National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
General Page About Academy Divisions Organizations Members Contact us
Aleksandr Chubaryan
Dr., Professor
COVID-19
Structure
Presidium Members
Documents
Innovation Proposals
Publications
Funds
Conferences
Competitions
Photogallery
Videogallery
Web Resources
Other Academies
"Gitutyun" newspaper
"In the World of Science" Journal
Publications in Press
Notices
Anniversaries
Universities
News
Scientific Results
Diaspora Department presents
Young Scientist Tribune
Our Honored Figures
Announcements
Lindau Nobel Laureate Meeting
Sitemap
Young Scientist Tribune
Լիլյա Պարսեղյան

ԵԳԱԾ-ի «Գիտական սարքերի և նյութերի ձեռքբերման մրցույթ»-ի շահառու

«Երիտասարդ գիտնականների աջակցության ծրագրի» (ԵԳԱԾ) շրջանակներում իրականացվող «Գիտական սարքերի և նյութերի ձեռքբերման մրցույթ»-ի շահառուներից է ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Օրբելու անվան ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտի գիտաշխատող Լիլյա Պարսեղյանը: «‎Ժամանակակից աշխարհաքաղաքական իրավիճակում գիտական համայնքը կարևոր գործիք է պետության համար՝ տարբեր մակարդակի խնդիրների լուծման գործում: Իսկ նմանատիպ ծրագրերը թույլ են տալիս երիտասարդ գիտնականներին հաղթահարել իրենց գիտական գործունեության առաջընթացին խոչընդոտող ֆինանսական պատնեշները», - նշում է Լիլյան: 


Ի՞նչ գիտահետազոտական աշխատանք կատարելու նպատակով եք դիմել սարքավորումներ և նյութեր ձեռք բերելու համար: 

- Մեր լաբորատորիան՝ Ֆիզիոլոգիապես ակտիվ նյութերի զտման, սերտիֆիկացման եւ ստանդարտացման, զբաղվում է ֆիզիոլոգիական ակտիվ նյութերի ազդեցությունների հետազոտմամբ: Մասնավորապես, օձի թույնի և խնկածաղկի եթերայուղի հիման վրա մշակել ենք նոր ցավազրկող դեղամիջոց, որն այժմ ակտիվ հետազոտման փուլում է: Այս դրամաշնորհի շրջանակներում նախատեսում ենք ձեռք բերել բազմուղի թվային ֆիզիոգրաֆ սարքավորում, որը կկիրառվի մեր լաբորատորիայում կատարվող գիտական աշխատանքների բոլոր ուղղություններում: Օրգանիզմի վրա տարբեր ֆիզիոլոգիապես ակտիվ նյութերի ազդեցությունների հետազոտությունը վարքագծային թեստերի միջոցով երբեմն լիարժեք տեղեկատվություն չի փոխանցում կենդանիների ֆիզիոլոգիական վիճակի մասին: Այս սարքավորումը թույլ կտա նույն կենդանու մոտ զուգահեռ փորձի ընթացքում գրանցել օրգանիզմի հիմնական ֆիզիոլոգիական պարամետրերի փոփոխությունը՝ ԷԷԳ, ԷՍԳ, ԷՆԳ, ԷՄԳ, անոթազարկ, շնչառության հաճախականություն, զարկերակային ճնշում և շարժողական ակտիվություն:

Ովքե՞ր են ներգրավված ձեր գիտական թեմայում և կա՞ համագործակցություն այլ գիտական կառույցների հետ: 

- «Օձի թույն-խնկածաղկի եթերայուղ հիմքով համակցված դեղամիջոցի հակացավային և հակաբորբոքային ազդեցությունների հետազոտություն» թեման իմ ապագա ատենախոսական աշխատանքի թեման է: Գիտական ղեկավարը Ֆիզիոլոգիապես ակտիվ նյութերի զտման, սերտիֆիկացման և ստանդարտացման լաբորատորիայի ղեկավար, կենսաբանական գիտությունների թեկնածու Արմեն Ոսկանյանն է: Ներգրավված է նաև լաբորատորիայի ավագ գիտաշխատող, կենսաբանական գիտությունների թեկնածու Աննա Դարբինյանը: Համագործակցում ենք Երևանի պետական բժշկական համալսարանի դեղագիտական ֆակուլտետի հետ, որի ուսանողուհի Մոնիկա Գաբոյանը ևս մասնակցում է մեր աշխատանքներին: Մեզ աջակցում է նաև ՀՀ շուկայում գործող մի խոշոր դեղագործական ընկերություն:

Ինչպե՞ս եք հիմնավորել մրցույթին ներկայացված Ձեր հայտը: 

- Որպես հետազոտության արդյունք նախատեսում ենք ստանալ նոր դեղամիջոցի բաղադրատոմս: Երկու տարբեր դրամաշնորհների շրջանակներում ձեռք ենք բերել անհրաժեշտ սարքավորում և ռեակտիվներ, որոնք թույլ կտան հետազոտել դեղի ազդեցության հնարավոր մեխանիզմները, հստակեցնել բաղադրակազմը, նախանյութերի հարաբերակցությունը, ինչպես նաև ստանալ երկու դեղաձև՝ ներարկման լուծույթ և քսուկ, որոնք կուղղվեն դեպի նախակլինիկական հետազոտությունների փուլ: Սակայն դեղամիջոցների կողմնակի ազդեցությունների հավանական շրջանակը հնարավոր չէր հետազոտել մեր մեթոդներով և սարքավորումներով: Այս սարքի ձեռքբերումը կբարձրացնի մեր աշխատանքի գիտական արժեքը՝ առանց ժամանակի և աշխատողների, կենդանիների և նյութերի հավելյալ ծախսի, քանի որ բոլոր հետազոտությունները կիրականացվեն զուգահեռաբար և նույն կենդանիների վրա:  

Ինչպե՞ս հայտնվեցիք  Ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտում:

- Ես գերազանցությամբ ավարտել եմ Երևանի պետական համալսարանի Կենաբանության ֆակուլտետը, դեռ ուսանող տարիներին շատ ոգեշնչված էի գիտական հետազոտություններով: Մագիստրատուրան ավարտելուց հետո տարբեր ինստիտուտներից աշխատանքի հրավերներ էի ստանում, սակայն ստիպված մերժում էի, քանի որ փոքր բալիկ ունեի: Երբ արդեն կարող էի աշխատանքի դուրս գալ, առանց երկմտելու որոշեցի վերադառնալ գիտություն: Դիմեցի Ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտ և սկսեցի փորձաշրջան անցնել Ֆիզիոլոգիապես ակտիվ նյութերի զտման սերտիֆիկացման և ստանդարտացման լաբորատորիայում: Լաբորատորիայի անդամները նպաստեցին, որ սահուն ներգրավվեմ իրենց հետազոտություններում, իսկ լաբորատորիայի վարիչը վարակեց ինձ իր անսպառ էնտուզիազմով:
 Ձեր ստացած ո՞ր գիտական արդյունքն եք համարում ամենակարևորը և ինչո՞ւ:
- Նոր ցավազրկող դեղամիջոցի ստեղծումը, որը 85%-ով ավելի արդյունավետ է, քան անալգինը, չի առաջացնում կախվածություն, չունի հորմոնալ բնույթ, կարող է ունենալ լայն կիրառություն՝ սկսած ռազմական վիրաբուժությունից մինչև քաղցկեղով հիվանդների կյանքի որակի բարելավում:

Ո՞ւնեք «Scopus» գիտական շտեմարանում տպագրված հոդվածներ:

- Ունեմ 4 հոդված, որից մեկը տպագրված է «Scopus» գիտատեղեկատվական շտեմարանում ընդգրկված ամսագրում (Armenuhi Moghrovyan, Lilya Parseghyan, Gohar Sevoyan, Anna Darbinyan, Naira Sahakyan, Monica Gaboyan, Zaruhi Karabekian, Armen Voskanyan, «Antinociceptive, anti-inflammatory, and cytotoxic properties of essential oil, rich with β-caryophyllene and β-caryophyllene oxide». The Korean Journal of Pain. 2022 Doi: 10.3344/kjp.2022.35.2.140)Նաև 4 աբստրակտ, որից մեկը՝ «Scopus»-յան (Snake's and arthropod's venom-induced pain-like behavior, Toxicon 2019, doi: 10.1016/j.toxicon.2018.11.369)

Ինչպե՞ս եք գնահատում պետության աջակցությունը երիտասարդ գիտնականներին: 

- Երիտասարդը կարող է անմնացորդ նվիրվել գիտությանը և աշխատել, եթե իր ստացած աշխատավարձը բավարարի իր ընտանիքի կարիքների ապահովմանը, հակառակ դեպքում նա ստիպված է լինելու մտածել երկրորդ աշխատանքի կամ արտասահմանում աշխատելու մասին, ինչը մեր օրերում շատ տարածված է: Վերջին տարիներին երիտասարդ գիտնականներին տրամադրվող պետական աջակցության արտահայտված դրական դինամիկա կա՝ բազային աշխատավարձերի բարձրացման, դրամաշնորհների բյուջեի ավելացման տեսքով, ինչը շատ ոգեշնչող է, բայց դինամիկ զարգացող գիտություն ունենալու համար պետական աջակցությունը պետք է ավելի արագ տեմպերով աճի: 

Ինչպե՞ս եք վերաբերվում Հայաստանում հետթեկնածուական կարգավիճակի (PostDoc) համակարգի ներդրմանը: 

- PostDoc համակարգի ներդրումը գիտության կազմակերպման տեսանկյունից կարևոր նշանակություն ունի: Այն թույլ կտա խորացնել հմտությունները, ստեղծել նոր կապեր:

Հայաստանում գիտության զարգացման համար ի՞նչ դերակատարում ունեն գիտական նախաձեռնությունները, օրինակ, «Գիտուժ»-ը և նման նախաձեռնությունները:

- Հայաստանում կան գիտական ենթակառուցվածների արդիականացման, երիտասարդ գիտնականների գործունեության խթանման և նոր մասնագետների ներգրավման խնդիրներ, որոնց լուծման ճանապարհին տարբեր գիտական նախաձեռնությունները, այդ թվում՝ «Գիտուժ»-ը, կարևոր դերակատարում ունեն:

Կբնութագրեք Ձեզ մեկ նախադասությամբ:

- Յուրաքանչյուր նախաձեռնության վերաբերվում եմ բարձր պատասխանատվությամբ, ակտիվ եմ և նպատակասլաց:

Ի՞նչ գրքեր եք կարդում: 

- Այս պահին իմ գրասեղանին հիմնականում գիտական պարբերականներ են, իմ թեմայով վերջին տարիների հոդվածները: Բայց շատ եմ սիրում դետեկտիվ ժանրը:

Ինչպե՞ս եք վերաբերվում արհեստական բանականությանը, կարո՞ղ է այն փոխարինել Ձեզ Ձեր աշխատանքում:  

- Միանշանակ՝ ոչ: Գիտնականի աշխատանքում, համենայն դեպս մեր փորձերում, մարդկային գործոնը մեծ նշանակություն ունի, քանի որ մենք գնահատում ենք կենդանիների վարքային դրսևորումներն այս կամ այն իրավիճակում: Ես դեմ չեմ կամ վատ չեմ վերաբերվում արհեստական բանականությանը, բայց դա մարդու կողմից ստեղծված գործիք է, որը չի կարող լիովին փոխարինել մարդու գործունեությանը:

Ի՞նչ կարգախոսով եք առաջնորդվում: 

- Do your best!

Մոնիկա Երիցյան


Notices








On April 1st 2024, a seminar on the topic "Magnetometry with nuclear spin-polarized 14N in NV centers in diamond" will be held at the conference hall of the RA NAS Presidium which will be presented by professor of the University of Latvia Marcis Auzinsh

On March 21st at 11:00 the Fundamental Scientific Library of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia will organize an event entitled "Golden Fund of the French Printed Heritage" dedicated to the International Day of Francophonie. The event will take place in the round hall of the presidential building of the National Academy of Sciences

On March 6, 2024 at 15.00 in the Meeting Hall of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia (Baghramyan ave., 24), Artem Badasyan, associate professor of the University of Nova Gorica (Slovenia, EU), will give an invited lecture on the topic "Modeling protein conformations in water: theory and experiment"

The Shirak Center for Armenological Studies of NAS RA is starting to publish the 1 (27) volume of the "Scientific Works" journal for 2024. Priority is given to articles in English and Russian. The deadline for receiving articles is March 1, 2024

Международный инновационный центр нанотехнологий СНГ (МИЦНТ СНГ) при поддержке Межгосударственного фонда гуманитарного сотрудничества государств - участников СНГ (МФГС) и Объединенного института ядерных исследований объявляет о проведении конкурса на соискание грантов на разработку проектов в рамках деятельности МИЦНТ СНГ в 2024 году и очередной Стажировки молодых ученых и специалистов стран СНГ в Дубне в апреле - мае 2024года

The international conference "Armenia as a Civilizational Crossroad: Historical and Cultural Ties" is scheduled to take place from March 28 to 30, 2024, organized by the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia and Yerevan State University

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Publications in Press
27/03/2024

«Օպերային թատրոնի ստեղծագործական անձնակազմի արածը սխրանք է»
aravot.am
27/03/2024

Կլիմայի փոփոխության ազդեցությունը Հայաստանի ջրային ռեսուրսների վրա
1lurer.am
25/03/2024

Ակադեմիական քաղաքի պարագայում գիտական համակարգի 2/3-ը կկրճատվի
hraparak.am
25/03/2024

Այդ կարգի ցնցումների կարիք ո՛չ երկիրն ունի, ո՛չ էլ մեր գիտությունը
hraparak.am
This site has been visited
6 933 068

times since 01.01.2005
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
NAS RA Logo (black, blue)
Top Website last updated on:  13:04, 29/03/2024 Top
General Page - About Academy - Divisions - Organizations - Members - Contact us - Structure - COVID-19
Presidium Members - Documents - Innovation Proposals - Publications - Funds - Conferences - Competitions
Photogallery - Videogallery - Web Resources - Other Academies - "Gitutyun" newspaper - "In the World of Science" Journal - Publications in Press
Notices - Anniversaries - Universities - News - Scientific Results - Diaspora Department presents - Young Scientist Tribune
Our Honored Figures - Announcements - Lindau Nobel Laureate Meeting - Sitemap
© Copyright 1998-2024 All Rights Reserved.
Website is created and supported by Academical Scientific Research Computer Network of Armenia (ASNET-AM)
For any suggestions write to webmaster {[ at ]} sci.am