National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Aleksandr Chubaryan
Dr., Professor
COVID-19
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Lindau Nobel Laureate Meeting
Sitemap
Young Scientist Tribune
Աստղիկ Սողոյան

«Հայկական հումանիտար գիտության հանրայնացումը միջազգային հարթակներում ժամանակի հրամայականն է»

Աստղիկ Սողոյանը ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի արտասահմանյան գրականության, գրական կապերի և գրականության տեսության բաժնի գիտաշխատող է, զբաղվում է գրական կապերի ուսումնասիրությամբ: Տարբեր ազգերի գրականությունների համեմատության հարցում օգնում է ռուսերեն, անգլերեն և ֆրանսերեն լեզուների իմացությունը: Գիտական տեքստերի մշակման ընթացքում կարևում է տեքստի բնօրինակ լեզվին տիրապետելը: Հարցին, թե ի՛նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանում գործող գիտնականը համընդհանրացման (գլոբալիզացիա) գործընթացին զուգահեռ, նշում է, որ համընդհանրացման իրողությունից օգտվելու համար առանցքային քայլերից են գիտության արդիականացումը, արտերկրի գիտական կենտրոնների հետ համագործակցությունների խրախուսումը և գիտական արդյունքի միջազգայնացումը:

"Scopus" [1], "WOS" [2] գիտատեղեկատվական շտեմարանները մեծ դռներ են բացում գիտնականների առջև՝ հնարավորություն ստեղծելով գիտական արդյունքը ներկայացնելու լայն գիտական հանրությանը: Հայաստանյան հումանիտար գիտությունը (նաև հայագիտությունը) մեծ մասամբ փակված է հայաստանյան շրջանակներում, բայց դրա միջազգայնացումը ժամանակի հրամայականն է:

- Ի՞նչ հրապարակումներ ունեք միջազգային ամսագրերում:   

- Այս պահին տպագրված է մեկ գիտական հոդված "Nikolay Gogol and Raphael Patkanyan: the Philosophy of Horror" [3] "Web of Science" գիտատեղեկատվական շտեմարանում ընդգրկված ամսագրում: Հոդվածը նվիրված է Ռափայել Պատկանյանի և Նիկոլայ Գոգոլի սարսափ ստեղծագործությունների զուգադրական քննությանը, թե ինչ ազդեցություն են ունեցել ռուս գրողի երկերը հայ հեղինակի աշխարհընկալման և մտածողության վրա, և ինչ կառուցվածքային ու գաղափարաբովանդակային շերտեր է վերցրել Պատկանյանը: Գոգոլի սարսափ ստեղծագործությունները բազմակողմանիորեն ուսումնասիրված են, բայց Պատկանյանի սարսափը ո՛չ ինքնին, ո՛չ էլ ռուս հեղինակի հետ հարաբերության համատեքստում չի դիտարկվել: Խնդրին մասամբ անդրադարձել է միայն գրականագետ Ելենա Ալեքսանյանը: Մեր հոդվածում առաջ քաշված խնդիրները հայագիտության շրջանակում դիտարկվում են առաջին անգամ, և նորից շրջանառության մեջ են դրվում Պատկանյանի՝ վաղուց արդեն մոռացության մատնված գործերը՝ «Խոռթլախ», «Նոր տուն, հին տուն», «Օձի խածած» և այլն, որոնցում գործող անձինք են հայկական բանահյուսության սարսափ կերպարները՝ զոմբի գյոռնափշտիկները, դևերը, փերի «մեզմենե աղեկները», ջիները, հոգիները և այլն: 

- Որքանով տեղյակ եմ, տարին Ձեզ համար հաջողություններով հագեցած է եղել: Մասնակցել եք Ձեր գիտական հետաքրքրությունների շրջանակներում հայտարարված մի շարք մրցույթների  և հաղթող եք ճանաչվել: Որո՞նք են դրանք: 

- Այս տարի առաջին անգամ մասնակցեցի ՀՀ գիտության կոմիտեի կողմից հայտարարված «Երիտասարդ գիտաշխատողների հետազոտությունների աջակցության ծրագիր - 2022» մրցույթին, և մեծ հպարտությամբ պետք է նշեմ, որ մեր հետազոտության թեման շահել է [4]: Թեման նվիրված է հայ-իտալական գրական և արվեստագիտական կապերին ու առնչություններին: Այն կոչվում է «Իտալական կլասիցիզﬕ և ռոմանտիզﬕ ազդեցությունը Վենետիկի Մխիթարյանների ստեղծագործությունների և գրքարվեստի վրա (18- 19-րդ դարեր)»:

- Պահանջվող չափանիշների մեջ կա՞ն կետեր, որոնց համապատասխանելը դժվար է կամ ավելի շատ փորձ է պահանջում:

- Ես ինքս նման բնույթի հայտ լրացնում էի առաջին անգամ, բայց պետք է շեշտեմ, որ որևէ առանցքային դժվարության առջև չենք կանգնել: Եթե տիրապետում ես նյութին, կարողանում ես ճիշտ բաշխել ժամանակը, աշխատանքն ու հնարավորությունները, ապա հայտը լրացնելը մեծ ջանքեր չի պահանջում: 

- Ի՞նչ խմբով եք կատարում ուսումնասիրությունը:

- Թեման ուսումնասիրում ենք երկուսով: Խմբի մյուս անդամը ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտի ասպիրանտ է: Մեր ուսումնասիրության թեման միջգիտակարգային է, ես քննում եմ գրականագիտական հայեցակարգերը, իսկ ինքը՝ արվեստաբանական:

- Թեմայի շրջանակներում ո՞վ է Ձեր գիտական խորհրդատուն արտերկրից: 

- Հայագետ Զարուհի Պողոսյանն [5] է՝ Ֆլորենցիայի համալսարանից (Università degli Studi di Firenze (SAGAS)), ով իր գիտելիքներով և խորհուրդներով ուղեկցելու է մեզ գիտական աշխատանքի ողջ ճանապարհին:

- Ընտրված թեմայի վերաբերյալ կա՞ն մինչ Ձեզ կատարված ուսումնասիրություններ հայաստանյան հեղինակների կողմից:

- Մխիթարյանների գիտագրական գործունեության վերլուծությունն ու արժևորումը սկսվել է դեռևս 1850-ական թվականներից: Խնդրին անդրադարձել են և՛ Հայաստանի, և՛ Սփյուռքի հեղինակները: Մենք փորձում ենք խնդրին նայել ժամանակակից հայացքով՝ կիրառելով տեսական վերջին ձեռքբերումները:

- Որո՞նք են ուսումնասիրության ընթացքում Ձեր առջև դրված խնդիրները:

- Աշխատանքի հիմնական նպատակը չի եղել զուտ արտաքին ընդհանրությունները ցույց տալը կամ ներկայացնելը հնարավոր այն նմանությունները, որոնք առկա են իտալական և Մխիթարյանների հրատարակությունների միջև: Ծրագրի իրականացման նպատակն ավելի խորքային է և վերաբերում է իտալական գրականությունից հայկականի կրած ազդեցությանը և հայ գրականության նույն այդ ստեղծագործությունների թեմաների ազդեցությանը իտալական արվեստի վրա: Մխիթարյանների հրատարակությունների փորագրապատկերները պատրաստել են իտալական վարպետները, սակայն ստեղծվելիք նկարների բովանդակության մասին նրանց պատմել և այդ թեմաներով հայ պատմիչների գործերի հատվածներն են տրամադրել Մխիթարյանները: Ուստի ինչ-որ առումով մեր ուսումնասիրության խնդիրն է նաև հայկական կլասիցիզմից իտալականի կրած ազդեցության ուսումնասիրությունը:

- Խնդրում եմ անդրադառնալ նաև ԱՊՀ երկրների  երիտասարդ գիտնականների «Գիտություն՝ առանց սահմանների» խորագրով միջազգային համաժողովին Ձեր գրանցած հաջողությանը [6]։ 

- «Պահպանելով ժառանգությունը» խորագրով բաժնում, որում ներկայացված էին բոլոր հումանիտար գիտությունները, իմ հոդվածը գրավեց առաջին մրցանակային տեղը: Մեծ պատիվ էր հատկապես, որ համաշխարհային գրականությանը, լեզվաբանությանը, հնէաբանությանը, ձեռագրագիտությանը, պատմությանը, իրավաբանությանը, փիլիսոփայությանը, քաղաքագիտությանը նվիրված հետաքրքիր ու արժեքավոր զեկուցումների կողքին առանձնացավ իմ աշխատանքը՝ նվիրված հայ գրող Խաչատուր Աբովյանի ստեղծագործությանը: 

- Գիտական այլ ի՞նչ թեմաներով եք հետաքրքրված:

- Հիմնական հետաքրքրությունս հայ և համաշխարհային գրական կապերի ուսումնասիրությունն է: Հեղինակ եմ մի շարք հոդվածների, որոնցում Հակոբ Պարոնյանի արձակը քննվել է Շ. Պերրոյի, Գրիմ եղբայրների, Ջ. Թոլքինի ստեղծագործությունների հետ համեմատության համապատկերում, Խ. Աբովյանի ստեղծագործությունը զուգահեռվել է Ջ. Ռոուլինգի «Հարրի Փոթեր» վիպաշարին, Ռ. Պատկանյանի սարսափ երկերը՝ Գոգոլի նույն ժանրի գործերին: Սիրում են հայ գրականությանը նայել «ոչ սովորական» դիտանկյունից:

Հղումներ

  1. Scopus is Elsevier’s abstract and citation database launched in 2004. It covers three types of sources: book series, journals, and trade journals, https://service.elsevier.com/app/answers/detail/a_id/
    15534/supporthub/scopus/#tips
    .
  2. Web of Science is a website that provides subscription-based access to multiple databases that provide comprehensive citation data for many different academic disciplines, https://clarivate.com/webofsciencegroup/solutions/web-of-science/.
  3. Albert Makaryan, Astghik Soghoyan, Haykanush Sharuryan, Nikolay Gogol and Raphael Patkanyan: the Philosophy of Horror, Wisdom, 2022, 3 (2), 112-123, DOI: https://doi.org/10.24234/wisdom.v3i2.784.
  4. «Երիտասարդ գիտաշխատողների հետազոտությունների աջակցության ծրագիր - 2022» մրցույթի արդյունքում ֆինանսավորման երաշխավորված գիտական թեմաների ցանկը՝ http://scs.am/files/22YR_Winners_list.pdf:
  5. Հայագետ Զարուհի Պողոսյանի հոդվածաշարի էջը “Scopus” գիտատեղեկատվական շտեմարանում՝ https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=38261487500:
  6. ՀՀ ԳԱԱ երիտասարդ գիտնականների մասին, որոնք ճանաչվել են «Գիտություն առանց սահմանների» համաժողովի մրցանակակիր՝ https://www.sci.am/m/newsview.php?id=619&langid=3:  

Հերմինե Օհանյան


Notices








On April 1st 2024, a seminar on the topic "Magnetometry with nuclear spin-polarized 14N in NV centers in diamond" will be held at the conference hall of the RA NAS Presidium which will be presented by professor of the University of Latvia Marcis Auzinsh

On March 21st at 11:00 the Fundamental Scientific Library of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia will organize an event entitled "Golden Fund of the French Printed Heritage" dedicated to the International Day of Francophonie. The event will take place in the round hall of the presidential building of the National Academy of Sciences

On March 6, 2024 at 15.00 in the Meeting Hall of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia (Baghramyan ave., 24), Artem Badasyan, associate professor of the University of Nova Gorica (Slovenia, EU), will give an invited lecture on the topic "Modeling protein conformations in water: theory and experiment"

The Shirak Center for Armenological Studies of NAS RA is starting to publish the 1 (27) volume of the "Scientific Works" journal for 2024. Priority is given to articles in English and Russian. The deadline for receiving articles is March 1, 2024

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) при поддержке Межгосударственного фонда гуманитарного сотрудничества государств - участников СНГ (МФГС) и Объединенного института ядерных исследований объявляет о проведении конкурса на соискание грантов на разработку проектов в рамках деятельности МИЦНТ СНГ в 2024 году и очередной Стажировки молодых ученых и специалистов стран СНГ в Дубне в апреле - мае 2024года

The international conference "Armenia as a Civilizational Crossroad: Historical and Cultural Ties" is scheduled to take place from March 28 to 30, 2024, organized by the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia and Yerevan State University

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Publications in Press
27/03/2024

«Օպերային թատրոնի ստեղծագործական անձնակազմի արածը սխրանք է»
aravot.am
27/03/2024

Կլիմայի փոփոխության ազդեցությունը Հայաստանի ջրային ռեսուրսների վրա
1lurer.am
25/03/2024

Ակադեմիական քաղաքի պարագայում գիտական համակարգի 2/3-ը կկրճատվի
hraparak.am
25/03/2024

Այդ կարգի ցնցումների կարիք ո՛չ երկիրն ունի, ո՛չ էլ մեր գիտությունը
hraparak.am
This site has been visited
6 932 878

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  10:39, 29/03/2024 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - COVID-19
Presidium Members - Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions
Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal - Publications in Press
Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents - Young Scientist Tribune
Our Honored Figures - Announcements - Lindau Nobel Laureate Meeting - Sitemap
© Copyright 1998-2024 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am