National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Megerdich Toomanian
Dr. of Math. Sciences, Prof.
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
International cooperation
Youth programs
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Sitemap
COVID-19
Young Scientist Tribune
Հայկ Մալխասյան

ԵԳԱԾ-ի «Գիտական հոդվածների տպագրության համար երիտասարդ գիտնականներին խրախուսման մրցույթի» շահառու

Հայկ Մալխասյանը ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Վիկտոր Համբարձումյանի անվան Բյուրականի աստղադիտարանի գիտաշխատող է, բժշկական գիտությունների թեկնածու։ Նա ղեկավարում է աստղադիտարանի Պատմամշակութային աստղագիտության գիտահետազոտական բաժինը։ Հայկ Մալխասյանը «Երիտասարդ գիտնականների աջակցության ծրագրի» շրջանակներում իրականացվող «Գիտական հոդվածների տպագրության համար երիտասարդ գիտնականներին խրախուսման մրցույթի» շահառուներից է։ 

Մրցույթին մասնակցել է «Հայագիտության և հումանիտար գիտությունների, հասարակական գիտությունների բնագավառներում (Գիտության կոմիտեի ցանկի 5-րդ և 6-րդ բաժիններում ընդգրկված մասնագիտություններով) ՀՀ Բարձրագույն որակավորման կոմիտեի ցանկերում ընդգրկված ամսագրերում տպագրված անգլալեզու գիտական հոդվածների համար դրամաշնորհի տրամադրում» ենթածրագրով։ Ներկայացրել է Զորաց Քարեր հուշարձանի աստղագիտական ուսումնասիրություններին վերաբերող «On «Observational Instruments» composed of Stones No. 12, 13 and 14 of «Zorats Qarer» Monument» հոդվածը, որը տպագրվել է «Բյուրականի աստղադիտարանի հաղորդումներ» գիտական պարբերականում 2022 թվականին:

Ո՞րն է Ձեր աշխատանքի գիտական արդյունքը, նորույթը, կարևորությունն ու արդիականությունը:

- Աշխատանքը նվիրված է «Զորաց Քարեր» հուշարձանի որոշ վեմերի (թիվ 12, 13 և 14) քննարկմանն աստղագիտական տեսանկյունից: Վեր են հանված դիտողական նպատակով դրանց կիրառության եղանակները: Մասնավորապես ցույց է տրված, որ թիվ 14 վեմը մեծ հավանականությամբ ծառայել է իբրև «նստահարթակ» թիվ 13 վեմի դիտողական անկյան ուղղությամբ դիտողի համար: Մյուս կիրառության ձևը թիվ 12 և 13 վեմերի անկյունների համադրման սկզբունքով հստակ ուղղության ձևավորումն է: Վերոնշյալ եղանակների կիրառման արդյունքում ի հայտ են գալիս հստակ ուղղություններ: Այս ուղղությունների քննությունը կատարվել է մի հավանական թվականի համար (ն.Ք. 9000), որն առանցքային է հայկական հնագույն օրացույցի (Նախահայկյան) սկզբնավորման տեսանկյունից, ինչպես նաև հուշարձանի ուսումնասիրությամբ մինչ այժմ ստացված արդյունքների առումով: Մանրամասն և համակողմանի քննությամբ ստացված արդյունքները համադրվել են հնագիտական նյութին, հայ ազգագրությանը և բանահյուսությանը: Համեմատականներ են անցկացվել երկնային լուսատուների դիտման օրերի և Նախահայկյան օրացույցի կարևոր կառուցվածքային միավորների միջև: Միևնույն ժամանակ դիտումների պայմանները և դիտվող աստղերի դիցաբանական կերպարները քննարկվել են հացարարման մշակույթի կարևորագույն փուլերի համատեքստում (ցանքս, հունձ և այլն): Զուգահեռներ են անցկացվել հայկական (նաև այլ ազգերի) կրոնածիսական պատկերացումների, ինչպես նաև, հուշարձանի ուսումնասիրությամբ արդեն հայտնի արդյունքների հետ:

Ի՞նչ քայլեր է պետք անել Ձեր ոլորտում հետազոտությունների միջազգայնացման ուղղությամբ: Որքանո՞վ է այն արդիական 21-րդ դարում։

- Միջազգայնացման համար պետք է համակարգված և թիմային աշխատանք: Հնաաստղագիտությունը նոր զարգացող ճյուղ է, և բազմաթիվ չլուծված խնդիրների լուծման անհրաժեշտություն կա: Այս ոլորտի հրապարակումները դեռ շատ չեն, սակայն գիտական աշխատանքին պետք է տալ ոչ թե քանակական, այլ որակական գնահատական:

Ի՞նչ դժվարությունների հետ է բախվում երիտասարդ գիտնականը Հայաստանում: 

- Երիտասարդ գիտնականը Հայաստանում բախվում է գոյության խնդրին և ստիպված է լինում իր թանկ ժամանակը և ռեսուրսը տրամադրել այլ ոլորտներում վաստակելու վրա:

Հայաստանում գիտության զարգացման համար ի՞նչ դերակատարում ունեն «Գիտուժ»-ը և այլ գիտական նախաձեռնությունները: 

- Գիտական նախաձեռնությունների գործունեությունը գովելի է և դրական է անդրադառնում ոլորտի պահպանման առումով: Ցանկությունս այն կլիներ, որ դրանք լինեն ավելի նպատակային:

Կբնութագրեք Ձեզ մեկ նախադասությամբ:

- Երևի հերթական «ճամփորդն» եմ, ով գիտի որտեղից է եկել և ուր է գնում:

Ի՞նչ գրքեր եք կարդում, կնշեք սիրելի ստեղծագործությունը, հեղինակին: 

- Հիմնականում մասնագիտական, սակայն անտարբեր չեմ դասականների ստեղծագործությունների նկատմամբ: Դրանց ընթերցումը նման է «Մեծ մարդկանց»  մենախոսություններն ունկնդրելուն:

Ի՞նչն է Ձեզ համար ամենակարևորը կյանքում և գիտության մեջ։ 

- Ապրել՝ գիտակցելով առաքելությունդ և որևէ պարագայում չշեղվել այդ ճանապարհից: Իմ գիտական երազանքն է ունենալ այնքան ժամանակ, որպեսզի ավարտին հասցնեմ այս ահռելի ոլորտի այն փոքր բաժինը, որն ի զորու կլինեմ:

Ինչպե՞ս եք վերաբերվում արհեստական բանականությանը, կարո՞ղ է այն փոխարինել Ձեզ Ձեր աշխատանքում: 

- Այնպես, ինչպես միջուկային ֆիզիկային: Դա կարող է ծառայել մարդկությանը և կարող է չարիք դառնալ մարդկության համար: Կախված է կիրառման նպատակներից: Իսկ փոխարինել մարդու ստեղծագործական կարողություններին անհնար է, քանի որ դրա ստեղծագործությունը, արդեն, չի կարող կոչվել մարդկային: 

Մոնիկա Երիցյան


Notices








Ս.թ. ապրիլի 23-ին ժ. 13:00-ից ԳԱԱ տարեկան ընդհանուր ժողովի շրջանակներում ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի փոքր դահլիճում կկայանան գիտական զեկուցումներ,որի ընթացքում ելույթ կունենան ԳԱԱ արտասահմանյան անդամներ՝ Գերմանիայից, Մեծ Բրիտանիայից, Շվեդիայից, Ֆրանսիայից և Ռուսաստանի Դաշնությունից

Ս/թ. ապրիլի 26-ին, ժամը 12.00-ին, ՀՀ ԳԱԱ մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտը և Հայկական տիեզերական ֆորումը անց են կացնում «Science in Space Analog Missions: AMADEE-24 Mars Simulation Results and the Future Prospects» աշխատաժողով (ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի կլոր դահլիճ, Բաղրամյան պ., 24)

On 28–30 April, 2025 Institute of Mathematics of NAS RA and Regional Mathematical Center of Southern Federal University of Russia, RF organize Workshop OTHA Spring -2025 "On operator theory, harmonic analysis and their applications" (Yerevan, Armenia)

On April 29, 2025, the NAS RA, the Ministry of Education, Science, Culture and Sports of RA, the International Scientific and Educational Center of NAS RA, the Institute of Language after H. Acharian of NAS RA and the Institute of Literature after M. Abeghyan of NAS RA will organize a Pan-Armenian scientific conference on the topic "Armenian language and Armenian Literature: development trends, opportunities for popularization and their reflection in the educational process"

On May 5-8, 2025, the Scientific Center of Zoology and Hydroecology of the National Academy of Sciences of RA and the Yerevan State University are jointly organizing an International conference "Biodiversity, Conservation and Climate Change" (Yerevan, NAS RA main building)

On 5-9 May, 2025, Byurakan Astrophysical Observatory after V.Ambartsumian of NAS RA organizes 17th Armenian-Georgian Astronomical Colloquium in Byurakan

On May 6, 2025, at 15:00 PM, at the library of the Institute of Archaeology and Ethnography NAS RA will take place the presentation of the book by the department of Anthropology of Social Processes and Institutions titled "War and Memory: The Problem of Memorialization of the 44-Day War"

On 16-21 June, 2025, the Institute of Applied Problems of Physics of NAS RA organizes "IV International Scientific School for Radiation Physics and Related Applications named after Academician Alpic Mkrtchyan", in Yerevan

On 8-11 September, 2025, the Institute for Physical Research of NAS RA is holding the XIII International Conference on Magnetic and Superconducting Materials (MSM25) in Yerevan, Armenia

On September 26-27, 2025 the Shirak Center for Armenological Studies of NAS RA invites you to Gyumri to participate in the 12th International Conference entitled "Historical and Cultural Heritage of Shirak: Contemporary Issues of Armenian Studies"

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) объявляет о проведении в 2025 году очередного Конкурса на соискание грантов и 18-й научной Стажировки для молодых ученых и специалистов из стран СНГ

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Publications in Press
05/05/2025

Կյանքից հեռացել է ԳԱԱ նախկին նախագահ, ակադեմիկոս Ռադիկ Մարտիրոսյանը
armenpress.am
05/05/2025

Մահացել է ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Ռադիկ Մարտիրոսյանը Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ https://factor.am/887469.html © factor.am
factor.am
05/05/2025

Կյանքից հեռացել է ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Ռադիկ Մարտիրոսյանը
hesc.am
05/05/2025

Կյանքից հեռացել է ԳԱԱ նախկին նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանը
livenews.am
This site has been visited
7 327 395

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  17:00, 12/05/2025 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - Presidium Members
Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions - International cooperation
Youth programs - Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal
Publications in Press - Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune - Our Honored Figures - Announcements - Sitemap - COVID-19
© Copyright 1998-2025 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am