Национальная академия наук Республики Армения
ՀԱՅ  ENG  РУС
Home academy [@] sci.am Facebook Page
Главная страница Об Академии Отделения Организации Члены Связь с нами
Армен Седракян
Д.ф.-м.н., профессор
Структура
Члены президиума
Документы
Инновационные предложения
Публикации
Фонды
Конференции
Конкурсы
Международное сотрудничество
Молодежные программы
Фотогалерея
Видеогалерея
Веб ресурсы
Другие академии
Газета "Гитутюн"
Журнал "В мире науки"
Публикации в прессе
Анонсы
Юбилеи
Университеты
Новости
Научные результаты
Отдел диаспоры представляет
Трибуна молодого ученого
Наши заслуженные деятели
Объявления
Карта сайта
COVID-19
Фонд развития науки НАН РА
Фонд развития науки НАН РА
Всеармянский фонд финансирования арменоведческих исследований
Всеармянский фонд финансирования арменоведческих исследований
Научно-аналитический фонд Гегард
Научно-аналитический фонд Гегард
Международный научно-образовательный центр НАН РА
Международный научно-образовательный центр НАН РА
Фундаментальная научная библиотека НАН РА
Фундаментальная научная библиотека НАН РА
Международная комиссия по присуждению международной премии имени Виктора Амбарцумяна
Международная комиссия по присуждению международной премии имени Виктора Амбарцумяна
Национальный информационный пункт Армении HORIZON 2020
Национальный информационный пункт Армении HORIZON 2020
EURAXESS-Armenia Portal
EURAXESS-Armenia Portal

Академическая научно-исследовательская компьютерная сеть Армении
Академическая научно-исследовательская компьютерная сеть Армении
Трибуна молодого ученого
Հենրիկ Խաչատրյան

«Առաջնագծի կամավորը՝ գիտության մեջ»

Հենրիկ Խաչատրյանը ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի գիտաշխատող է։ Առաջին դեպքն է, երբ չեմ կողմնորոշվում՝ երիտասարդ գիտնականին նկարագրելիս խոսքը սկսել նրա գիտական մոտեցումներից, թե՝ այդ գիտական մոտեցումները թողնել վերջում և նախ խոսել սկզբունքային հարցերից, որոնք նա արծարծել է մեր զրույցի ընթացքում: Իրեն ուղղված բոլոր հարցերը երկրի զարգացման հնարավոր հեռանկարների մասին էին, բայց պատասխաններն առաջին հերթին մեր կորցրածի մասին են:

2020թ.-ի պատերազմի մասնակից է: Ծանր մարտական ուղի է անցել. ընկերների կորուստը, նրանց ինքնազոհությունն ու պատերազմի ելքը երբեմն չեն թողնում հայացքն ապագային սևեռել.

- Կամավորագրվեցի, այլ կերպ ապրել չէի կարողանա: Մասնակցեցի երկու փուլով։ Սկզբում Կենտրոնի երկրապահ կամավորականների հետ Ջրականի [1] հատվածում. կեսից հետ ենք եկել՝ ավտոբուսները ռմբակոծվում էին և անհնար էր առաջ գնալ,- լռություն. մտքերը հավաքում է,- չեմ հիասթափվել և ոստիկանության հատուկ նշանակության ջոկատի հետ 25.10.2020թ.-ին կրկին մեկնել եմ Արցախ՝ Մատաղիս [2]։ Վերադարձել եմ 20.11.2020թ.-ին։

Խոսքի յուրաքանչյուր հնչյունի մեջ ծայրահեղ լարվածություն էր, և երբ խնդրեցի հուշերից առանձնացնել մեկը, լռություն տիրեց: Որոշել էր իր ապրածից և ոչ մի պահով չկիսվել: Պատերազմն իր համար չի ավարտվել. այն տեղափոխվել է գիտության ճակատ: 

Գիտության ճակատում առանձնացնում է այն կետերը, որոնք մեզ պետք է ամրացնեն՝ կանխելու և/կամ պատրաստվելու հնարավոր պատերազմներին.

- Գիտության բոլոր ճյուղերում բեկումնային ճեղքում իրականացնելը պետք է լինի պետական դոկտրին, իսկ գիտատեխնիկական ոլորտի վերափոխումը՝ հրատապ։ Պետք է հասնել ռազմարդյունաբերության զարգացման և բանակի արդիականացման։

Զուգահեռ անհրաժեշտ է համարում երիտասարդ գիտական կադրերի պատրաստումն՝ առանձնացնելով հայագիտության ոլորտը։ Հենրիկը մայրենիից (նաև` գրաբար) զատ տիրապետում է անգլերեն [3], ռուսերեն, լեհերեն, պարսկերեն լեզուներին։ Աշխարհին հասկանալի երկիր լինելու համար անհրաժեշտ է համարում հայագիտական արդյունքի ներկայացումը միջազգային վարկանշային պարբերականներում [4] անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն լեզուներով: Գտնում է, որ դա է եվրոպական, ամերիկյան, և ո՛չ միայն վերջիններիս, գիտական լսարանին մեր պատմության առանցքային խնդիրները ներկայացնելու միակ միջոցը:

- Պատրաստվում եմ ամերիկյան "Journal of Historical Geography" [5] պարբերականին ներկայացնել հոդված, որտեղ լինելու է նախարարական Հայաստանի քարտեզը։ Սա հեռանկար կարող է բացել թե՛ ճանաչման, թե՛ համագործակցության համար։ Քարտեզագրության և պատմաաշխարհագրական բնույթի հրապարակումներ իրականացնելով նշված պարբերականներում՝ միջազգային ասպարեզում առավել տեսանելի և հիմնավորված կդարձնենք մեր պահանջատիրության խնդիրը [6]։

Դեռևս ասպիրանտական տարիներին ուսումնասիրել է «Հայաստանի վարչական կառուցվածքն ու իրավական կարգավիճակը 387-630 թթ.» [7] գիտական թեման։ Նպատակադրել է ստեղծել քարտեզագրական կենտրոն՝ ներգրավելով մասնագետների։ Գտնում է, որ պատմագիտական յուրաքանչյուր թեմա ուսումնասիրելիս և արդյունքը հոդվածի տեսքով հրապարակելիս կարևոր է քարտեզի առկայությունը։

- Պատմական աշխարհագրությունը և համապատասխան քարտեզագրումը հումանիտար գիտություն մաս կազմող պատմությանը մոտեցնում է ճշգրիտ գիտության ոլորտին՝ նրան դարձնելով վստահելի և կիրառելի։ Յուրաքանչյուր գավառի և նահանգի պատմությունն ուսումնասիրելիս անհրաժեշտ է դրա մանրակրկիտ քարտեզագրումը: Դա թույլ է տալիս պատկերացում կազմել նյութական մշակույթի, ժողովրդագրական պատկերի, պետական ու վարչական սահմանների վերաբերյալ, և ըստ այդմ՝ դրանց կեղծման դեմ հանդես եկողներին տալ հստակ և ծանրակշիռ փաստարկներ։ Կարևոր են ոչ թե գունազարդ ու գծային, այլ՝ գեոդեզիական, ճշգրիտ ֆիզիկական տեղեկություններ պարունակող քարտեզները։

Հղումներ

  1. Ջրական (նաև`Մեխակավան, ադրբ.` Ջաբրայիլ), բնակավայր Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանում, https://hy.wikipedia.org/wiki/Ջրական:
  2. Մատաղիս, գյուղ Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանում։ 2020 թ.-ի հայ-ադրբեջանական պատերազմի հետևանքով գյուղը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի հսկողության տակ, https://hy.wikipedia.org/wiki/Մատաղիս:
  3. Henrik Khachatryan, Administrative and legal status of Armenian marzpanate in 428-630S, Լրաբեր, 2020, թիվ 1, էջ 144-157, https://artsakhlib.am/wp-content/uploads/2020/08/Henrik-Khachatryan-Administrative-and-Legal-Status-of-Armenian-Marzpanate-in-428-630s.pdf։
  4. Scimago-ն ցուցադրում է 1999 թ.-ից ի վեր Scopus-ի բազայում ընդգրկված ամսագրերի տվյալները: Ապահովում է ազատ հասանելիություն, ներկայացնում է երկրների հրապարակումների վարկանիշները, https://www.scimagojr.com/journalrank.php:
  5. "Journal of Historical Geography"-ը հրապարակում է հոդվածներ պատմական աշխարհագրության բոլոր ասպեկտների մասին, https://www.sciencedirect.com/journal/journal-of-historical-geography:
  6. United Armenia, History of the claims, https://en.wikipedia.org/wiki/United_Armenia#Territories_claimed.
  7. Հենրիկ Խաչատրյան, Մարզպանական Հայաստանի վարչաիրավական վիճակը 428-630-ական թթ., Հայոց պատմություն, հ. II գիրք առաջին, Երևան, 2018, էջ 406-414, https://artsakhlib.am/wp-content/uploads/2019/09/Հենրիկ-Խաչատրյան-Մարզպանական-Հայաստանի-կառավարման-համակարգը.pdf:

    Հերմինե Օհանյան

Анонсы








С 7-11 октября этого года международная организация "ИКРАНЕТ-Центр" организует международную конференцию "High Energy Astrophysics and Cosmology in the era of all-sky surveys (HEACOSS 2024)"

С 11 по 13 октября 2024 года в Национальной академии наук РА состоится всеармянская научная конференция "Eстественные науки, математика, техника, информатика в XXI веке: проблемы популяризации и обучения и пути их решения"

С 15-19 октября этого года приглашаем принять участие на 12-ом международном симпозиуме "Оптика и ее применения", который пройдет в Ереване (Армения) (12th Symposium on "Optics & its Applications (OPTICS12)). Срок регистрации: 15-ое августа 2024г.

С 4-6 ноября 2024 г., Институт физиологии имени Л.А. Орбели НАН РА организует международную конференцию «Разгадка тайн природы с помощью передовых подходов биовизуализации» (Ереван, Армения)

С 6 по 7 ноября 2024 года Институт языка им. Г. Ачаряна НАН РА организует международную научную конференцию "Изучение диалектного языка в странах СНГ"

ՀՀ գիտության և տեխնիկայի զարգացման 2020-2024թթ. գերակայության ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Публикации в прессе
30/09/2024

Գիտության շաբաթ
gituzh.am
29/09/2024

«Բարձրագույն կրթության և գիտության» մասին օրենքի նախագիծը՝ ԿԳՄՍ նախարարին կից հասարակական խորհրդի նիստի օրակարգում
escs.am
29/09/2024

Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին նոր օրենք. Գիտուժի ու գիտական համայնքի արձագանքը
media-center.am
28/09/2024

ԳԱԱ կազմում չեն լինի գիտական կազմակերպություններ, այն կդառնա խորհրդատվական մարմին
1lurer.am
с 01.01.2005г. сайт посещался
7 116 664

раз
National Academy of Sciences of the Republic of Armenia
Логотип НАН РА (черный, синий)
наверх Сайт последний раз обновлялся:  18:10, 07/10/2024 наверх
Главная страница - Об Академии - Отделения - Организации - Члены - Связь с нами - Структура - Члены президиума
Документы - Инновационные предложения - Публикации - Фонды - Конференции - Конкурсы - Международное сотрудничество
Молодежные программы - Фотогалерея - Видеогалерея - Веб ресурсы - Другие академии - Газета "Гитутюн" - Журнал "В мире науки"
Публикации в прессе - Анонсы - Юбилеи - Университеты - Новости - Научные результаты - Отдел диаспоры представляет
Трибуна молодого ученого - Наши заслуженные деятели - Объявления - Карта сайта - COVID-19
© Copyright 1998-2024 Все права защищены.
Сайт создан и поддерживается Академической научно-исследовательской компьютерной сетью Армении (ASNET-AM)
Вопросы и предложения можете посылать на электронный адрес webmaster {[ at ]} sci.am