National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Armen Ju. Kazaryan
Dr. of Arts Sci., Professor
COVID-19
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Lindau Nobel Laureate Meeting
Sitemap
Young Scientist Tribune
Մարգարիտա Հովհաննիսյան

«Գիտությունը պետք է դուրս գա ֆինանսավորման մնացորդային վիճակից»

Մարգարիտա Հովհաննիսյանը Գյումրի քաղաքից է, 35 տարեկան, մասնագիտությամբ՝ կենսաբան, կենսաքիմիկոս: Սովորել է Գյումրու Նալբանդյանի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտի բնագիտաաշխարհագրական ֆակուլտետում: Մասնագիտական կրթությունը շարունակել է ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի ինստիտուտի ախտաբանական կենսաքիմիայի բաժնում, որտեղ ներկայում աշխատում է որպես ավագ գիտաշխատող, նաև դասախոսում է Հայկական բժշկական ինստիտուտի կենսաքիմիայի և ֆարմակալոգիայի ամբիոնում: Նա Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի ինստիտուտի Երիտասարդ գիտնականների խորհրդի նախագահն է։

Մարգարիտան կենսաբանական գիտությունների թեկնածու է, 19 գիտական հոդվածի և 12 թեզիսի համահեղինակ: Համագործակցում է Երևանի Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի Կենսաքիմիայի և Էնդոկրինոլոգիայի ամբիոնների, «Մուրացան» հիվանդանոցային համալիրի էնդոկրինոլոգիական բաժանմունքի, Մարալիկի բժշկական կենտրոնների հետ:

Ինչպե՞ս ընտրեցիք այս մասնագիտությունը, ձեր սպասելիքներն արդարացվա՞ծ են:

- Դեռ փոքր տարիքից ցանկություն եմ ունեցել բուժել մարդկանց։ Այս ոլորտում գիտելիքներ ձեռք բերելուց հետո հասկացա, որ ցանկությունս իրագործելու համար անհրաժեշտ է իրականացնել երկարատև, համակարգային, տարաբնույթ հետազոտություններ։ Իմ մագիստրոսական թեզի պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահը՝ Գևորգ Գևորգյանը, ով այդ ժամանակ ԳԱԱ Կենսաքիմիայի ինստիտուտի տնօրենն էր, նկատեց գիտության հանդեպ իմ սերը և առաջարկեց շարունակել հետազոտություններն ավելի բարձր մակարդակով։ Շատ ուրախ եմ, որ այսօր իմ սիրելի ինստիտուտում եմ, որտեղ ունեմ բանիմաց ավագ գործընկերներ, ովքեր պատրաստակամ են իրենց փորձը փոխանցելու և աջակցելու։ 

Ձեր ստացած ո՞ր գիտական արդյունքն է ամենակարևորը և ինչո՞ւ:

- Յուրաքանչյուր ստացված արդյունք կարևոր է և կարող է նոր հետազոտությունների հիմք դառնալ: Օրինակ, գլխուղեղ-աղեստամոքսային համակարգ-միկրոբիոտա-արյուն/իմունային բջիջներ առանցքում  ցուցադրվել են արգինազի, ազոտի օքսիդի սինթեզի և կրեատինկինազի տեղաշարժերը, որոնք ներգրավվում են խոցային կոլիտի, երկբևեռ խանգարման ախտաբանական մեխանիզմներում: LBC1 ընտրված պրոբիոտիկների կոմպլեքսն օգտագործվել է այդ հիվանդությունների հակադարձ բուժման համար, ցուցադրվել է դրանց բարենպաստ ազդեցությունը, ինչպես նաև վերը նշված ֆերմենտների ակտիվության կարգավորումը հյուսվածքներում և իմունային բջիջներում: Նույն ֆերմենտների տեղաշարժերը դիտվել են շրջանառվող լեյկոցիտներում տիպ 1 շաքարային դիաբետով հիվանդների շրջանում և  բացահայտվել է տարիք կախյալ (դեռահաս և սեռահաս խմբերում), սեռական դիմորֆիզմ՝ կապված գլիկեմիկ ստատուսից և հիվանդության տևողությունից ինսուլինաթերապիայի ֆոնին: Այժմ այդ մեխանիզմները հետազոտվում են տիպ 2 շաքարախտի և այլ հիվանդությունների դեպքում, ինչպես նաև Covid-19-ով հիվանդների շրջանում և պատվաստված առողջ մարդկանց մոտ առաջին և երկրորդ պատվաստումից հետո: Ակնկալվում է նշված կոմպլեքսը կիրառել աուտոիմուն հիվանդությունների ադյուվանտային թերապիայում, մասնավորապես՝ տիպ 1 շաքարային դիաբետի դեպքում, հետագայում կլինիկայում ներդնելու համար: 

Բացի այդ, «AGBU-Research Program» ծրագրին պատրաստվել և ներկայացվել է նախագիծ՝ «Narimax forte» պրոբիոտիկ համալիրով և «Rally Sunroot Pro» զեոլիտով իմոբիլիզացված պրոբիոտիկների և պրեբիոտիկների խառնուրդով օժանդակ թերապիայի ազդեցությունն աղիքային միկրոբիոտայի և շրջանառվող լեյկոցիտների նյութափոխանակության վրա տիպ 1 շաքարային դիաբետի դեպքում:   

Ըստ ձեզ, որո՞նք են Հայաստանում գիտության զարգացման համար առաջնահերթ քայլերը:  

- Պատշաճ ֆինանսավորումը, նյութատեխնիկական բազայի վերազինումը, ազգային և միջազգային համագործակցությունը, երիտասարդ կադրերի վերապատրաստումը: 

Ի՞նչ կցանկանայիք փոխվեր գիտության ոլորտում:

- Գիտությունը պետք է դուրս գա ֆինանսավորման մնացորդային վիճակից: Առաջնային և հրատապ հարց է գիտական հետազոտությունների արդյունքները դարձնել կիրառելի և մրցակցային: 

Գիտնականի վարկանիշը, ցավոք, ընկել է, գիտությունը դադարել է հրապուրիչ լինել տաղանդավոր երիտասարդների համար: Պետք է լավ վարձատրել գիտնականին, հնարավորություն ընձեռել նրա մասնագիտական աճի համար, խրախուսել տաղանդավոր երիտասարդներին: 

Մասնակցո՞ւմ եք գիտական ծրագրերի, դրամաշնորհների մրցույթներին, միջազգային գիտաժողովներին:  

- Այո, իհարկե: Օրինակ, «Երիտասարդ գիտնականների աջակցության ծրագրի» մասնագիտական խորհրդի կողմից՝ «Գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման շրջանակներում, գիտական սարքերի և նյութերի ձեռքբերման մրցույթի» շրջանակներում 2021թ-ին ստացել եմ 3 000 000 դրամաշնորհ, ինստիտուտի համար ձեռք ենք բերել նոր սերնդի ցենտրիֆուգ: Նաև ստացել եմ դրամաշնորհ ազդեցության գործակից ունեցող պարբերականներում տպագրվելու համար։
2022 թվականին FEBS/AAB կենսաքիմիկոսների հայկական ասոցացիայի կողմից ստացել եմ հրավեր և դրամաշնորհ Երիտասարդ գիտնականների ֆորումին՝ 20th FEBS Young Scientists' Forum (YSF 2020), և Համաշխարհային կենսաքիմիայի գագաթնաժողովին  մասնակցելու համար: Գիտաժողովը կանցկացվի հուլիսի 9-ից 14-ը՝ Պորտուգալիայի մայրաքաղաք Լիսաբոնում:  

Ինչպե՞ս եք վերաբերվում Հայաստանում հետթեկնածուական կարգավիճակի  (PostDoc) համակարգի ներդրմանը:

- Գերազանց: Ինքս կցանկանայի շարունակել գիտությամբ զբաղվել իմ երկրում, թեպետ գիտակցում եմ, որ անհրաժեշտ կլինի հաղթահարել բազմաթիվ խոչընդոտներ:

Ինչպե՞ս եք գնահատում «Գիտուժ»-ի գործունեությունը, մասնակցո՞ւմ եք «Գիտուժ»-ի նախաձեռնություններին կամ աջակցո՞ւմ եք նրանց:

- «Գիտուժ»-ի գործունեությունը գնահատում եմ դրական: Դեռ չեմ մասնակցել, հնարավորության դեպքում և՛ կմասնակցեմ, և՛ կաջակցեմ։

Կնշեք այն գիտնականներին, ովքեր Ձեզ համար օրինակելի են:

- Մարի Կյուրին, առաջին և միակ կին գիտնականը, ով երկու անգամ Նոբելյան մրցանակ է ստացել երկու տարբեր գիտական բնագավառներում: Հասնելով այդքան մեծ հաջողությունների՝ նա կանգ չի առել և շարունակել է զբաղվել գիտությամբ: 

Ի՞նչ կարգախոսով եք առաջնորդվում:

- Նպատակիդ հասիր քրտնաջան, ազնիվ, համառ աշխատանքի շնորհիվ։

Ի՞նչ երազանքներ ունեք, ո՞րն է ամենամեծը:

- Երազանքներ, նպատակներ շատ ունեմ: Ամենամեծ երազանքս, որ մարդիկ լինեն բարի, ներողամիտ, առողջ, ապրեն խաղաղ երկնքի տակ։

Իսկ ո՞րն է ձեր «գիտական» երազանքը:

- Ցանկանում եմ ունենալ իմ սեփական վերահսկիչ, ճշգրիտ կենսաքիմիական ախտորոշիչ լաբորատորիան: Սա ավելի շուտ նպատակ է, քան երազանք։ Իսկ գիտական երազանքը մեկն է` արժանանալ Նոբելյան մրցանակի։

Մոնիկա Երիցյան


Notices








NCP_WIDERA.NET Workshop on Horizon Europe will be organized on September 8, 2023, through 10:00 AM – 14:00 PM by the Scientific and Innovation Partnership Assistance Center (SIPAC) in cooperation with International Relations Department of NAS RA

On September 12 at 10:30 AM, in the Session Hall of the Presidium of NAS RA, Professor Miguel Rodriguez from the Madrid Institute for Glass and Ceramics will deliver a lecture

On September 12-15, 2023 the Institute for Physical Research (IPR) of National Academy of Sciences of Armenia organizes the annual International Conference on Laser Physics (LP - 2023) which will be dedicated to the 100th anniversary of the founder of the Institute for Physical Research, Professor Mikael Ter-Mikaelyan and the 80th anniversary of the foundation of the National Academy of Sciences of Armenia

On 18-22 of September 2023, the Institute of Applied Problems of Physics of NAS RA and YSU organize a joint RREPS-23 XIV International symposium "Radiation of relativistic electrons in periodic structures" and Meghri-23 VIII International conference "Electron, positron, neutron and X-ray scattering under the external influences" in Tsaghkadzor, dedicated to the 80th anniversary of NAS RA. For more information see: https://conference.iapp.am

On September 24-28, the international scientific conference "New emerging trends in chemistry" will be held in Yerevan

On 25–30 September, 2023 NAS RA and Institute for Informatics and Automation problems of NAS RA organize the 14th International Conference on "Computer Science and Information Technologies - CSIT-2023" (Yerevan, Armenia), dedicated to 80th anniversary of NAS RA. For more information see: https://csit.am/2023/

The 31st International Conference of the Functional Food Center will take place at the Matenadaran from September 29th - October 1st, 2023 (In-person with a virtual option). This conference will bring together experts in medicine, biology, and the food industry

On 1-5 October, 2023, Institute of Mechanics of NAS RA, National Committee on Theoretical and Applied Mechanics of Armenia, Ishlinsky Institute for Problems in Mechanics of the Russian Academy of Sciences, Southern Federal University (Rostov-on-Don, Russia), National University of Architecture and Construction of Armenia, Tsakhkadzor Writers House organize VIII International Conference on "Topical Problems of Continuum Mechanics" (Tsakhkadzor, Armenia). For more information see http://www.mechins.sci.am

ՀՀ կառավարությունը հաստատել է 2022 թվականին իրականացվելիք գիտական և գիտատեխնիկական պետական նպատակային ծրագրերը

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Publications in Press
05/09/2023

ՀՀ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի նախագահի տեղակալ է նշանակվել Արթուր Մովսիսյանը
scs.am
05/09/2023

Կհիմնվի 15 հեռավար լաբորատորիա. մրցույթի արդյունքները հայտնի են
1lurer.am
04/09/2023

Ինչպե՞ս են շարքային մարդիկ ապրել միջնադարյան Հայաստանում. պեղումներն Արփայում պատասխանում են այս հարցին
ankakh.com
31/08/2023

Андрей Гончар, племянник Агаси Ханджяна
golosarmenii.am
This site has been visited
6 671 855

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  11:59, 22/09/2023 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - COVID-19
Presidium Members - Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions
Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal - Publications in Press
Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents - Young Scientist Tribune
Our Honored Figures - Announcements - Lindau Nobel Laureate Meeting - Sitemap
© Copyright 1998-2023 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am