անցկացված հայ մեծ լուսավորիչներ Մկրտիչ Խրիմյանի և Ղևոնդ Ալիշանի ծննդյան 200-ամյակներին նվիրված միջազգային գիտաժողովը: Մյուսը «Հայոց ցեղասպանության, հայկական պահանջատիրության և արցախյան հիմնահարցի խաչմերուկներում. հետահայաց գնահատումներ և հեռանկարներ» խորագրով միջազգային գիտաժողովն է, որը անցկացվել էր 2021 թ-ի սեպտեմբերին` Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ հիմնադրամի, Երևանի պետական համալսարանի և ԱՄՆ-ի Հայագիտական ուսմանց ընկերակցության հետ համատեղ: Նա նաև կարևորեց Արցախի Ազգային ժողովի, Արցախի կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության հետ համատեղ 2021 թ-ի  սեպտեմբերին անցկացված գիտաժողովը՝ նվիրված Արցախի Հանրապետության և Հայաստանի երրորդ Հանրապետության հռչակման 30-րդ տարեդարձին։

Բաժանմունքի բյուրոյի նախաձեռնությամբ արվել է ՀՀ ԳԱԱ եռալեզու հայտարարություն «Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած տարածքների մշակութային ժառանգության պաշտպանության և անկախ տեխնիկական առաքելության կազմակերպման մասին, որը հասցեագրվել է նաև ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր քարտուղարին: Մեկ այլ հայտարարություն վերաբերում է Ադրբեջանի կողմից Արցախում իրագործվող հայկական մշակութային ցեղասպանության ծրագրի փաստարկված մերժմանը և միջազգային հանրությանը դրա բովանդակության ու նպատակների մասին իրազեկմանը, Ալիևյան Աղվանական եկեղեցու և ուդիական խնդրի վերաբերյալ կեղծիքի բացահայտմանը։

ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտում անգլերեն լեզվով հրատարակվել է 1920-1930-ական թվականներին քեմալական Թուրքիային և Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված հայկական տարածքների հիմնախնդրին վերաբերող կոլեկտիվ աշխատություն:

ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտում քննարկվել են Արցախ և Ուտիք նահանգների, Բուն Աղվանքի վաղ շրջանից մինչև զարգացած միջնադարի ժամանակաշրջանն ընդգրկող պատմությունը, դիտարկվել են Հայկական լեռնաշխարհում նախամաշտոցյան գրերի պատմությունը, արաբատառ վավերագրերը:

ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում առաջին անգամ վերլուծվել են 1992թ-ի փետրվարի 26-ին հայկական ռազմական ուժերի կողմից Արցախի Խոջալու բնակավայրի գրավման և դրան հաջորդած օրերին բնակավայրի քաղաքացիական բնակչության ճակատագրի մանրամասները: Իրականացվել է սիրիահայության ներկայիս իրավիճակի վերլուծությանը նվիրված հետազոտությունը՝ Մեսսինայի համալսարանի պրոֆեսոր Մարչելլո Մոլլիկայի համահեղինակությամբ։ Ներկայացվել են Հոլոքոստի հիշողության պահպանությանն ուղղված առանձնահատուկ քայլերը, հիմնավորվել է, որ դրանք են լինելու 21-րդ դարում Հայոց ցեղասպանության հիշողության պահպանման հիմնական մարտահրավերները։ Հստակ հիմնավորվել է, որ Հայոց ցեղասպանության փաստի չճանաչումը բերել է դրա կրկնման վտանգին, որի դրսևորումներից էր արցախյան 44-օրյա պատերազմը, նաև տասնամյակներ շարունակ հայատյացության վերելքն Ադրբեջանում, որի դրսևորումներից էր «Ռազմական փառքի թանգարանի» բացումը Բաքվում։

Ջրաձորի ամրոց-բնակավայրի, Ազատանի ամրոցի և Լեռնակերտի N 1 դամբանադաշտի պեղումների արդյունքում ստացվել են կարևոր արդյունքներ Շիրակի պատմության լուսաբանման համար։

ՀՀ ԳԱԱ Աճառյանի անվան Լեզվի ինստիտուտում քննվել են Ղարաբաղի (Արցախի) բարբառի բայական համակարգում առկա գրաբարի, միջին հայերենի, զուտ բարբառային, փոխառությունների հիմքով կազմված բայեր  և բայաձևեր, ինչպես նաև գրաբարում չվկայված, բարբառային շուրջ երեք տասնյակ բայեր։ Ինստիտուտում մշակվել են արևմտահայերենի կանոնարկման սկզբունքները, հայերենագիտության մեջ առաջին անգամ հանգամանորեն ներկայացվել է վիճակագրական լեզվաբանության նորագույն փուլի ընդհանուր պատկերը։ Կատարվել է բարբառային հատկանիշների խմբավորում ըստ տարածական վերաբերության, դիտարկվել են հոգնակի թվի արտահայտության ձևերը բարբառային հայերենում:

ՀՀ ԳԱԱ Աբեղյանի անվան Գրականության ինստիտուտում վեր են հանվել ժամանակի գրական և ազգային-քաղաքական այն գործոնները, որոնք պայմանավորել են յուրաքանչյուր հեղինակի գրական արժևորումը ժամանակի հայ գրաքննադատության կողմից: Ինստիտուտում Մշակվել են Մխիթարյան միաբանության անդամների նամակագրական ժառանգության հրատարակության ընդհանուր սկզբունքները:

ՀՀ ԳԱԱ Տնտեսագիտության ինստիտուտում վերլուծվել են հարկային համակարգում տեղի ունեցող փոփոխությունները, ՀՀ պետական բյուջեի հարկային մուտքերի շարժընթացի միտումները, ՀՀ հարկային օրենսգրքի փոփոխությունների ազդեցությունը ՀՀ պետական պարտքի վրա։

ՀՀ ԳԱԱ Փիլիսոփայություն, սոցիոլոգիա, իրավագիտություն, քաղաքագիտության ինստիտուտում իրականացվել են  միջգիտակարգային լայնածավալ հետազոտություններ՝  ուղղված  Հայաստանում և տարածաշրջանում առկա արդի հիմնախնդիրների վերլուծությանը, այդ թվում՝  միգրացիոն բազմաշերտ գործընթացներին, հայրենադարձությանը, հայոց քաղաքակրթական ինքնության վերհանմանը, արդի հայ ընտանիքի ինստիտուտի հիմնախնդիրներին,  սահմանադրաիրավական և դատաիրավական բարեփոխումներին, հայ-ադրբեջանական պատերազմի սոցիալ-քաղաքական հետևանքների վերլուծությանը, իշխանության ու արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների նկատմամբ հասարակական  կարծիքի բացահայտմանը։ Ինստիտուտում արդյունավետ գիտահետազոտական և գիտագործնական աշխատանքներ են իրականցվել՝ նվիրված անձի իրավական դրության հիմնախնդիրների բացահայտմանն ու հանգամանալից վերլուծությանը:

ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտում ուսումնասիրվել և առաջին անգամ ռուսալեզու ընթերցողին են ներկայացվել հայ-ռուսական գեղարվեստական առնչությունների պատմության  ուշագրավ արդյունքները:

Ժողովի ընթացքում ներկայացվեցին հետևյալ գիտական զեկուցումները՝

  • «Միջազգային համագործակցության շրջանակներում կատարվող հնագիտական ծրագրերի հիմնական արդյունքների մասին», զեկուցող՝ ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Պ. Ավետիսյան
  • «Լեռնային Ղարաբաղում կրակի դադարեցման 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը և արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման գերակայությունները», զեկուցող՝ պ.գ.դ., պրոֆ. Ա. Մարուքյան
  • «Ներսես Շնորհալու գրական ժառանգության ուսումնասիրության մեթոդա-բանական մի քանի հարցեր», զեկուցող՝   բ.գ.դ. Վ. Դևրիկյան:

ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ստացված գիտական և կիրառական արդյունքներն առանձին հրապարակումներով կներկայացվեն ՀՀ ԳԱԱ պաշտոնական կայքում:

ՀՀ ԳԱԱ գիտության հանրայնացման և հասարակայնության հետ կապերի բաժին
28.04.2022թ.


Notices








On April 1st 2024, a seminar on the topic "Magnetometry with nuclear spin-polarized 14N in NV centers in diamond" will be held at the conference hall of the RA NAS Presidium which will be presented by professor of the University of Latvia Marcis Auzinsh

On March 21st at 11:00 the Fundamental Scientific Library of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia will organize an event entitled "Golden Fund of the French Printed Heritage" dedicated to the International Day of Francophonie. The event will take place in the round hall of the presidential building of the National Academy of Sciences

On March 6, 2024 at 15.00 in the Meeting Hall of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia (Baghramyan ave., 24), Artem Badasyan, associate professor of the University of Nova Gorica (Slovenia, EU), will give an invited lecture on the topic "Modeling protein conformations in water: theory and experiment"

The Shirak Center for Armenological Studies of NAS RA is starting to publish the 1 (27) volume of the "Scientific Works" journal for 2024. Priority is given to articles in English and Russian. The deadline for receiving articles is March 1, 2024

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) при поддержке Межгосударственного фонда гуманитарного сотрудничества государств - участников СНГ (МФГС) и Объединенного института ядерных исследований объявляет о проведении конкурса на соискание грантов на разработку проектов в рамках деятельности МИЦНТ СНГ в 2024 году и очередной Стажировки молодых ученых и специалистов стран СНГ в Дубне в апреле - мае 2024года

The international conference "Armenia as a Civilizational Crossroad: Historical and Cultural Ties" is scheduled to take place from March 28 to 30, 2024, organized by the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia and Yerevan State University

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Publications in Press
27/03/2024

«Օպերային թատրոնի ստեղծագործական անձնակազմի արածը սխրանք է»
aravot.am
27/03/2024

Կլիմայի փոփոխության ազդեցությունը Հայաստանի ջրային ռեսուրսների վրա
1lurer.am
25/03/2024

Ակադեմիական քաղաքի պարագայում գիտական համակարգի 2/3-ը կկրճատվի
hraparak.am
25/03/2024

Այդ կարգի ցնցումների կարիք ո՛չ երկիրն ունի, ո՛չ էլ մեր գիտությունը
hraparak.am
This site has been visited
6 932 481

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  16:54, 28/03/2024 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - COVID-19
Presidium Members - Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions
Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal - Publications in Press
Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents - Young Scientist Tribune
Our Honored Figures - Announcements - Lindau Nobel Laureate Meeting - Sitemap
© Copyright 1998-2024 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am